Την συγκλονιστική και φρικτή εκείνη μέρα που ανασχημάτισε όλες τις γεωπολιτικές ισορροπίες, σκόρπισε τον θάνατο και έφτιαξε το περιβάλλον επιτηρούμενων πόλεων και ζωής.

Δεκαέξι χρόνια μετά, ακόμη και εκείνη η ημερομηνία τομή για τις ΗΠΑ, τον δυτικό κόσμο και την δημόσια πρόσληψη των γεγονότων, μοιάζει μακρινή. Το σύστημα Τραμπ, μοιάζει ασταθές. Ο κόσμος πια είναι οριστικά πολυπολικός (σωστά ο Νίκος Κοτζιάς επιλέγει για την Ελλάδα μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική).

Η τρομοκρατία έχει αλλάξει δομές και εκφράσεις. Το Ισλαμικό Κράτος, θέριεψε και από την στρεβλή κατάληξη της Αραβικής Άνοιξης. Δεκάδες περιφερειακές κρίσεις πυκνώνουν και αναδιατάσσουν τα πιόνια σε μια γεωπολιτική σκακιέρα που όμως επίσης δεν έχει εμφανίσει την τελική εκδοχή των νέων συμμαχιών και αξόνων.

Η αναθεωρητική Τουρκία, η φλεγόμενη Συρία, η καλπάζουσα Κίνα, η απρόβλεπτη Βόρειος Κορέα. Τα κινούμενα Βαλκάνια. Πτυχώσεις και όψεις ενός νέου κόσμου.
Τι μας μένει από την 11η Σεπτεμβρίου, πλην της μαζικής εξοικείωσης με τον τρόμο και την θέσπιση της καχυποψίας για τον Άλλο; Τι μας μένει εκτός της βαθιάς οδύνης για τα τόσα θύματα εκείνης της ημέρας;

Η εξοικείωση με την ασύμμετρη απειλή. Την 11η την είδαμε στις τηλεοράσεις. Την επόμενη, θα την δούμε σε live μετάδοση στο facebook. Το νέο είδος κόσμου που μπήκαμε από τότε θέτει την επιτήρηση και την αστυνόμευση ως όρους για την διασφάλιση της κανονικότητας.

Μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης σαν έτοιμο από καιρό δέχθηκε να εκχωρήσει μέρος της ιδιωτικότητάς του ως αντάλλαγμα για την ασφάλειά του. Τρομονόμοι και έκτακτες νομοθεσίες ήλθαν σαν φυσιολογικά δίχτυα προστασίας.

“Θα μπορούσαμε να περάσουμε πολύ εύκολα από την Δημοκρατία στον ολοκληρωτισμό”, έλεγε τότε επίσης ο Μέιλερ και οι σκέψεις του περιλαμβάνονται στο έξοχο “Γιατί κάνουμε αυτόν τον πόλεμο;” (εκδ. Ωκεανίδα). Αν η σκέψη του φάνταζε υπερβολική, σήμερα δεν είναι καθόλου έτσι.