∆ασµοί: Η εκδοχή της "κωλοτούµπας" made in USA
Άρθρο γνώμης
Κανείς δεν είναι σε θέση να προεξοφλήσει ότι οι παλινωδίες του Αμερικανού προέδρου, οι αναστολές και οι απειλές για εκ νέου επιβολή έχουν φτάσει στο τέλος
Ακόµα και ο ηγέτης της πιο ισχυρής χώρας του κόσµου, ο Ντόναλντ Τραµπ, αναγκάστηκε να επιδοθεί στο «σπορ της κωλοτούµπας» και να αφήσει για αργότερα τις αποφάσεις «µε ένα νόµο και ένα άρθρο». Γίνονται και εκτός Ελλάδας αυτά; Γίνονται... Γιατί είναι εύκολο να αποφασίζεις πρωταπριλιάτικα µέτρα για την «Ηµέρα της Απελευθέρωσης των ΗΠΑ», αλλά δεν πέρασαν ούτε τρεις εβδοµάδες που, στο µεταξύ, µεσολάβησαν: δραµατικές πτώσεις στα Χρηµατιστήρια, απορύθµιση εφοδιαστικών αλυσίδων, αντιδράσεις από πολυεθνικές-γίγαντες αλλά και κυβερνήσεις κρατών και, πάνω απ’ όλα, η επαπειλούµενη αύξηση των επιτοκίων. Εκεί η σεµνή τελετή, που µετά βαΐων και κλάδων κήρυξε ο Αµερικανός πρόεδρος, έλαβε σεµνό τέλος - προσωρινά έστω. Γιατί όταν αυξάνονται τα επιτόκια των οµολόγων, που εξυπηρετείς και οφείλεις να ανανεώσεις, τότε µαζεύουµε και καµιά ταρίφα πίσω, όπως όπως.
Ζούµε σε έναν παγκοσµιοποιηµένο πλανήτη. Πιο παγκοσµιοποιηµένος, δεν γίνεται. Το να υψώσεις τείχη προστατευτισµού στις ΗΠΑ έναντι του υπόλοιπου κόσµου γίνεται σταδιακά αντιληπτό ότι θα βλάψει πρωτίστως τις ΗΠΑ. Μήπως ο πόλεµος των δασµών µε την Κίνα θα υποτάξει το Πεκίνο στις ορέξεις του Τραµπ; Εδώ φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη. Ελλείµµατα, πλεονάσµατα, τεχνογνωσίες, πολυεθνικές: όλα είναι µπλεγµένα σε ένα κουβάρι ανάµεσα στις δύο µεγαλύτερες δυνάµεις του πλανήτη. Η Apple, η εταιρεία-σύµβολο για την Αµερική, συναρµολογεί τα προϊόντα της εκτός συνόρων και απασχολεί περί τους 6 εκατοµµύρια εργαζόµενους στις επιµέρους χιλιάδες επιχειρήσεις που είναι διάσπαρτες στην Κίνα. Είναι αδιανόητο για τον Τιµ Κουκ να ευθυγραµµιστεί µε τις εµµονές του Ντόναλντ Τραµπ και να µεταφέρει το τεράστιο αυτό επιχειρηµατικό-τεχνολογικό σύµπλεγµα σε κάποια έρηµο του Τέξας. Και δεν είναι µόνο η Κίνα. Με το πέρασµα των ηµερών, όλα σχετικοποιούνται και οι «κανονιές» των δασµών µετατρέπονται σε πεδίο διαβούλευσης. Παράδειγµα, οι δασµοί κατά της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιοµηχανίας. ∆εν πέρασαν πολλές µέρες για να αποκαλυφθεί ότι οι ΗΠΑ δεν εισάγουν µόνο αυτοκίνητα από την Ευρώπη, αλλά, σε κρίσιµο βαθµό, αυτά παράγονται σε µονάδες εντός της αµερικανικής επικράτειας. Ετσι φτάσαµε από την αρχική αδιαλλαξία και τιµωρητική διάθεση σε έναν κύκλο διαπραγµατεύσεων, οι οποίες κατά τον οικονοµικό σύµβουλο του Λευκού Οίκου, Κέβιν Χάσετ, έχουν σηµειώσει «τεράστια πρόοδο». Για να προσθέσει: «Θα είναι πολύ καλό για τους Αµερικανούς εργαζόµενους, ειδικά τους Αµερικανούς εργαζόµενους στον κλάδο της αυτοκινητοβιοµηχανίας». Είναι η στιγµή που ο κ. Χάσετ... ανακαλύπτει την Αµερική!
∆εν ξέρουµε πού θα καταλήξει αυτό το «εµπρός-πίσω» του Ντόναλντ Τραµπ µε τους δασµούς. Σίγουρα πάντως όχι όπως το φανταζόταν πριν από µόλις λίγες εβδοµάδες. Ο κόσµος είναι πολύπλοκος, οι αλληλεξαρτήσεις µεγάλες, τα χρέη τεράστια και πάνω απ’ όλα ο κίνδυνος της αύξησης των επιτοκίων στα οµόλογα αµείλικτος. Αν η «κωλοτούµπα» χαρακτηρίζει ολό κληρη την παράσταση µε την επιβολή δασµών -που µετατρέπεται σε ένα ατελείωτο παγκόσµιο δούναι και λαβείν σε όλα τα επίπεδα-, µια άλλη πατέντα, αυτή της λύσης κοµβικών προβληµάτων «µε ένα νόµο και ένα άρθρο», βρίσκεται στα αζήτητα, σε ό,τι αφορά τον πόλεµο στην Ουκρανία. «Μπορώ να το τελειώσω σε µια µέρα», έλεγε προεκλογικά ο Ντόναλντ Τραµπ, αλλάζοντας εντελώς την αµερικανική προσέγγιση στο κρίσιµο αυτό πρόβληµα, µε επίθεση φιλίας στον Πούτιν και αφόρητη πίεση στον Ζελένσκι. Εχουν περάσει ήδη τρεις µήνες από την εγκατάστασή του στον Λευκό Οίκο και µόνο φως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Ο φονικός βοµβαρδισµός στην ουκρανική πόλη Σούµι, την περασµένη Κυριακή, µπορεί να χαρακτηρίστηκε «λάθος» από τον Τραµπ, έδειξε όµως για ακόµη µια φορά τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου να επιβάλει τη δική του ατζέντα σε πιθανή λήξη του πολέµου για τα µεγαλύτερα δυνατά γεωπολιτικά οφέλη.
Την ίδια ώρα, χάος επικρατεί σε διάφορα επίπεδα διαβουλεύσεων και προτάσεων. Οι συζητήσεις στο Ριάντ για ανακωχή έχουν βαλτώσει, ακούγονται προτάσεις για λύσεις όπως του Βερολίνου µετά τη λήξη του πολέµου το 1945, συζητείται η άτυπη κατοχύρωση εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία µετά την εισβολή, ενώ σε εξέλιξη είναι το παζάρι για το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, αλλά και τις σπάνιες γαίες, που επιθυµεί ο Τραµπ ως αντάλλαγµα στην αµερικανική βοήθεια στο Κίεβο. Κάθε µέρα που περνά το πρόβληµα όχι µόνο δεν λύνεται σε ένα 24ωρο, αλλά περιπλέκεται, ενισχύοντας τους φόβους της Ευρώπης για µια ρωσική απειλή, που οι γερµανικές µυστικές υπηρεσίες οριοθετούν να εκδηλωθεί µέχρι το 2030...
Είναι φανερό ότι τα «φιρµάνια» του Λευκού Οίκου δεν µεταφράζονται σε άµεσες εφαρµογές, αντίθετα προσκρούουν στην περίπλοκη παγκόσµια τάξη πραγµάτων, που ναι µεν έχει διαταραχθεί σοβαρά µε τις αποφάσεις του Αµερικανού προέδρου, δεν σηµαίνει όµως ότι είναι εύκολο να αποδοµηθεί εν µια νυκτί. Κανείς βεβαίως δεν είναι σε θέση να προεξοφλήσει ότι οι παλινωδίες του Αµερικανού προέδρου, οι αναστολές των δασµών και οι απειλές για εκ νέου επιβολή έχουν φτάσει στο τέλος. Μάλλον για αρχή µιας αλυσίδας επιλογών µιλάµε, που όµως τώρα ξέρου µε ότι δεν λύνονται απλώς µε διατάγµατα από τον Λευκό Οίκο.
Ζούµε σε έναν παγκοσµιοποιηµένο πλανήτη. Πιο παγκοσµιοποιηµένος, δεν γίνεται. Το να υψώσεις τείχη προστατευτισµού στις ΗΠΑ έναντι του υπόλοιπου κόσµου γίνεται σταδιακά αντιληπτό ότι θα βλάψει πρωτίστως τις ΗΠΑ. Μήπως ο πόλεµος των δασµών µε την Κίνα θα υποτάξει το Πεκίνο στις ορέξεις του Τραµπ; Εδώ φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη. Ελλείµµατα, πλεονάσµατα, τεχνογνωσίες, πολυεθνικές: όλα είναι µπλεγµένα σε ένα κουβάρι ανάµεσα στις δύο µεγαλύτερες δυνάµεις του πλανήτη. Η Apple, η εταιρεία-σύµβολο για την Αµερική, συναρµολογεί τα προϊόντα της εκτός συνόρων και απασχολεί περί τους 6 εκατοµµύρια εργαζόµενους στις επιµέρους χιλιάδες επιχειρήσεις που είναι διάσπαρτες στην Κίνα. Είναι αδιανόητο για τον Τιµ Κουκ να ευθυγραµµιστεί µε τις εµµονές του Ντόναλντ Τραµπ και να µεταφέρει το τεράστιο αυτό επιχειρηµατικό-τεχνολογικό σύµπλεγµα σε κάποια έρηµο του Τέξας. Και δεν είναι µόνο η Κίνα. Με το πέρασµα των ηµερών, όλα σχετικοποιούνται και οι «κανονιές» των δασµών µετατρέπονται σε πεδίο διαβούλευσης. Παράδειγµα, οι δασµοί κατά της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιοµηχανίας. ∆εν πέρασαν πολλές µέρες για να αποκαλυφθεί ότι οι ΗΠΑ δεν εισάγουν µόνο αυτοκίνητα από την Ευρώπη, αλλά, σε κρίσιµο βαθµό, αυτά παράγονται σε µονάδες εντός της αµερικανικής επικράτειας. Ετσι φτάσαµε από την αρχική αδιαλλαξία και τιµωρητική διάθεση σε έναν κύκλο διαπραγµατεύσεων, οι οποίες κατά τον οικονοµικό σύµβουλο του Λευκού Οίκου, Κέβιν Χάσετ, έχουν σηµειώσει «τεράστια πρόοδο». Για να προσθέσει: «Θα είναι πολύ καλό για τους Αµερικανούς εργαζόµενους, ειδικά τους Αµερικανούς εργαζόµενους στον κλάδο της αυτοκινητοβιοµηχανίας». Είναι η στιγµή που ο κ. Χάσετ... ανακαλύπτει την Αµερική!
