Ο καγκελάριος Σολτς είναι επικεφαλής του Σοσιαλδηµοκρατικού Κόµµατος στη Γερµανία. Βασικός σύµµαχός του, το κόµµα των Πρασίνων. Συνεπώς, η απόφαση της γερµανικής κυβέρνησης για επέκταση των ελέγχων στα σύνορά της µε τις γειτονικές χώρες είναι µια µεγαλειώδης kolotoumpa τόσο σε ό,τι αφορά τις πολιτικές των δύο βασικών πυλώνων του κυβερνητικού συνασπισµού όσο και της πολιτικής «καλώς ήλθατε», που ακολούθησε η προκάτοχός του στην καγκελαρία, Ανγκελα Μέρκελ, κατά τη διάρκεια της µεταναστευτικής κρίσης τα προηγούµενα χρόνια. Φτάνουµε στο σηµείο µηδέν, όπου το Μεταναστευτικό-Προσφυγικό θα ανεβάζει και θα ρίχνει κυβερνήσεις; Μένει να το δούµε. Προς το παρόν, η µονοµερής απόφαση της γερµανικής κυβέρνησης βάζει δυναµίτη σε βασικές πολιτικές συνοχής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε µια κρίσιµη διεθνή συγκυρία.

Στις αναλύσεις για τη στροφή 180 µοιρών του κ. Σολτς, η προφανής απάντηση είναι ότι επικρατεί πανικός, αφού στις πρόσφατες εκλογές σε δύο κρατίδια τα τρία κόµµατα του κυβερνητικού συνασπισµού βρέθηκαν σε µονοψήφια... τάρταρα, µε το ακροδεξιό AfD να θριαµβεύει. Είναι αλήθεια αυτό, αλλά όχι πλήρως. Το σωστό είναι πως οι τεκτονικές δονήσεις από το Μεταναστευτικό στην Ευρώπη επηρεάζουν το σύνολο του πολιτικού φάσµατος, συµπεριλαµβανοµένης και της Αριστεράς. Ειδικότερα στη Γερµανία, η άνοδος του κόµµατος της Ζάρα Βάγκενκνεχτ, που αποσχίστηκε από το παραδοσιακό Die Linke και υιοθέτησε µια µεταναστευτική ρητορική εφάµιλλη αυτής του ακροδεξιού AfD, φαίνεται να σηµατοδοτεί µια ανάλογη στροφή στην ευρωπαϊκή Αριστερά. Μπορεί να εκδηλωθεί κάτι ανάλογο και στην Ελλάδα; Μέχρι στιγµής η αντιµεταναστευτική ατζέντα κινείται στις παρυφές, αλλά και δεξιότερα της Ν.∆. Παρά τις δραµατικές ανατροπές στον χώρο της Κεντροαριστεράς στη χώρα µας, ιδιαίτερα µε τα όσα συµβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, η όποια παρέκκλιση από την πεπατηµένη φρασεολογία των «ανοιχτών συνόρων» θεωρείται ταµπού. Φυσικά αυτό δεν αφορά µόνο την Ελλάδα. Και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κόµµατα της Αριστεράς επιµένουν στην ίδια γραµµή και πληρώνουν το τίµηµα γι’ αυτό. «Στο πολιτικό Κέντρο, ιδιαίτερα στην Αριστερά, επικρατούσε για χρόνια οµερτά. Το να µιλάς απλώς για τις επιπτώσεις της µετανάστευσης σήµαινε ότι εκτελείς τις εντολές της Ακροδεξιάς», υπογραµµιζόταν σε ανάλυση του «Economist».

∆εν είναι µόνο το κόµµα της Ζάρα Βάγκενκνεχτ που τα πάει καλά µε την αντιµεταναστευτική ατζέντα. Στη διάρκεια της έξαρσης του Μεταναστευτικού, το 2015, όταν άνοιξε η συζήτηση για περιορισµούς στις ροές, εκτός από την κ. Μέρκελ ήταν και ο Σοσιαλδηµοκράτης πρόεδρος της Σουηδίας που δήλωσε πως «η δική µου Ευρώπη δεν χτίζει τείχη». Οι εκλογικές αποτυχίες που ακολούθησαν οδήγησαν σε αλλαγή ηγεσίας στο κόµµα, µε τη νέα πρόεδρό του, Μαγκνταλένα Αντερσον, να δηλώνει πλέον -από τη θέση της αντιπολίτευσης- πως «ο σουηδικός λαός µπορεί να αισθάνεται ασφαλής γνωρίζοντας ότι οι Σοσιαλδηµοκράτες θα υπερασπιστούν µια αυστηρή µεταναστευτική πολιτική». Κι αυτό, εν µέσω µιας πρωτοφανούς έκρηξης βίας, που έβγαλε µέχρι και τον σουηδικό στρατό στους δρόµους. Ακόµα πιο σοκαριστική ήταν και η δήλωσή της για την πολιτική των ανοιχτών συνόρων: «Η ελεύθερη µετανάστευση δεν είναι αριστερή»! Κι έτσι φτάσαµε σε ένα καθεστώς άτυπης συναίνεσης, µε την κυβέρνηση της Σουηδίας να προτίθεται να αυξήσει από το 2026 µέχρι και 30.000 ευρώ το ποσόν σε κάθε µετανάστη που θα δέχεται να επιστρέψει στη χώρα του.

«Αλήθεια, για να αναχαιτιστεί η ∆εξιά, η Αριστερά πρέπει να της µοιάσει;» έθεσε το ερώτηµα ο δηµοσιογράφος της «Repubblica», Νικόλα Μιρέντσι, στον πάλαι ποτέ λατρεµένο από τον ΣΥΡΙΖΑ Σλοβένο διανοητή, Σλαβόι Ζίζεκ. Η απάντησή του θα προκαλεί σε πολλούς εγχώριους πρώην θαυµαστές του -συµπεριλαµβανοµένου και του Αλέξη Τσίπρα- ίλιγγο: «∆εν είναι δεξιό το να πηγαίνουµε στη ρίζα του µεταναστευτικού φαινοµένου, το να αναζητάµε µια συστηµική λύση. Οι Φιλελεύθεροι πιστεύουν ότι το άνοιγµα των συνόρων στους φτωχούς µετανάστες είναι µια µεγάλη ανθρωπιστική χειρονοµία. Και πως όλα λύνονται µε καλή καρδιά. Το πρόβληµα είναι ότι όσοι φεύγουν από την Αφρική δεν είναι φτωχοί. Οχι πάντα τουλάχιστον. Αυτοί που φεύγουν, έστω και λαθραία, είναι εκείνοι που µπορούν να αντέξουν οικονοµικά το κόστος του ταξιδιού. Και αυτό σηµαίνει ότι οι πιο φτωχοί δεν έρχονται εδώ, αλλά παραµένουν στην Αφρική. ∆εν είναι δύσκολο να προβλέψουµε ότι, µακροπρόθεσµα, αυτή η κατάσταση δεν θα αµβλύνει την πίεση στην Ευρώπη, αλλά θα την εντείνει» (συνέντευξη στη «Repubblica», Protagon.gr, 5.10.23).

Συνεπώς, οι εναλλακτικές πολιτικές δυνάµεων της Αριστεράς σε πιο συντηρητικές κατευθύνσεις δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, τώρα που το Μεταναστευτικό-Προσφυγικό βρίσκεται εκ νέου σε έξαρση. Κι επειδή µιλάµε για ένα δράµα µε πολλά ακόµη επεισόδια χωρίς τέλος, το ερώτηµα είναι εάν η Αριστερά -και στην Ελλάδα µε τις αποχρώσεις της- θα συνεχίσει να ξορκίζει κάθε συζήτηση για το πρόβληµα ή θα αποφασίσει να πάρει µέρος σε έναν διάλογο που θα αποκλείει την εµφάνιση και άνδρωση κοµµάτων, όπως αυτό της κ. Βάγκενκνεχτ. Η αποχή από τη συζήτηση αυτή δεν είναι λύση. ∆ίνει το δικαίωµα σε κόµµατα του ακροδεξιού φάσµατος να µονοπωλούν την ατζέντα, αλλά και να την κατευθύνουν σε επικίνδυνα, ξενοφοβικά µονοπάτια. Οµως, όπως επισηµαίνεται σε άρθρο του «Εconomist», «η συζήτηση γύρω από τη µετανάστευση απαιτεί αποχρώσεις: η υποδοχή των ανθρώπων αποτελεί ευλογία για την κοινωνία, αν αντιµετωπιστεί σωστά (για να µην αναφέρουµε την ηθική υποχρέωση κατά την αντιµετώπιση των προσφύγων), αλλά µπορεί να µετατραπεί σε ασήκωτο βάρος, εάν αυτό δεν συµβεί».

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή» στις 22/09/2024