Χιλιάδες λέξεις γράφτηκαν σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες για τα αποτελέσματά των πρόσφατων εκλογών για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κοινός παρονομαστής των αναλύσεων ήταν το χαμηλό ενδιαφέρον και η άνοδος της Ακροδεξιάς. Μάλιστα αυτά τα εκλογικά αποτελέσματα πυροδότησαν πολιτικές εξελίξεις σε κάποιες χώρες. Η κυριότερη ήταν η προκήρυξη βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία. Μόλις ένα μήνα μετά, σε αυτή τη χώρα έχουμε ποσοστά συμμετοχής ρεκόρ και το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν να μένει τρίτο σε εκλογική δύναμη κόντρα στις προβλέψεις. Και μάλιστα σε προβλέψεις που βασίζονταν σε κάλπες και όχι σε δημοσκοπήσεις. Άλλαξε το γαλλικό εκλογικό σώμα σε ένα μήνα;

Η αλήθεια είναι πως άλλαξε και άλλαξε ποσοτικά γιατί το διακύβευμα των εκλογών έφερε πολύ περισσότερους εκλογείς στις κάλπες. Επίσης άλλαξε ποιοτικά γιατί σε κάθε κάλπη (ευρωεκλογές, α’ και β’ γύρος βουλευτικών) οι εκλογείς εκλήθησαν να απαντήσουν σε διαφορετικά ερωτήματα. Το άρθρο όμως δεν αφορά στη γαλλική πολιτική σκηνή, ούτε για τα εκλογικά συστήματα που επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίον τοποθετούνται οι εκλογείς και φυσικά τον τρόπο με τον οποίο η ψήφος μεταφράζεται σε πολιτική δύναμη για κόμματα και υποψηφίους. Είναι ένα άρθρο για το πως λειτουργούν το 2024 οι πολίτες στην Ευρώπη.

Ακόμη και στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης οι δημοκρατίες μετρούν δεκαετίες ομαλής λειτουργίας. Η ενεργός συμμετοχή στα πολιτικά κόμματα είναι πλέον περιορισμένη, ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η κοινωνία των πολιτών και τα νέα πολιτικά ζητήματα που ανακύπτουν δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες της Ευρώπης να ενημερώνονται και να τοποθετούνται όσο επιθυμούν και όσο τους κάνει κέφι. Από πάρα πολύ συχνά μέχρι πάρα πολύ σπάνια.

Επιπλέον οι έρευνες κοινής γνώμης δίνουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν την εξέλιξη της κοινής γνώμης και να τοποθετούνται ανάλογα με τις εξελίξεις. Ξέρουν πότε η συμμετοχή τους έχει μεγαλύτερη ή μικρότερη βαρύτητα και έχει μειωθεί η ταύτισή τους με πολιτικά κόμματα και ιδεολογίες, που τους ωθούσαν να προσέρχονται σε κάθε κάλπη για να υπερψηφίσουν το κόμμα τους.

Η πολιτική όμως είναι υπόθεση τοπική, όπως λένε στις ΗΠΑ. Δεν είναι μόνο τα εκλογικά συστήματα που αλλάζουν, αλλά και η πολιτική κουλτούρα, που διαμορφώνεται και από αυτά. Τα πρόσωπα επίσης παίζουν τον ρόλο τους, η ικανότητα τους να πείσουν ότι μπορούν να υλοποιήσουν όσα προτείνουν, αλλά και το πόσο συμπαθή είναι στο εκλογικό σώμα. Οι πολίτες θα πάνε στις κάλπες αν κρίνουν ότι αυτό είναι σημαντικό για τη ζωή τους ή για τις αξίες τους.