Λίγα χρόνια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ακούγαμε πως η Ιαπωνία άρχισε να ξαναγεννιέται από τις στάχτες της και να αναπτύσσεται αντιγράφοντας την αμερικανική τεχνολογία -ήταν τότε υπό κατοχή- και εφαρμόζοντάς τη με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Αυτό όμως ήταν ένα μικρό ψήγμα αλήθειας. Η Ιαπωνία δεν ήταν μια καθυστερημένη χώρα, αντίθετα, είχε, από τα μέσα του 19ου αιώνα, κάνει μεγάλες τομές και μεταρρυθμίσεις. Η χώρα είχε από τότε μετατραπεί σε βιομηχανικό γίγαντα.

Ο μύθος ότι οι Ιάπωνες ήταν απλώς καλοί αντιγραφείς της αμερικανικής τεχνολογίας δέχτηκε ισχυρό πλήγμα όταν, μεταξύ άλλων, τα ιαπωνικά αυτοκίνητα από τη δεκαετία του ’60 εκτόπισαν τα αμερικανικά στην αγορά των ΗΠΑ, προκαλώντας βαθιά και μακρόχρονη κρίση σε έναν βασικό οικονομικό βραχίονα της χώρας. Στο μεταξύ, τα χρόνια πέρασαν και ήταν η Κίνα που αναδύθηκε ως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως. Και πάλι η ανάπτυξη της χώρας αυτής συνοδεύτηκε από τους ίδιους μύθους: ότι δηλαδή οι Κινέζοι αντέγραψαν τη δυτική τεχνολογία -όταν οι μεγάλες δυτικές εταιρείες «εισέβαλαν» στη χώρα κάνοντας πάρτι με τα σούπερ κέρδη-, και τώρα δρέπουν τους καρπούς αυτού του ιδιότυπου τεχνολογικού copy paste.

Κι εδώ τα πράγματα δεν είναι όπως, απλοϊκά, ερμηνεύονται. Η Κίνα -χώρα με τρομακτική παράδοση στις καινοτομίες ανά τους αιώνες-, όχι μόνο στάθηκε στα πόδια της αλλά ανέπτυξε τις δικές της πατέντες σε όλο το μήκος και το πλάτος της επικράτειας. Η εξέλιξη του σιδηροδρομικού δικτύου σε λίγα μόλις χρόνια σε κάνει να μελαγχολείς…

Περιέργως, και στην περίπτωση του Κόκκινου Δράκου ο ανταγωνισμός στην αυτοκινητοβιομηχανία αποδεικνύει του λόγου το ασφαλές. Η Κίνα πρωτοπορεί στην ανάπτυξη του ηλεκτρικού αυτοκινήτου, τα μοντέλα της ήδη κατακλύζουν πρωτίστως την ευρωπαϊκή αλλά και την αμερικανική αγορά και στήνουν παραδοσιακούς γίγαντες στην αυτοκινητοβιομηχανία με την πλάτη στον τοίχο. Έτσι φτάσαμε η Volkswagen να διέρχεται κρίση που επηρεάζει όλη τη Γερμανία αλλά και τις μονάδες της όπου Γης. Αυτός ήταν ο λόγος που δύο ιαπωνικά μεγαθήρια -η Nissan και η Honda- αποφάσισαν να ξεκινήσουν διαδικασίες συγχώνευσης για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό των γειτόνων. Φυσικά, δεν είναι μόνο τα αυτοκίνητα που κάνουν τη διαφορά.

Σε κρίσιμους τομείς, κυρίως στον στίβο της τεχνολογίας, οι Κινέζοι βάζουν τα γυαλιά στους ανταγωνιστές τους και αναγκάζουν τον Ντόναλντ Τραμπ να προετοιμάσ ει ένα παντελώς αναχρονιστικό σύστημα δασμών στις εισαγωγές από την Κίνα.

Συμπέρασμα: Οι μεταβολές στην παγκόσμια οικονομία είναι ραγδαίες και ερμηνεία τους με απλοϊκά σχήματα είναι εντελώς ανεπαρκής.

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή