Η επιστολή στήριξης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις προκάλεσε διάφορα σχόλια εδώ στην Ελλάδα, κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα.  

Με αφορμή διάφορα ανεύθυνα και ρηχά -τουλάχιστον- σχόλια, θυμήθηκα μια παλιά ιστορία: Τη δεκαετία του ‘80, επί δικτατορίας του στρατηγού Εβρέν την εποχή εκείνη, υπήρχε η αρμενική ΑΣΑΛΑ. Κάθε φορά που η οργάνωση αυτή χτυπούσε τούρκικους στόχους, συνήθως Τούρκους διπλωμάτες, ο Αρμένιος πατριάρχης στην Πόλη, ο Σινόρκ Καλουστιάν, ένας μειλίχιος ιερωμένος, έτρεχε να συγκεντρώσει χρήματα από πλούσιους Αρμένιους και να τα δώσει ως δωρεά στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις για να κατευνάσει την οργή του τουρκικού όχλου που ζητούσε εκδίκηση από την άσχετη με τις επιθέσεις φιλήσυχη κοινότητα των Αρμενίων. Οι δωρεές αυτές έπαιρναν για ευνόητους λογούς δημοσιότητα μέσα από την κρατική τηλεόραση και τα ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης -μεταξύ των οποίων και η Hurriyet που μετέδωσε μάλιστα και την είδηση για την επιστολή Βαρθολομαίου (τυχαίο;). Η δήλωση του Βαρθολομαίου, όπως και η ανάλογη του Αρμένιου πατριάρχη λίγες ημέρες νωρίτερα μου έφερε στη μνήμη αυτή την ιστορία.

Που θέλω να καταλήξω; Όταν κρίνουμε τον Βαρθολομαίο, ευρισκόμενοι μάλιστα εμείς οι ίδιοι σε ασφαλές περιβάλλον, οφείλουμε να σκεφτόμαστε το πολίτικο και ιστορικό πλαίσιο μέσα στο όποιο είναι υποχρεωμένος αυτός να επιβιώσει και που σαφώς δεν έχει καμία σχέση με την εκτός τούρκικων συνόρων πραγματικότητα. Αυτή τη στιγμή, ακριβώς διπλά μας, υπάρχει ένα καθεστώς με χαρακτηριστικά συλλογικής ψυχοπαθολογίας που εκλογικεύει την παραφροσύνη του εξοντώνοντας οτιδήποτε δεν συμμορφώνεται. Η κοινωνία χειραγωγείται με τη δημιουργία εχθρών. Ο τουρκικός στρατός βρίσκεται σε τρεις γειτονικές χώρες, στο εσωτερικό υπάρχει μία διπλή εμφύλια διαμάχη και ο λαός αδυνατεί πλέον να διαχωρίσει το φαντασιακό από το πραγματικό. Βλέπει παντού εχθρούς, προδότες, συνωμότες. Πρόκειται για μια απρόβλεπτη κατάσταση.

Για αυτό -επανέρχομαι- μην ψάχνετε να βρείτε πίσω από τέτοιες δηλώσεις ούτε αναβίωση φαναριώτικης πολίτικης, ούτε τριάντα αργύρια, ούτε αλλά ανιστόρητα που ακούστηκαν τις τελευταίες ημέρες. Το μόνο για το όποιο θα μπορούσε κάποιος να μεμφθεί τον Βαρθολομαίο είναι ότι δεν τόλμησε να κάνει μια πράξη αντίστασης, έστω και διά της ηχηρής σιωπής του. Όμως όσοι τον κρίνουν με ελλαδικά κριτήρια αγνοούν ότι ακόμη και η σιωπή είναι πολυτέλεια και η μόνη επιλογή είναι η δημόσια στήριξη των κυβερνητικών επιλογών. Εξάλλου, ο ίδιος γνωρίζει ότι στο τέλος δεν θα κριθεί για αυτό, αλλά για το αν θα παραδώσει μια μέρα το Πατριαρχείο στο διάδοχο του σώο και αβλαβές και ει δυνατόν ισχυρότερο. Κουβαλάει στους ώμους του 17 αιώνες Ιστορίας και αυτό είναι ένα πολύ βαρύ φορτίο, πιο σημαντικό από οποιοδήποτε άλλο.

Για αυτό, μην «πυροβολείτε» τον Βαρθολομαίο…