Παράδοξη συναίνεση
Άρθρο γνώμης
Για τα ελληνικά πολιτικά ήθη αυτή η εξέλιξη αποτελεί µια παράδοξη συναίνεση
Tο σπουδαιότερο πολιτικό γεγονός του 2024 ήταν στην Ελλάδα η κατάληψη της θέσης της αξιωµατικής αντιπολίτευσης από το ΠΑΣΟΚ. Αυτή η εξέλιξη δηµιούργησε προσδοκίες για αλλαγή του πολιτικού κλίµατος, που επιβεβαιώθηκαν από τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ανδρουλάκη.
Το γεγονός ότι έπειτα από 12 χρόνια σπάει το δίδυµο Ν.∆. - ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή δεν σηµαίνει, όµως, αυτόµατα µεγαλύτερη συναίνεση. Σύµφωνα µε τον Τάκη Παππά, σε αυτόν τον τοµέα υστερούσαµε ως χώρα και πριν από την τελευταία δωδεκαετία. Στο βιβλίο του Ελληνα πολιτικού επιστήµονα «Παράδοξη χώρα», που κυκλοφόρησε µέσα στο 2024, η πόλωση χαρακτηρίζεται ως παιδική ασθένεια του σύγχρονου δηµοκρατικού µας συστήµατος.
Η Ελληνική ∆ηµοκρατία κτίστηκε στη βάση τριών πυλώνων, του κοινοβουλευτισµού, του πολιτικού φιλελευθερισµού και του ευρωπαϊσµού, και η πόλωση σε διαφορετικές περιόδους προήλθε από πολιτικές δυνάµεις που αντιτάχθηκαν σε αυτούς τους πυλώνες. Εξαιτίας της αναπτύσσονται ισχυρές αντισυστηµικές δυνάµεις, οι θεσµοί δυσλειτουργούν, οι µεταρρυθµίσεις δεν ολοκληρώνονται και η πολιτική αστάθεια προκαλεί συχνές κρίσεις. Μπορεί να µπει ένα τέλος σε αυτή την κουλτούρα πόλωσης;
Ας δούµε τους πυλώνες, ξεκινώντας από τον κοινοβουλευτισµό. Σύµφωνα µε τη µελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, που δηµοσιεύτηκε τον Σεπτέµβριο του 2024, η νοµοθετική συναίνεση της αντιπολίτευσης στα νοµοσχέδια που έφερε η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή κατά το πρώτο έτος της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας (Ιούλιος 2023 - Ιούλιος 2024) είναι σηµαντικά µειωµένη σε σχέση µε την περίοδο 2019-2023. Ολα τα κόµµατα, ακόµα και το ΠΑΣΟΚ, µείωσαν τη νοµοθετική τους συναίνεση από 49,4% σε 32,8%. Το 2025, από τη θέση πλέον της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, το Κίνηµα καλείται να επιδείξει διαφορετική στάση στα νοµοσχέδια που θα έρθουν και κυρίως στην προεδρική εκλογή. Η µεγαλύτερη πρόκληση, όµως, συναίνεσης για τα επόµενα χρόνια είναι η Συνταγµατική Αναθεώρηση. Αλλωστε η ψήφιση του νέου Συντάγµατος τον Ιούνιο του 1975 ήταν η συµβολική έκφραση της επικράτησης του δεύτερου πυλώνα, δηλαδή του πολιτικού φιλελευθερισµού στη χώρα.
Στη νέα χρονιά, µε την επιστροφή Τραµπ στον Λευκό Οίκο και την ενδυνάµωση των αντιευρωπαϊκών δυνάµεων, η Ευρωπαϊκή Ενωση αναµένεται να περάσει από κλυδωνισµούς. Η Νέα ∆ηµοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, που υπερασπίστηκαν σθεναρά τον ευρωπαϊσµό την περασµένη δεκαετία, θα δεχθούν πιέσεις, καθώς πιθανότατα όλα τα υπόλοιπα κόµµατα θα προσπαθήσουν να αξιοποιήσουν τη φθορά της Ε.Ε., διεκδικώντας ρόλο σαν αυτόν που έχει η Λεπέν στη Γαλλία ή ο Ορµπαν στην Ουγγαρία. Στον αντίποδα είναι τα παραδείγµατα Ιρλανδίας και Πορτογαλίας, που παρουσιάζει ο Τ. Παππάς. Εκεί τα κόµµατα άφησαν πίσω τους προηγούµενους διχασµούς, δηµιουργώντας κουλτούρα συναίνεσης µε εντυπωσιακά αποτελέσµατα.
Το 2025 µπαίνουµε σε έναν διαφορετικό κόσµο, αλλά και σε µια καινούργια πεντηκονταετία της Γ’ Ελληνικής ∆ηµοκρατίας. ∆υστυχώς, η στάση του ΠΑΣΟΚ στο θέµα της απόδοσης ιθαγένειας στα πρώην µέλη της βασιλικής οικογένειας στόχευε να ξυπνήσει µνήµες εθνικού διχασµού, όπως έκαναν στο παρελθόν Ν.∆. και ΣΥΡΙΖΑ µε τον Εµφύλιο. Αλλά οι εποχές αλλάζουν και η αντιπαράθεση των δύο κοµµάτων θα αφορά στο εξής όχι το σκοτεινό παρελθόν, αλλά το παρόν και, κυρίως, το µέλλον.
Για τα ελληνικά πολιτικά ήθη αυτή η εξέλιξη αποτελεί µια παράδοξη συναίνεση.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά
Το γεγονός ότι έπειτα από 12 χρόνια σπάει το δίδυµο Ν.∆. - ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή δεν σηµαίνει, όµως, αυτόµατα µεγαλύτερη συναίνεση. Σύµφωνα µε τον Τάκη Παππά, σε αυτόν τον τοµέα υστερούσαµε ως χώρα και πριν από την τελευταία δωδεκαετία. Στο βιβλίο του Ελληνα πολιτικού επιστήµονα «Παράδοξη χώρα», που κυκλοφόρησε µέσα στο 2024, η πόλωση χαρακτηρίζεται ως παιδική ασθένεια του σύγχρονου δηµοκρατικού µας συστήµατος.
Η Ελληνική ∆ηµοκρατία κτίστηκε στη βάση τριών πυλώνων, του κοινοβουλευτισµού, του πολιτικού φιλελευθερισµού και του ευρωπαϊσµού, και η πόλωση σε διαφορετικές περιόδους προήλθε από πολιτικές δυνάµεις που αντιτάχθηκαν σε αυτούς τους πυλώνες. Εξαιτίας της αναπτύσσονται ισχυρές αντισυστηµικές δυνάµεις, οι θεσµοί δυσλειτουργούν, οι µεταρρυθµίσεις δεν ολοκληρώνονται και η πολιτική αστάθεια προκαλεί συχνές κρίσεις. Μπορεί να µπει ένα τέλος σε αυτή την κουλτούρα πόλωσης;
Ας δούµε τους πυλώνες, ξεκινώντας από τον κοινοβουλευτισµό. Σύµφωνα µε τη µελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, που δηµοσιεύτηκε τον Σεπτέµβριο του 2024, η νοµοθετική συναίνεση της αντιπολίτευσης στα νοµοσχέδια που έφερε η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή κατά το πρώτο έτος της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας (Ιούλιος 2023 - Ιούλιος 2024) είναι σηµαντικά µειωµένη σε σχέση µε την περίοδο 2019-2023. Ολα τα κόµµατα, ακόµα και το ΠΑΣΟΚ, µείωσαν τη νοµοθετική τους συναίνεση από 49,4% σε 32,8%. Το 2025, από τη θέση πλέον της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, το Κίνηµα καλείται να επιδείξει διαφορετική στάση στα νοµοσχέδια που θα έρθουν και κυρίως στην προεδρική εκλογή. Η µεγαλύτερη πρόκληση, όµως, συναίνεσης για τα επόµενα χρόνια είναι η Συνταγµατική Αναθεώρηση. Αλλωστε η ψήφιση του νέου Συντάγµατος τον Ιούνιο του 1975 ήταν η συµβολική έκφραση της επικράτησης του δεύτερου πυλώνα, δηλαδή του πολιτικού φιλελευθερισµού στη χώρα.
Στη νέα χρονιά, µε την επιστροφή Τραµπ στον Λευκό Οίκο και την ενδυνάµωση των αντιευρωπαϊκών δυνάµεων, η Ευρωπαϊκή Ενωση αναµένεται να περάσει από κλυδωνισµούς. Η Νέα ∆ηµοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, που υπερασπίστηκαν σθεναρά τον ευρωπαϊσµό την περασµένη δεκαετία, θα δεχθούν πιέσεις, καθώς πιθανότατα όλα τα υπόλοιπα κόµµατα θα προσπαθήσουν να αξιοποιήσουν τη φθορά της Ε.Ε., διεκδικώντας ρόλο σαν αυτόν που έχει η Λεπέν στη Γαλλία ή ο Ορµπαν στην Ουγγαρία. Στον αντίποδα είναι τα παραδείγµατα Ιρλανδίας και Πορτογαλίας, που παρουσιάζει ο Τ. Παππάς. Εκεί τα κόµµατα άφησαν πίσω τους προηγούµενους διχασµούς, δηµιουργώντας κουλτούρα συναίνεσης µε εντυπωσιακά αποτελέσµατα.
Το 2025 µπαίνουµε σε έναν διαφορετικό κόσµο, αλλά και σε µια καινούργια πεντηκονταετία της Γ’ Ελληνικής ∆ηµοκρατίας. ∆υστυχώς, η στάση του ΠΑΣΟΚ στο θέµα της απόδοσης ιθαγένειας στα πρώην µέλη της βασιλικής οικογένειας στόχευε να ξυπνήσει µνήµες εθνικού διχασµού, όπως έκαναν στο παρελθόν Ν.∆. και ΣΥΡΙΖΑ µε τον Εµφύλιο. Αλλά οι εποχές αλλάζουν και η αντιπαράθεση των δύο κοµµάτων θα αφορά στο εξής όχι το σκοτεινό παρελθόν, αλλά το παρόν και, κυρίως, το µέλλον.
Για τα ελληνικά πολιτικά ήθη αυτή η εξέλιξη αποτελεί µια παράδοξη συναίνεση.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά
