Όταν, τον Φεβρουάριο, συζητούσα στη Washington D.C. για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ µε ένα πολύ έµπειρο, µετριοπαθές στέλεχος των Ρεπουµπλικανών, είχε προβλέψει τη νίκη Trump, αλλά δεν ανησυχούσε γι’ αυτή την εξέλιξη. Θα είναι «lame duck» πρόεδρος, µου είπε. Ηταν µια έκφραση που είχα ξεχάσει. Χρησιµοποιείται για τους προέδρους που δεν έχουν δικαίωµα νέας θητείας, συνεπώς περιορίζεται η δυνατότητά τους να πάρουν σοβαρές πρωτοβουλίες.

Σε προεδρικό επίπεδο, ο όρος είχε να χρησιµοποιηθεί από τα δύο τελευταία χρόνια του Barack Obama στον Λευκό Οίκο. Εκτοτε έσπασε η παράδοση των δύο συνεχών προεδρικών θητειών και πέρασε µία δεκαετία µέχρι ο όρος να ξανακουστεί. Στο επίσης προεδρικό, αλλά διαφορετικό σύστηµα της Γαλλίας, ο Emmanuel Macron είναι ο πρώτος πρόεδρος που εξασφάλισε 2η θητεία µετά τον Jacques Chirac. Ηδη, όµως, «κέρδισε» τον χαρακτηρισµό της «κουτσής πάπιας» µετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές και πολύ περισσότερο µετά την αδυναµία ψήφισης του Προϋπολογισµού, που οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης Barnier. Τόσο ο πρόεδρος Trump, όταν ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για το χρίσµα του Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος, το 2015, όσο και ο πρόεδρος Macron, όταν ίδρυσε το κόµµα του, έναν χρόνο αργότερα, εκπροσωπούσαν τότε κάτι καινούργιο: την πολιτική έξω από παραδοσιακά κόµµατα και µοτίβα. Ο Donald Trump µέχρι τότε δεν είχε καµία πολιτική εµπειρία, ενώ η εµπειρία του Emmanuel Macron περιοριζόταν στη συµµετοχή του ως υπουργού στην κυβέρνηση Hollande. Πώς έφτασαν, όµως, µία δεκαετία µετά να κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε «κουτσές πάπιες»; Είναι, από τη µια πλευρά, η εποχή.

Σήµερα, σχεδόν µία δεκαετία µετά, πέραν του πληθωρισµού, που έχει επηρεάσει αρνητικά όλο τον πλανήτη στη µετα-COVID εποχή, και τις πολιτισµικές συγκρούσεις που παρατηρούνται στη ∆ύση, είναι ο τρόπος ενηµέρωσης και ψυχαγωγίας που έχει µεταβληθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια. Τα εκλογικά σώµατα δεν κινούνται πλέον σε ρυθµούς εφηµερίδων και τηλεόρασης, αλλά TikTok, Instagram stories και ΥοuTube, που παράγουν διαρκώς νέα πρόσωπα. Είναι, από την άλλη, τα πολιτικά συστήµατα, που κινούνται σε δικούς τους ρυθµούς.

Ο πρόεδρος Macron, από τη στιγµή που δεν µπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές µέχρι το καλοκαίρι, καλείται άµεσα να δηµιουργήσει κοινοβουλευτικές συµµαχίες. Ο πρόεδρος Trump αυτή την περίοδο παρουσιάζει τα πρόσωπα που προτείνει για θέσεις ευθύνης, τα οποία πρέπει να εγκριθούν από τη Γερουσία. Οι διαδικασίες και στις δύο περιπτώσεις θα κρίνουν πολλά. Τόσο ο Γάλλος πρόεδρος όσο και ο Αµερικανός θα προσπαθήσουν να νικήσουν τη φθορά του χρόνου παρουσιάζοντας τους αντιπάλους ως ακόµα πιο αδύναµους, σαν «κουτσές κότες», αλλά και να προσαρµόσουν το δικό τους προφίλ. Το έκαναν, άλλωστε, και στις προεκλογικές τους εκστρατείες. Οι ολοκληρωµένες θητείες, που αποτελούσαν πλεονέκτηµα στα προεδρικά συστήµατα, εξελίσσονται, πλέον, σε αχίλλειο πτέρνα των συστηµάτων, αλλά και συνολικά του δυτικού κόσµου.

Τα πιο ευέλικτα κοινοβουλευτικά συστήµατα µοιάζουν πιο ταιριαστά µε την εποχή, µέχρι αποδείξεως του εναντίου, καθώς προς εκλογές οδεύει και η Γερµανία.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά