Απλώς μία ακόμη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν
Η συγκυρία της επίσκεψης Τσίπρα στην Αγκυρα δεν ήταν κατάλληλη για να παράγει σημαντικά αποτελέσματα.
Ως εκ τούτου δεν αποτελεί έκπληξη ότι δεν απέφερε τίποτα παραπάνω από τα πενιχρά αναμενόμενα, κυρίως σε συμβολικό επίπεδο.
Ωστόσο, αξίζει να συγκρατήσουμε δύο σημεία από την ατζέντα που έθεσε η τουρκική πλευρά:
Το πρώτο είναι το θέμα των νησιών που έθεσε προς συζήτηση ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν λίγες ώρες πριν την άφιξη του έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία, αναφορά που παραπέμπει στην πολιτικής αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας που ακολουθεί επί χρόνια η Τουρκία. Πέραν από τις αμφισβητήσεις της σε αέρα και θάλασσα, η Αγκυρα έρχεται σταδιακά και σταθερά μετά την κρίση των Ιμίων, να βάλει στο τραπέζι των ελληνοτουρκικών διαφορών και εδαφικές διεκδικήσεις, υιοθετώντας μία ακραία και νομικά αβάσιμη ερμηνεία των διεθνών κειμένων που επινόησε για πρώτη φορά πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες ο Ουμίτ Γιαλίμ, ένας αμφιλεγόμενος απόστρατος συνταγματάρχης. Η αναφορά του κ. Καλίν σε νησιά δεν θα μπορούσε υπό αυτό το πρίσμα να περάσει απαρατήρητη.
Το δεύτερο άξιο αναφοράς σημείο που προέκυψε από τη συνάντηση των δύο ανδρών ήταν η δημόσια ομολογία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι βάζει το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης σε παζάρι με το θέμα των μουφτήδων στη Θράκη. Είναι γνωστό στην Αθήνα ότι ο κ. Ερντογάν ανέκαθεν ζητούσε ανταλλάγματα για τη Χάλκη στη Θράκη -παλαιότερα να υπενθυμίσουμε ότι συνέδεε το θέμα με το τζαμί στην Αθήνα- ωστόσο η αναφορά του αυτή ενώπιον των δημοσιογράφων από τα δικά του χείλη έχει βαρύνουσα σημασία.
Κατά τα λοιπά, τα παγωμένα χαμόγελα και η αμηχανία στην αρχική χειραψία άφησε τη θέση της σε παράλληλους μονολόγους στη συνέντευξη Τύπου, κατά τη διάρκεια της οποίας οι δύο πολιτικοί «παπαγάλισαν» τις πάγιες θέσεις των χωρών τους. Στο ενδιάμεσο έλαβε χώρα η κατ’ ιδίαν συνάντηση των Τσίπρα και Ερντογάν και είναι απορίας άξιον τι διημείφθη στις περίπου τρεις ώρες που συνομιλούσαν κεκλεισμένων των θυρών.
Από τη μακρά συνάντηση δεν προέκυψε πάντως κάποιο απτό αποτέλεσμα. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει αλλιώς με δεδομένο ότι: α) Τσίπρας και Ερνοτογάν βρίσκονται εν όψει εκλογών και άρα δεν θα μπορούσαν να προβούν σε παραχωρήσεις τις οποίες η αντιπολίτευση θα κατήγγειλε ως εθνική υποχώρηση και β) οι τουρκικές θέσεις έναντι της Ελλάδας παραμένουν μαξιμαλιστικές, αφήνοντας μηδενικές δυνατότητες για θεαματικές κινήσεις από την πλευρά της Αθήνας.
Το γεγονός όμως ότι έγινε αναφορά σε επανέναρξη του διαλόγου για Μέτρα Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), για οικονομική συνεργασία και η επαναφορά των σχεδίων οδικής, σιδηροδρομικής και ακτοπλοϊκής διασύνδεσης των δύο χωρών καταγράφεται στα θετικά της επίσκεψης, χωρίς όμως αυτό να προεξοφλεί κατ’ ανάγκη και την υλοποίηση των εξαγγελιών αυτών. Δεν θα είναι άλλωστε η πρώτη φορά... Ανάλογες εξαγγελίες χωρίς να συνοδεύονται από ανάλογα αποτελέσματα έγιναν και στις προηγούμενες έξι συναντήσεις που είχε ο πρωθυπουργός με τον κ. Ερντογάν. Ειδικά στο θέμα των ΜΟΕ οι υψηλές προσδοκίες πρέπει να αποφεύγονται, καθώς υπάρχουν ήδη αρκετά που αφορούν τη στρατιωτική δραστηριότητα στο Αιγαίο και δεν εφαρμόζονται. Οψόμεθα λοιπόν...
Ο οδικός χάρτης για το Κυπριακό είναι μεν καλοδεχούμενος, αλλά οι προϋποθέσεις που θέτει η Τουρκία σχεδόν προεξοφλούν ότι δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα. Εξάλλου, οι προπαρασκευαστικές συναντήσεις που ανακοινώθηκαν, χωρίς μάλιστα να έχει συμφωνηθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, δείχνουν ότι οι δύο πλευρές μάλλον δεν βιάζονται.
Από την πλευρά Ερντογάν πάντως ως θέμα απόλυτης προτεραιότητας αναδείχθηκε, με τον πλέον επίμονο τρόπο, η υπόθεση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που κατηγορούνται για συμμετοχή στο πραξικόπημα του 2016 και οι οποίοι πήραν άσυλο από την ελληνική Δικαιοσύνη. Η επικήρυξη τους μάλιστα από το τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών ακριβώς την ίδια την ημέρα που αναχωρούσε ο πρωθυπουργός στην Αγκυρα, χαρακτηριζόταν στην Αθήνα διπλωματικά τουλάχιστον άκομψη, πλην όμως η τουρκική στάση επιβεβαίωνε ότι παγιώνεται μία επιπλέον διάσταση στο πλέγμα των προβληματικών ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Το επόμενο διάστημα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αναμένεται να δοκιμαστούν (ξανά) στην κυπριακή ΑΟΖ και (κυρίως) κατά τη διεξαγωγή της τουρκικής αεροναυτικής άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα» σε Αιγαίο και Μεσόγειο. Εκεί θα δοκιμαστεί και η αποτελεσματικότητα της θρυλούμενης καλής επικοινωνίας μεταξύ των υπουργών Αμυνας Ευάγγελου Αποστολάκη και Χουλουσί Ακάρ, όπως και ο ανοιχτός δίαυλος που ανακοίνωσαν ότι έχουν μεταξύ τους οι Τσίπρας και Ερντογάν στη διαχείριση κρίσεων.