∆εν ξέρουµε πού θα καταλήξει αυτό το «εµπρός-πίσω» του Ντόναλντ Τραµπ µε τους δασµούς. Σίγουρα πάντως όχι όπως το φανταζόταν πριν από µόλις λίγες εβδοµάδες. Ο κόσµος είναι πολύπλοκος, οι αλληλεξαρτήσεις µεγάλες, τα χρέη τεράστια και πάνω απ’ όλα ο κίνδυνος της αύξησης των επιτοκίων στα οµόλογα αµείλικτος. Αν η «κωλοτούµπα» χαρακτηρίζει ολό κληρη την παράσταση µε την επιβολή δασµών -που µετατρέπεται σε ένα ατελείωτο παγκόσµιο δούναι και λαβείν σε όλα τα επίπεδα-, µια άλλη πατέντα, αυτή της λύσης κοµβικών προβληµάτων «µε ένα νόµο και ένα άρθρο», βρίσκεται στα αζήτητα, σε ό,τι αφορά τον πόλεµο στην Ουκρανία. «Μπορώ να το τελειώσω σε µια µέρα», έλεγε προεκλογικά ο Ντόναλντ Τραµπ, αλλάζοντας εντελώς την αµερικανική προσέγγιση στο κρίσιµο αυτό πρόβληµα, µε επίθεση φιλίας στον Πούτιν και αφόρητη πίεση στον Ζελένσκι. Εχουν περάσει ήδη τρεις µήνες από την εγκατάστασή του στον Λευκό Οίκο και µόνο φως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Ο φονικός βοµβαρδισµός στην ουκρανική πόλη Σούµι, την περασµένη Κυριακή, µπορεί να χαρακτηρίστηκε «λάθος» από τον Τραµπ, έδειξε όµως για ακόµη µια φορά τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου να επιβάλει τη δική του ατζέντα σε πιθανή λήξη του πολέµου για τα µεγαλύτερα δυνατά γεωπολιτικά οφέλη.
Την ίδια ώρα, χάος επικρατεί σε διάφορα επίπεδα διαβουλεύσεων και προτάσεων. Οι συζητήσεις στο Ριάντ για ανακωχή έχουν βαλτώσει, ακούγονται προτάσεις για λύσεις όπως του Βερολίνου µετά τη λήξη του πολέµου το 1945, συζητείται η άτυπη κατοχύρωση εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία µετά την εισβολή, ενώ σε εξέλιξη είναι το παζάρι για το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια, αλλά και τις σπάνιες γαίες, που επιθυµεί ο Τραµπ ως αντάλλαγµα στην αµερικανική βοήθεια στο Κίεβο. Κάθε µέρα που περνά το πρόβληµα όχι µόνο δεν λύνεται σε ένα 24ωρο, αλλά περιπλέκεται, ενισχύοντας τους φόβους της Ευρώπης για µια ρωσική απειλή, που οι γερµανικές µυστικές υπηρεσίες οριοθετούν να εκδηλωθεί µέχρι το 2030...
Είναι φανερό ότι τα «φιρµάνια» του Λευκού Οίκου δεν µεταφράζονται σε άµεσες εφαρµογές, αντίθετα προσκρούουν στην περίπλοκη παγκόσµια τάξη πραγµάτων, που ναι µεν έχει διαταραχθεί σοβαρά µε τις αποφάσεις του Αµερικανού προέδρου, δεν σηµαίνει όµως ότι είναι εύκολο να αποδοµηθεί εν µια νυκτί. Κανείς βεβαίως δεν είναι σε θέση να προεξοφλήσει ότι οι παλινωδίες του Αµερικανού προέδρου, οι αναστολές των δασµών και οι απειλές για εκ νέου επιβολή έχουν φτάσει στο τέλος. Μάλλον για αρχή µιας αλυσίδας επιλογών µιλάµε, που όµως τώρα ξέρου µε ότι δεν λύνονται απλώς µε διατάγµατα από τον Λευκό Οίκο.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή
