Δεν είναι μια τυχαία περίπτωση ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Ως εκ της θέσεώς του, συνομιλεί με τους ηγέτες των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο συντηρητικός Πολωνός πολιτικός ευθυγραμμίζεται πάντα με τα κελεύσματα των ισχυρών και μεταφέρει τις επιθυμίες-αποφάσεις της κ. Μέρκελ εκλαϊκεύοντάς τες στο πλατύ κοινό. Μοιάζει μάλλον απίθανο να πήρε πρωτοβουλία για το προσφυγικό μιλώντας με το μαξιλάρι του, χωρίς μια κάποιου τύπου συνεννόηση με τους ισχυρούς της Ένωσης. Πολύ περισσότερο που η παρέμβασή του γίνεται γνωστή πριν τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Κορυφής που θα ασχοληθεί με την προσφυγική κρίση.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Guardian», o Ντόναλντ Τουσκ θα προτείνει την κατάργηση της υποχρεωτικής ποσόστωσης στην υποδοχή προσφύγων. Όπως εξηγεί το δημοσίευμα, ο Τουσκ θα ορίσει προθεσμία έξι μηνών στους ηγέτες της Ε.Ε. να καταλήξουν σε ομόφωνη συμφωνία σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, αλλά θα προτείνει εναλλακτικές λύσεις εάν δεν υπάρξει συναίνεση.

«Αν δεν υπάρξει λύση, συμπεριλαμβανομένου του θέματος των υποχρεωτικών ποσοστώσεων, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα παρουσιάσει έναν εναλλακτικό δρόμο», γράφει ο «Guardian» επικαλούμενος επιστολή του Τουσκ στα κράτη-μέλη. Τι σημαίνει ανάμεσα σε άλλα η πρόταση του κ. Τουσκ. Ότι τα κράτη-μέλη δεν δεσμεύονται για το ποσοστό των προσφύγων που είναι υποχρεωμένα να δέχονται στην επικράτειά τους. Με άλλα λόγια τινάζει στον αέρα ακόμα κι αυτή την προβληματική πολιτική της Ένωσης για την υποδοχή προσφύγων.

Η πρόταση έρχεται κουτί στις χώρες του Βίζεγκραντ που ήδη καταστρατηγούν τις αποφάσεις των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χτίζουν τείχη εμποδίζοντας τις ροές των προσφύγων. Η πρόταση ήταν τόσο απροσχημάτιστη που ο επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος, σχολιάζοντάς τη, τη χαρακτήρισε «απαράδεκτη» και «αντιευρωπαϊκή» και επισήμανε πως «δεν χτίζουμε μια Ευρώπη-φρούριο». «H θέση μου είναι σαφέστατη. Το έγγραφο του Τουσκ είναι απαράδεκτο. Είναι αντι-ευρωπαϊκό και αγνοεί όλη την εργασία που κάναμε τα τελευταία τρία χρόνια, μαζί» ανέφερε ο Δ. Αβραμόπουλος, ερωτηθείς σχετικά κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Στρασβούργο.

Συνεχίζοντας, ο Δ. Αβραμόπουλος σημείωσε ότι ο ρόλος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι να υποστηρίζει «την ευρωπαϊκή ενότητα και τις αρχές». «Αυτό το κείμενο υπονομεύει έναν από τους βασικούς πυλώνες της Ε.Ε., την αλληλεγγύη. Χωρίς αλληλεγγύη, η Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει. Αυτός ο όρος αναφέρεται στα ιδρυτικά κείμενα των Συνθηκών» υπογράμμισε ο Δ. Αβραμόπουλος, προσθέτοντας ότι η ευθύνη για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης δεν μπορεί να αναλαμβάνεται από μεμονωμένα κράτη-μέλη, αλλά αποτελεί ευρωπαϊκό θέμα.

Είναι φανερό πως ο έμπειρος πολιτικά κ. Τουσκ δεν έριξε απλά μια φωτοβολίδα. Η προσφυγική κρίση απειλεί να τινάξει στον αέρα την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα περί αλληλεγγύης και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καταγράφονται στις ευρωπαϊκές συνθήκες αποδεικνύονται λόγια του αέρα. Υπό την πίεση της ακροδεξιάς που επανέρχεται ορμητικά σε πολλά κράτη-μέλη, πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις υιοθετούν αντι-μεταναστευτικές πολιτικές και αναζητούν τρόπους να αποδεσμευτούν από τις συμφωνίες που έχουν υπογράψει και τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει.

Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό γίνεται και σε βάρος των χωρών όπως η Ελλάδα και η Ιταλία που δέχονται το πρώτο κύμα προσφύγων. Ο κ. Τουσκ δεν ξύπνησε ένα πρωί συντάσσοντας ένα απαράδεκτο και αντι-ευρωπαϊκό έγγραφο, όπως τον κατηγορεί δικαίως ο κ. Αβραμόπουλος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δοκιμάζει τη συνοχή της.

Στη Γερμανία η πίεση που δέχεται η Μέρκελ από τα δεξιά της αλλά και από τους Φιλελεύθερους να σκληρύνει τη στάση της στο προσφυγικό και να μειώσει τον αριθμό των προσφύγων που θα δέχεται κάθε χρόνο η χώρα της είναι μεγάλη. Στην ουσία, της ζητούν να εγκαταλείψει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Το έγγραφο Τουσκ, εφόσον υλοποιηθεί, της λύνει τα χέρια. Το προσφυγικό απειλεί να τινάξει την Ευρωπαϊκή Ένωση στον αέρα…