Συντηρητές και συντηρητικοί
Γνώμη
Οι έννοιες «πατρίδα», «θρησκεία», «οικογένεια» «κακοποιήθηκαν» από τους Απριλιανούς, σε σηµείο που η µετέπειτα χρήση τους στον πολιτικό διάλογο να δηµιουργεί αρνητικούς συνειρµούς
Μία από τις πρώτες αναµνήσεις που έχω από την πολιτική είναι µια ραδιοφωνική συνέντευξη του Κωστή Στεφανόπουλου στον νεοσύστατο τότε «Αθήνα» 9,84.
Ο Αχαιός πολιτικός είχε αποχωρήσει τότε από τη Νέα ∆ηµοκρατία για να ιδρύσει τη ∆Η.ΑΝΑ. και ο δηµοσιογράφος τον ρωτούσε για τις διαφορές που υπήρχαν ανάµεσα στα δύο κόµµατα: «Και εσείς συντηρητικοί δεν είστε;». Ο Στεφανόπουλος ντρίπλαρε την ερώτηση µε µαεστρία: «Είµαστε συντηρητικοί σε θέµατα Παιδείας, για παράδειγµα, αλλά όχι σε θέµατα οικονοµίας. Μετά από επτά χρόνια διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, δεν έχει µείνει τίποτε να συντηρήσουµε».
Αρχισα να αναρωτιέµαι από τότε γιατί δεν είναι δηµοφιλής η συντήρηση στην Ελλάδα. Γιατί, ενώ στο Ηνωµένο Βασίλειο ή στις ΗΠΑ δηλώνουν υπερήφανα συντηρητικοί, εδώ η λέξη έχει αρνητικό πρόσηµο. Γιατί στην ιδρυτική διακήρυξη της Νέας ∆ηµοκρατίας η λέξη «πρόοδος» αναφέρεται τρεις φορές, ενώ σχετικά µε τη συντήρηση διευκρινίζεται ότι το κόµµα «συντηρεί από την παράδοση µόνον όσα ο χρόνος απέδειξε σωστά και χρήσιµα». Ισως η απάντηση να βρίσκεται στο συλλογικό τραύµα της δικτατορίας.
Οι έννοιες «πατρίδα», «θρησκεία», «οικογένεια» «κακοποιήθηκαν» από τους Απριλιανούς, σε σηµείο που η µετέπειτα χρήση τους στον πολιτικό διάλογο να δηµιουργεί αρνητικούς συνειρµούς. Ενας άλλος λόγος µπορεί να είναι ότι, όσο πάµε προς τα πίσω, όλο και λιγότεροι αισθάνονταν ότι υπάρχουν πράγµατα άξια συντήρησης, συν ότι στην Ελλάδα δεν δοξάζεται όποιος συντηρεί τα έργα, αλλά αυτός που έκοψε την κορδέλα. Σήµερα πατρίδα, θρησκεία και οικογένεια έχουν εξελιχθεί σηµαντικά, διατηρώντας όµως την επιρροή τους. Υπάρχουν βέβαια ισχυροί θύλακες, σε όλους τους πολιτικούς χώρους, που αρνούνται την εξέλιξη, κάτι που φάνηκε και στη συζήτηση για τον γάµο των οµοφύλων. Στο Ηνωµένο Βασίλειο, σε αντίστοιχη συγκυρία, όταν θεσµοθετήθηκε η ισότητα στον γάµο, το 2013, ο Ντέιβιντ Κάµερον έλεγε: «Φέρνω αυτό το νοµοσχέδιο όχι παρά το ότι είµαι συντηρητικός, αλλά επειδή είµαι συντηρητικός». Υποστήριζε ο Βρετανός πολιτικός ότι ένας συντηρητικός οφείλει να επιδιώκει την αποδοχή ενός παραδοσιακού θεσµού, όπως ο γάµος, από όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες. ∆εν ξέρω αν σήµερα ο Στεφανόπουλος θα δήλωνε συντηρητικός.
Ξέρω ότι µετά την ανάπτυξη σηµαντικών υποδοµών αντιληφθήκαµε την αξία των συντηρητών. Ισως έχει έρθει καιρός να αντιληφθούµε και την αξία των συντηρητικών, ιδιαίτερα όταν επιλέγουν από την παράδοση µόνο τα σωστά και χρήσιµα και, κυρίως, όταν προχωρούν µε µεγάλα, τολµηρά, αλλά και ασφαλή βήµατα στις διαρκώς εξελισσόµενες συνθήκες. Οπως έπραξαν στις εποχές τους ο Κωνσταντίνος Καραµανλής, ο Κωστής Στεφανόπουλος κ.ά., παρά το ότι ή επειδή ήταν συντηρητικοί. Χάρη σε εκείνους και τους διαδόχους τους έχουµε πλέον πολλά να συντηρήσουµε. Τα γράφει και ο «Economist» !
Ο Αχαιός πολιτικός είχε αποχωρήσει τότε από τη Νέα ∆ηµοκρατία για να ιδρύσει τη ∆Η.ΑΝΑ. και ο δηµοσιογράφος τον ρωτούσε για τις διαφορές που υπήρχαν ανάµεσα στα δύο κόµµατα: «Και εσείς συντηρητικοί δεν είστε;». Ο Στεφανόπουλος ντρίπλαρε την ερώτηση µε µαεστρία: «Είµαστε συντηρητικοί σε θέµατα Παιδείας, για παράδειγµα, αλλά όχι σε θέµατα οικονοµίας. Μετά από επτά χρόνια διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, δεν έχει µείνει τίποτε να συντηρήσουµε».
Αρχισα να αναρωτιέµαι από τότε γιατί δεν είναι δηµοφιλής η συντήρηση στην Ελλάδα. Γιατί, ενώ στο Ηνωµένο Βασίλειο ή στις ΗΠΑ δηλώνουν υπερήφανα συντηρητικοί, εδώ η λέξη έχει αρνητικό πρόσηµο. Γιατί στην ιδρυτική διακήρυξη της Νέας ∆ηµοκρατίας η λέξη «πρόοδος» αναφέρεται τρεις φορές, ενώ σχετικά µε τη συντήρηση διευκρινίζεται ότι το κόµµα «συντηρεί από την παράδοση µόνον όσα ο χρόνος απέδειξε σωστά και χρήσιµα». Ισως η απάντηση να βρίσκεται στο συλλογικό τραύµα της δικτατορίας.
Οι έννοιες «πατρίδα», «θρησκεία», «οικογένεια» «κακοποιήθηκαν» από τους Απριλιανούς, σε σηµείο που η µετέπειτα χρήση τους στον πολιτικό διάλογο να δηµιουργεί αρνητικούς συνειρµούς. Ενας άλλος λόγος µπορεί να είναι ότι, όσο πάµε προς τα πίσω, όλο και λιγότεροι αισθάνονταν ότι υπάρχουν πράγµατα άξια συντήρησης, συν ότι στην Ελλάδα δεν δοξάζεται όποιος συντηρεί τα έργα, αλλά αυτός που έκοψε την κορδέλα. Σήµερα πατρίδα, θρησκεία και οικογένεια έχουν εξελιχθεί σηµαντικά, διατηρώντας όµως την επιρροή τους. Υπάρχουν βέβαια ισχυροί θύλακες, σε όλους τους πολιτικούς χώρους, που αρνούνται την εξέλιξη, κάτι που φάνηκε και στη συζήτηση για τον γάµο των οµοφύλων. Στο Ηνωµένο Βασίλειο, σε αντίστοιχη συγκυρία, όταν θεσµοθετήθηκε η ισότητα στον γάµο, το 2013, ο Ντέιβιντ Κάµερον έλεγε: «Φέρνω αυτό το νοµοσχέδιο όχι παρά το ότι είµαι συντηρητικός, αλλά επειδή είµαι συντηρητικός». Υποστήριζε ο Βρετανός πολιτικός ότι ένας συντηρητικός οφείλει να επιδιώκει την αποδοχή ενός παραδοσιακού θεσµού, όπως ο γάµος, από όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες. ∆εν ξέρω αν σήµερα ο Στεφανόπουλος θα δήλωνε συντηρητικός.
Ξέρω ότι µετά την ανάπτυξη σηµαντικών υποδοµών αντιληφθήκαµε την αξία των συντηρητών. Ισως έχει έρθει καιρός να αντιληφθούµε και την αξία των συντηρητικών, ιδιαίτερα όταν επιλέγουν από την παράδοση µόνο τα σωστά και χρήσιµα και, κυρίως, όταν προχωρούν µε µεγάλα, τολµηρά, αλλά και ασφαλή βήµατα στις διαρκώς εξελισσόµενες συνθήκες. Οπως έπραξαν στις εποχές τους ο Κωνσταντίνος Καραµανλής, ο Κωστής Στεφανόπουλος κ.ά., παρά το ότι ή επειδή ήταν συντηρητικοί. Χάρη σε εκείνους και τους διαδόχους τους έχουµε πλέον πολλά να συντηρήσουµε. Τα γράφει και ο «Economist» !
