Εθνικοί λόγοι επιβάλλουν εκλογικό όριο 5%

Με το απαρχαιωμένο εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ, που ο νικητής σε απόλυτο αριθμό ψήφων στην επικράτεια μπορεί να μην εκλεγεί πρόεδρος, επανήλθε στον δημόσιο λόγο η ανάγκη για επανεξέταση ορισμένων σημείων του εκλογικού νόμου που ισχύει στη χώρα μας και ιδιαίτερα του ορίου 3%, το οποίο είναι απαραίτητο να συμπληρώσει κάποιο κόμμα για να μπει στη Βουλή. Ο λεγόμενος κόφτης μπήκε το 1993 για εθνικούς λόγους, καθώς έπρεπε πάση θυσία να αποφευχθούν η ενθάρρυνση και η λειτουργία μειονοτικού, μουσουλμανικού κόμματος.

Ο «κόφτης» λειτούργησε και οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης συνέχισαν να πολιτεύονται μέσα από τα υπάρχοντα κόμματα. Ωστόσο, όσο ο δικομματισμός υποχωρούσε τόσο έκαναν την εμφάνισή τους πρόσωπα που έβλεπαν τους εαυτούς τους ως… ρυθμιστές του εκλογικού συ στήματος διεκδικώντας μια θέση σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Αυτό είδαμε να συμβαίνει στην περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Από το 1993 έως σήμερα, όμως, πολλά άλλαξαν. Το 1993 τα δύο πρώτα κόμματα συγκέντρωσαν 86,18%, το 2023 58,39% και στις ευρωεκλογές του 2024 το αντίστοιχο άθροισμα ήταν μόλις 43,23%, δηλαδή, το μισό των εκλογών του 1993, όταν πρωτοΐσχυσε ο «κόφτης» του 3%. Αλλά από το 1993 μέχρι τώρα δεν έχουν αλλάξει μόνο οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες. Έχει αλλάξει και το εκλογικό σώμα. Με την ηλικιακή μεταρρύθμιση, το 2023 είχαν δικαίωμα ψήφου 440.000 νέοι ψηφοφόροι, τα κριτήρια των οποίων στην επιλογή της ψήφου δεν είναι ίδια με εκείνα όλων όσοι βρίσκονται στην αγορά εργασίας. Επίσης, στους μουσουλμάνους της Θράκης θα πρέπει να προστεθούν και μουσουλμάνοι προερχόμενοι από άλλες χώρες λόγω των διάφορων μεταναστευτικών κυμάτων από το 1990 έως πρόσφατα.

Χωρίς οι δύο παραπάνω περιπτώσεις να είναι ίδιες, είναι δεδομένο ότι τα κριτήρια επιλογής στην ψήφο τους διαφέρουν από εκείνα των λοιπών ψηφοφόρων. Σε ό,τι, δε, αφορά τους μουσουλμάνους, οι λόγοι για τους οποίους επεβλήθη ο «κόφτης» το 1993 ισχύουν σε μεγαλύτερο βαθμό σήμερα. Όχι μόνο λόγω της αριθμητικής αύξησής τους. Αν δει κανείς τις δημοσκοπήσεις, θα καταλάβει ότι ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση έχουν συμφέρον να αυξηθεί το εκλογικό όριο στο 5%, γιατί έτσι θα λειτουργήσει πιο εύκολα η λογική της «χαμένης ψήφου» προς τα μικρά κόμματα. Σημειώνουμε ότι το 5% ως εκλογικό όριο ισχύει σε 26 χώρες της Ευρώπης, το 4% σε 6 και το 3% μόνο σε 8 χώρες. Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι αυξάνοντας το όριο, στην πράξη, και οι εθνικοί λόγοι διαφυλάσσονται και η δημοκρατία ενισχύεται, καθώς, εκ των πραγμάτων, στη σημερινή εννεακομματική Βουλή κάθε συζήτηση εξελίσσεται σε σόου παρά σε ουσιαστικό διάλογο.