Πόσο άλλαξε τα ελληνικά κόµµατα η εκλογή προέδρου από τη βάση; Για τη Νέα ∆ηµοκρατία έχουν περάσει αρκετά χρόνια από το 2016, όταν εξελέγη ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και ήταν µόλις η δεύτερη φορά εκλογής προέδρου του κόµµατος από τη βάση. Ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης έχει εφαρµόσει το µέτρο δύο φορές, αλλά µόνο τη µία εξ αυτών µε περισσότερους από έναν υποψηφίους: το 2023 µε νικητή τον Στέφανο Κασσελάκη.

Εχουµε, όµως, ικανό δείγµα από το ΠΑΣΟΚ, που έχει οργανώσει τέτοια διαδικασία επτά φορές από το 2004, πέντε εκ των οποίων µε πολλούς υποψηφίους. Μπορεί, λοιπόν, να λειτουργήσει ως case study. Η δοµή των κοµµάτων µετά την καθιέρωση της εκλογής από τη βάση προσοµοιάζει µε τη ρωσική µπάµπουσκα. ∆ηλαδή εκείνες τις ξύλινες, παχουλές κούκλες µε παραδοσιακές στολές, µε διαστάσεις που µειώνονται και τοποθετούνται η µία µέσα στην άλλη. Η κλασική µπάµπουσκα αποτελείται από επτά κουκλίτσες, εκ των οποίων η µικρότερη λέγεται και σπόρος. Στη µεγαλύτερη ξύλινη κούκλα του ΠΑΣΟΚ µπαίνουν οι ψηφοφόροι του κόµµατος, που στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές ήταν 617.487. Μέσα σε αυτή την κούκλα µπαίνει µια µικρότερη, στην οποία εισέρχονται οι συµµετέχοντες στις εσωκοµµατικές εκλογές, που στον πρώτο γύρο, πριν από δύο εβδοµάδες, ήταν 301.272.

Στην αµέσως µικρότερη κούκλα παίρνουν θέση τα περίπου 180.000 µέλη που ψήφισαν για να εκλέξουν τα περιφερειακά όργανα του Κινήµατος και τους συνέδρους του Γ’ Συνεδρίου, αλλά και για την ονοµασία του κόµµατος. Από αυτούς, λοιπόν, εξελέγησαν οι περιφερειακές ηγεσίες, καθώς και οι σύνεδροι, που µαζί µε κάποια ex offi cio µέλη του Κινήµατος αποτελούν το σώµα του Συνεδρίου. Ολοι αυτοί συναποτελούν µια µπάµπουσκα µεσαίων κοµµατικών στελεχών, ενώ από τις κάλπες του Συνεδρίου εξελέγησαν τα µέλη της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Κινήµατος (366 συνολικά), που αποτελούν την αµέσως µικρότερη κούκλα. 

Στην αµέσως µικρότερη βαθµίδα συµµετέχουν οι 30 βουλευτές (πλην του πρόεδρου) και οι 3 ευρωβουλευτές που εξελέγησαν τον Ιούνιο 2024. Κάποιοι από τους βουλευτές ήταν αυτοί που µετά τις ευρωεκλογές ξεκίνησαν την αµφισβήτηση της πιο µικρής κούκλας, στην οποία βρίσκεται ο πρόεδρος και το επιτελείο του. Αυτή, άλλωστε, είναι και η συχνότερη σύγκρουση σε ένα κόµµα-µπάµπουσκα: ανάµεσα σε Κοινοβουλευτική Οµάδα και προεδρικό επιτελείο. Στη Νέα ∆ηµοκρατία ο Κυριάκος Μητσοτάκης κράτησε τόσο καλά τις ισορροπίες, που µέχρι πρόσφατα είχε ελάχιστα εσωτερικά ζητήµατα. Αντιθέτως, στον ΣΥΡΙΖΑ η εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη έχει προκαλέσει µέσα σε έναν χρόνο δύο διασπάσεις και την έκπτωση του προέδρου, αφήνοντας το κόµµα ακέφαλο. Στο ΠΑΣΟΚ, τέλος, o Νίκος Ανδρουλάκης δέχτηκε κριτική ότι µετά την πρώτη εκλογή του ώθησε εκτός ενεργού δράσης δύο ανθυποψηφίους του και δεν αξιοποίησε τους υπόλοιπους, αλλά κυρίως ότι δεν αύξησε την εξωτερική κούκλα όσο αναµενόταν στις ευρωεκλογές.

Με νωπή εντολή από τη βάση, καλείται να αξιοποιήσει τους φετινούς συνυποψηφίους του και να βρει την καλύτερη ισορροπία ανάµεσα στις κούκλες, ώστε να δουν τη µεγαλύτερη εξ αυτών να φουσκώνει…

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 19/10