Ο εκλογικός διχασμός ευνοεί τον Ραχόι
Η γενική διατύπωση λέει πως οι κάλπες στην Καταλονία «έβγαλαν ανεξαρτησία». Τυπικά έτσι είναι. Ουσιαστικά η Καταλονία είναι διχασμένη.
Τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας εξασφάλισαν 70 από τις 135 έδρες του τοπικού κοινοβουλίου και μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Να σημειώσουμε όμως ότι οι έδρες τους είναι κατά δυο λιγότερες από τις έδρες που εξασφάλισαν στις εκλογές του 2015. Πέραν αυτού η κοινοβουλευτική αυτοδυναμία προκύπτει από το εκλογικό σύστημα που πριμοδοτεί σε έδρες τις αγροτικές περιοχές της καταλανικής περιφέρειας σε σχέση με τη Βαρκελώνη, που σε απόλυτους αριθμούς ψήφισε κατά της ανεξαρτησίας.
Τα αποτελέσματα των εκλογών συνιστούν ήττα για το Λαϊκό Κόμμα του Ισπανού πρωθυπουργού Μάριο Ραχόι που καταποντίστηκε χάνοντας τις 8 από τις 11 έδρες του. Μέχρι εδώ όμως. Ο Ραχόι επιτέθηκε με βία επιχειρώντας να διαλύσει το δημοψήφισμα του Οκτώβρη. Διέλυσε τη νόμιμα εκλεγμένη καταλανική κυβέρνηση και φυλάκισε πολλά από τα στελέχη της. Έφτασε στην εκλογική αναμέτρηση της Πέμπτης να απαγορεύσει μέχρι και το κίτρινο χρώμα για να μην υπάρχουν παραπομπές στη σημαία της Καταλονίας. Πρόσβαλε βάναυσα τα εθνικά συναισθήματα των Καταλανών, κι όμως. Τα ποσοστά υπέρ των κομμάτων της ανεξαρτησίας δεν ανέβηκαν.
Σε τέτοιες απόλυτα διχαστικές καταστάσεις δεν μπορούν να γίνουν ξεκάθαροι χειρισμοί. Ο Ραχόι δεν είναι διατεθειμένος να αποσύρει την ισχύ του άρθρου 155 με βάση το οποίο διέλυσε την κυβέρνηση και κατάργησε την τοπική κυβέρνηση. Ακόμα κι αν το κάνει αυτό δεν σημαίνει ότι αποφυλακίζονται οι πολιτικοί κρατούμενοι που βέβαια αντιμετωπίζονται ως ποινικοί και δεν σημαίνει ότι μπορούν να επιστρέψουν στη Βαρκελώνη ο Πουτζδεμόν και οι συνεργάτες τους χωρίς τον κίνδυνο να συλληφθούν και να φυλακιστούν. Το ένταλμα σύλληψης για αυτούς παραμένει ενεργό.
Η πολιτική στόχευση του Πουζδεμόν να προκαλέσει αλληλέγγυα συναισθήματα στην Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει άνευ ουσιαστικού αντικρίσματος. Η Καταλονία δεν είναι Κόσσοβο για να ευνοηθεί και να αναγνωριστεί η απόσχισή της. Η πολιτική επιλογή που λέει να αποσχιστεί η Καταλονία και στη συνέχεια να αναγνωριστεί ως ισότιμη κυρίαρχη κρατική οντότητα από την Ευρωπαϊκή Ένωση σκοντάφτει στην ισχυρή στήριξη που παρέχεται στον Ραχόι. Άλλωστε, στην ίδια γραμμή κινείται και το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα του Πέδρο Σάντσες, ενώ κατά της ανεξαρτησίας τάσσονται και οι Ποντέμος του Ιγγλέσιας.
Η διαφορά στην εκτίμηση των εκλογικών αποτελεσμάτων αποτυπώνεται καθαρά στις δηλώσεις των δυο μεγαλύτερων κομμάτων της Καταλονίας. «Το ισπανικό κράτος νικήθηκε. Ο Ραχόι και οι σύμμαχοί του έχασαν», τα πρώτα λόγια ικανοποίησης του πρώην προέδρου Κάρλες Πουτζδεμόν, που παρακολουθούσε την καταμέτρηση από τις Βρυξέλλες, όπου έχει καταφύγει μαζί με τέσσερις πρώην υπουργούς της περιφερειακής κυβέρνησης. Το ψηφοδέλτιο του Junts per Catalunya (Μαζί για την Καταλονία) κατετάγη πρώτο στο στρατόπεδο των αυτονομιστών (34 έδρες), με τον Πουτζδεμόν να μιλά για ένα αποτέλεσμα «που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανένας».
Για την Ινές Αριμάδας, την επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Πολιτών που τερμάτισαν πρώτοι, επωφελούμενοι από την φθορά του Λαϊκού Κόμματος, το αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών κάνει «ένα πράγμα ακόμη πιο καθαρό (...) η πλειοψηφία της κοινωνίας θέλει την ενότητα με τους υπόλοιπους Ισπανούς και τους Ευρωπαίους, και τα εθνικιστικά κόμματα δεν μπορούν ποτέ πια να μιλούν εξ ονόματος της Καταλονίας, διότι η Καταλονία είμαστε όλοι εμείς.
Η κατάσταση στην Καταλονία παρά τη νίκη των κομμάτων της ανεξαρτησίας με οριακά ποσοστά θα παραμείνει ασταθής και συγκεχυμένη. Ο πρωθυπουργός Ραχόι που αιματοκύλισε τους Καταλανούς και φυλάκισε τους πολιτικούς ηγέτες του μπορεί να υπέστη μια εκλογική ήττα, πολιτικά όμως η ζημιά ήταν μικρή και διαχειρίσιμη.
Ο διχασμός της καταλανικής κοινωνίας τού δίνει την ευχέρεια με τις πλάτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλλει τη θέληση της κεντρικής κυβέρνησης ακόμα και επιστρατεύοντας τη βία, όπως έκανε μέχρι τώρα…