Το «εθνικό συμφέρον» το αποφασίζει η αστυνομία;
Έγραφα χθες πως όταν το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες χρησιμοποιεί βαρύτατους χαρακτηρισμούς όπως «παράνομη» για την κράτηση ενός πρόσφυγα, οφείλουμε να προβληματιστούμε πολύ σοβαρά. Το Συμβούλιο δεν χρησιμοποιεί συχνά οξεία γλώσσα και, σε κάθε περίπτωση, δεν συνηθίζει τις μεταφορικές διατυπώσεις. Όταν λέει «παράνομη» δεν στηλιτεύει απλώς την αναλγησία μιας πολιτικής αλλά κυριολεκτεί: εννοεί ότι η κράτηση δεν είναι σύμφωνη με τη νομοθεσία της χώρας.
Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε το Συμβούλιο σήμερα σχετικά με τη σύλληψη, χθες, ενός εκ των οκτώ τούρκων αξιωματικών, εξέθεσε τα επιχειρήματά του γι’ αυτό του τον ισχυρισμό. Συνοπτικά, τα κύρια είναι τα εξής τρία: Πρώτον, ότι η διοικητική κράτηση κάποιου που αιτείται ασυλο επιτρέπεται, σύμφωνα με τον νόμο, μόνο στην περίπτωση όπου αυτός ήδη κρατείται –με σκοπό, λόγου χάρη, να απελαθεί– τη στιγμή που αιτείται την προστασία. Επιτρέπεται, μ’ άλλα λόγια, μόνο η συνέχιση της κράτησης. Και μόνο αν κρίνεται σε εξατομικευμένο επίπεδο αναγκαία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση του ενός εκ των οκτώ τούρκων αξιωματικών, το άσυλο έχει ήδη χορηγηθεί από την αρμόδια επιτροπή και ο αξιωματικός ήταν ελεύθερος. Συνεπώς, η προσωρινή αναστολή της χορήγησης ασύλου από το Διοικητικό Εφετείο, ενόψει της συζήτησης της αίτησης ακύρωσης που υπέβαλε η κυβέρνηση στις 15 Φεβρουαρίου, δεν μπορεί να επισύρει εκ νέου διοικητική κράτηση.
Δεύτερον, ακόμη και η συνέχιση της διοικητικής κράτησης, για κάποιον που αιτείται άσυλο ενόσω ήδη κρατείται, δεν μπορεί βάσει νόμου να είναι μεγαλύτερη των τριών μηνών. Στην περίπτωση του τούρκου αξιωματικού, το διάστημα αυτό έχει προ πολλού παρέλθει.
Τρίτον, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η κράτηση αιτούντα άσυλο μπορεί να επιβληθεί μόνον εφόσον είναι δυνητικά εφικτή η επιστροφή του στη χώρα προέλευσης. Αν δεν υπάρχει πρακτική δυνατότητα επιστροφής, δεν μπορεί να κρατείται. Στην περίπτωση του τούρκου αξιωματικού, ο Άρειος Πάγος έχει αμετάκλητα αποφασίσει ότι αυτός δεν μπορεί να εκδοθεί στην Τουρκία, διότι κινδυνεύει. Το σκεπτικό αυτό αντανακλάται και στην απόφαση προσωρινής αναστολής της χορήγησης ασύλου του Δοικητικού Εφετείου, καθότι τονίζεται ότι η απόφαση εκδίδεται υπό τον όρο ότι οι ελληνικές αρχές θα απόσχουν από κάθε ενέργεια που θα σκοπεύει την αναγκαστική αναχώριση του αξιωματικού. Συνεπώς, εφόσον κάθε δυνατότητα απομάκρυνσης του προσώπου αυτού έχει αποκλειστεί, η κράτησή του δεν επιτρέπεται.
Δεν είμαι νομικός, οπότε δεν μπορώ να κρίνω την επάρκεια της τεκμηρίωσης των επιχειρημάτων του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. Θα ήθελα πολύ να ακούσω και «την άλλη πλευρά». Όμως εκεί δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά ο ισχυρισμός της ΕΛΑΣ ότι η κράτηση είναι επιβεβλημένη για λόγους «δημόσιας τάξης και εθνικού συμφέροντος».
Πέραν του ότι η «δημόσια τάξη» δεν είναι κάτι που μπορεί η ΕΛΑΣ να επικαλείται αορίστως αλλά ορίζεται με συγκεκριμένους νόμους τους οποίους υποχρεούται να εφαρμόζει, αναρωτιέμαι: από πότε είναι υπόθεση της αστυνομίας το «εθνικό συμφέρον»; Από πότε διασφαλίζεται το «εθνικό συμφέρον» με συλλήψεις που αποφασίζει μόνη της η αστυνομία;
Η κατά τα άλλα λαλίστατη κυβέρνησή μας, η οποία ως μάλλον αρμοδιότερη για το «εθνικό συμφέρον» επί έναν χρόνο κάνει δηλώσεις για «πραξικοπηματίες», τώρα παραμένει σιωπηλή.