Το 2023 ήταν για την Ελλάδα µια χρονιά ουρανοκατέβατων υποψηφίων. Ετσι χαρακτηρίζουµε εκείνους τους υποψηφίους που ήρθαν από το πουθενά και κατόρθωσαν να εκλεγούν σε ένα αξίωµα χωρίς να διαθέτουν τα συνήθη χαρακτηριστικά που αυτό απαιτεί.

Στην Ελλάδα τέτοιοι ήταν ο Στέφανος Κασσελάκης, που εξελέγη πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ όντας παντελώς άγνωστος, και ο Χάρης ∆ούκας, που εξελέγη δήµαρχος στον µεγαλύτερο δήµο της χώρας χωρίς καµιά αυτοδιοικητική εµπειρία. Η αφετηρία του φαινοµένου σε διεθνές επίπεδο ήταν, χωρίς αµφιβολία, η εκλογή του Donald Trump το 2016. Ηταν ο µόνος πρόεδρος των ΗΠΑ που εξελέγη στον Λευκό Οίκο χωρίς προηγουµένως να έχει υπηρετήσει ως κυβερνήτης, ως νοµοθέτης ή ως στρατιωτικός. Μέσα στο 2024, όµως, ο πρόεδρος Trump δεν εξελέγη πλέον ως ουρανοκατέβατος, αλλά ως πρώην πρόεδρος και για 3η φορά υποψήφιος. Και σίγουρα ήταν πολύ γνωστότερος από την αντιπρόεδρο Harris, η οποία µέχρι φέτος είχε ηγηθεί προεκλογικής εκστρατείας µόνο στην California. ∆εν µπορεί να χαρακτηρίσει κανείς την ηττηµένη των εκλογών ουρανοκατέβατη, αλλά ήταν ελάχιστα γνωστή στις κρίσιµες πολιτείες.

Στην Ελλάδα είχαµε εσωκοµµατικές εκλογές στο δεύτερο και το τρίτο κόµµα σε κοινοβουλευτική δύναµη, στις οποίες συµµετείχαν ουρανοκατέβατοι υποψήφιοι, χωρίς όµως να εκλεγούν. Στο ΠΑΣΟΚ ο Χάρης ∆ούκας, έχοντας συµπληρώσει µόλις 6 µήνες στην Πλατεία Κοτζιά, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για πρόεδρος του Κινήµατος. Στις κάλπες της 6ης Οκτωβρίου κατόρθωσε να περάσει στον δεύτερο γύρο, όχι όµως να εκλεγεί. Επανεξελέγη µε άνεση ο πολύ πιο κοµµατικός Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος στη συνέχεια βρέθηκε στη θέση του αρχηγού της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. Στον ΣΥΡΙΖΑ ο ουρανοκατέβατος πρόεδρος Κασσελάκης κατέστη έκπτωτος µέσα σε 12 µήνες από την εκλογή του και δεν του επετράπη να είναι ξανά υποψήφιος.

Οι δύο υποψήφιοι που συµµετείχαν στις εσωκοµµατικές εκλογές του Νοεµβρίου και µπορούν να χαρακτηριστούν ως ουρανοκατέβατοι έµειναν σε µονοψήφια ποσοστά. Και αυτοί ήταν ο καθηγητής Νίκος Φαραντούρης, που µέσα σε ενάµιση χρόνο ήταν υποψήφιος σε βουλευτικές, ευρωεκλογές και προεδρικές εκλογές, και ο άλλοτε πρόεδρος της «Τελείας», Απόστολος Γκλέτσος.

Την προεδρία διεκδίκησαν ουσιαστικά δύο πρώην αναπληρωτές υπουργοί των κυβερνήσεων Τσίπρα, µε νικητή τον πιο κοµµατικό και πιο κοινοβουλευτικό Σωκράτη Φάµελλο. Οι ουρανοκατέβατοι µπορεί να υποχωρούν το 2024, δεν αποχωρούν όµως από την πολιτική. Ο Χάρης ∆ούκας αφοσιώθηκε πλέον στα καθήκοντα του δηµάρχου Αθηναίων, ενώ ο Στέφανος Κασσελάκης ίδρυσε πριν από µία εβδοµάδα νέο κοµµατικό φορέα. Τα κοµµατικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ πήραν αυτή τη χρονιά µια ρεβάνς.

Αφού στις ευρωεκλογές έθεσαν εκτός µάχης τους πρόσφατους διασπαστές τους (Νέα Αριστερά, Κόσµος, ∆ηµοκράτες), προχώρησαν σε δύσκολες εσωκοµµατικές διαδικασίες και εξέλεξαν τις ηγεσίες τους για τα επόµενα χρόνια. Μένει να δούµε αν σε αυτά Ανδρουλάκης και Φάµελλος µπορούν να διατηρήσουν την ενότητα των κοµµάτων τους και ταυτόχρονα να τα ανανεώσουν.

Σε µια εποχή που ευνοεί την ανάδειξη νέων προσώπων που βασίζονται στην εικόνα και σε εύπεπτα συνθήµατα, οι παραδοσιακοί κοµµατικοί καλούνται να παλέψουν τόσο σε νέες αρένες (TikTok, Instagram, YouTube), που κερδίζουν έδαφος, όσο και στις παραδοσιακές πολιτικές αρένες.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά