Αν ρίξει κανείς μια ματιά στην πρόσφατη πολιτική ιστορία, θα διαπιστώσει ότι ο κόσμος κυβερνιόταν από ηγέτες όπως η Θάτσερ, ο Κολ, ο Μιτεράν, ο Ομπάμα… Σήμερα πρόσωπα ήσσονος σημασίας ηγούνται της πολιτικής και λαμβάνουν αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον του κόσμου. Φυσικά εγείρεται ένα μείζον ερώτημα, πώς και γιατί σημαντικές προσωπικότητες απέχουν της διεθνούς πολιτικής σκηνής, αφήνοντας χώρο σε πρόσωπα ήσσονος σημασίας να αναλαμβάνουν τα ηνία.

Εκεί ίσως βρίσκεται η ουσία του προβλήματος, καθώς πολιτικοί προκειμένου να ανέλθουν στην εξουσία κάνουν πρωταθλητισμό στον λαϊκισμό και ρέπουν στην υιοθέτηση αντιδημοκρατικών αντιλήψεων και πρακτικών.

Ο Πούτιν και ο Ερντογάν με δημοκρατικό τρόπο ανέλαβαν την εξουσία, αλλά στην πορεία μεταλλάχθηκαν. Δημοκρατικά έχει εκλεγεί και ο Τραμπ, ο οποίος όμως δήλωσε δημοσίως ότι θεωρεί φιλική κατάκτηση, κάτι σαν «επιθετική εξαγορά εταιρείας», την ανάμειξη της Τουρκίας στη Συρία. Είναι σαφές ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν μπορεί να διαχωρίσει την άσκηση διεθνούς πολιτικής από την άσκηση επιχειρηματικής δράσης. Για αυτό άλλωστε και στην Τουρκία έστειλε ως πρεσβευτή συνέταιρό του, ενώ στην Ελλάδα την… πρώην σύντροφο του γιου του!

Η Τουρκία είναι δεδομένο ότι θα έχει άμεση ανάμειξη στα εσωτερικά της Συρίας. Πριν σταθεροποιηθεί το νέο καθεστώς θα επιχειρήσει να εδραιώσει όσο γίνεται περισσότερο τα συμφέροντά της στην περιοχή, περιορίζοντας τον ρόλο των Κούρδων. Αλλά και όταν το νέο καθεστώς κάνει τα πρώτα του βήματα, θα επιχειρήσει αυτό που διατύπωσε, ως ανησυχία, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και βουλευτής Α΄ Αθηνών, Άγγελος Συρίγος, για επανάληψη του τουρκολιβυκού μνημονίου με ένα τουρκοσυριακό μνημόνιο. Δηλαδή την οριοθέτηση ΑΟΖ που θα αγνοεί την Κυπριακή Δημοκρατία, αποτυπώνοντας το ίδιο μοντέλο με το οποίο αγνόησε τα ελληνικά νησιά και την ελληνική ΑΟΖ, αλλά και το Διεθνές Δίκαιο, στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Μια τέτοια εξέλιξη μεγιστοποιεί την ανάγκη ύπαρξης σταθερής κυβέρνησης στην Ελλάδα, ικανής να ασκήσει δυναμική εξωτερική πολιτική και να ορθώσει εμπόδια στις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας.

Ένα τέτοιο μνημόνιο θα αφαιρούσε ζωτικό χώρο από την Ελλάδα. Η ύπαρξη ελληνικής κυβέρνησης με ισχυρό διεθνές κύρος έχει μία ακόμη διάσταση. Εκεί, στη Δαμασκό, που είναι έδρα του Πατριαρχείου Αντιοχείας, τα συμφέροντα της ελληνορθόδοξης Εκκλησίας διαχρονικά προστατεύονται από τη χώρα μας. Όσοι λαοί και όσες φυλές και αν πέρασαν στο διάβα των αιώνων από την πολύπαθη αυτή περιοχή, σεβάσθηκαν τα δικαιώματα και τα προνόμια του Πατριαρχείου. Αν θα συμβεί το ίδιο και με το καθεστώς των ισλαμιστών, εξαρτάται από τη δύναμη που θα έχει η φωνή της ελληνικής κυβέρνησης.

*Ο κ. Κοντογιάννης είναι δημοσιογράφος και πρώην βουλευτής ΝΔ

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 19/12/2024