Οι στρατηγικές των κομμάτων της αντιπολίτευσης απέτυχαν στις πρόσφατες ευρωεκλογές σε μεγάλο βαθμό γιατί εμμονικά ζητούσαν να φύγει ο Μητσοτάκης, χωρίς να παρουσιάσουν ένα εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο για τη χώρα. Η παρουσίαση, όμως, ελκυστικού προγράμματος έχει καταστεί απαραίτητη για όποιον θέλει να επιτύχει την πολιτική κυριαρχία.

Δεν ήταν πάντα έτσι. Στην Ελλάδα μέχρι το 1926 η ψηφοφορία των βουλευτικών εκλογών γινόταν με το σύστημα του σφαιριδίου. Ο ψηφοφόρος έριχνε ένα σφαιρίδιο μέσα στην οπή ενός σωλήνα στο χώρισμα που αντιστοιχούσε στο «ναι» ή το «όχι». Αν ήθελε να καταψηφίσει έναν υποψήφιο το έριχνε στο τμήμα της κάλπης που είχε μαύρο χρώμα, εξ ου και οι εκφράσεις «τον μαύρισαν». Παρότι έχουν περάσει περίπου ένας αιώνας από την κατάργηση του σφαιριδίου, η λογική του «μαύρου» έχει αφήσει ίχνη στην πολιτική μας κουλτούρα.

Αν παρατηρήσουμε τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της τελευταίας δεκαετίας θα διαπιστώσουμε ότι οι Κυβερνήσεις έπαψαν να «μαυρίζονται», όπως είχε γίνει το 1981, το 1989, το 1993, το 2009 και το 2012.

Την περίοδο 2012-2015 ο ΣΥΡΙΖΑ και τα λοιπά κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν την πιο ακραία αντιπολίτευση που έχει υπάρξει στον τόπο. Παρά ταύτα περιόρισαν την εκλογική δύναμη της ΝΔ μόλις κατά 2%. Τι πέτυχε όμως ο ΣΥΡΙΖΑ το ίδιο διάστημα; Να ανεβάσει τη δική του επίδοση από το 26,9% στο 36,3% βασιζόμενος στο Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης. Αλλά και στις βουλευτικές του 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε λιγότερες από τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες. Ήταν η άνοδος σχεδόν 12 ποσοστιαίων μονάδων της ΝΔ που έκρινε την έκβαση των εκλογών, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης έπεισε ότι διέθετε το πρόγραμμα που θα βγάλει τη χώρα από τη δεκαετή κρίση. Και αυτή η εμπιστοσύνη ανανεώθηκε στις κάλπες του 2023.

Οι πρόσφατες ευρωεκλογές προκάλεσαν εξελίξεις. Από αυτές, προκρίνω την παραδοχή του Στέφανου Κασσελάκη, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διαθέτει πειστικό κυβερνητικό πρόγραμμα, αλλά και το γεγονός ότι οι δελφίνοι του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να επιλέγουν τη στρατηγική «να φύγει ο Ανδρουλάκης».

Εδώ και 10 χρόνια, όμως, έχουμε περάσει από την εποχή που υπερίσχυε το «μαύρισμα», σε μια εποχή δαγκωτού, μια έκφραση που επίσης προέρχεται από την εποχή των σφαιριδίων. Οι εκλογείς δεν έχουν κίνητρο να μαυρίσουν, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που προκαλούν την αύξηση της αποχής. Κάποιοι εξ αυτών θα πάνε όμως στην κάλπη αν τους προσελκύσει μια πολιτική πρόταση. Σε αυτή θα το ρίξουν δαγκωτό, ανεξάρτητα από την πολιτική τους καταγωγή.

Όσοι λένε ότι πρέπει να φύγει ο Μητσοτάκης ή ο Ανδρουλάκης ή ο Κασσελάκης, οφείλουν να πουν επίσης τι θα έκαναν αν ήταν στη θέση του και να πείσουν φυσικά ότι μπορούν να το κάνουν. Την ίδια στιγμή οι Πρόεδροι οφείλουν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα για το οποίο εξελέγησαν.