Ούτε µε τον Ερντογάν ούτε µε την αντιπολίτευση, αλλά µε την Ελλάδα
Μας ενδιαφέρει η ενίσχυση της άµυνας και η διπλωµατική µας θωράκιση. Οποιος κι αν εκλεγεί στην Τουρκία, λίγα πράγµατα θα αλλάξουν στα Ελληνοτουρκικά
Υποκλίνοµαι µε σεβασµό στην ηρωική µνήµη των δύο παλληκαριών, ιπταµένων αξιωµατικών της Πολεµικής Αεροπορίας µας, που έπεσαν στο Ιόνιο Πέλαγος. Εύχοµαι ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή τους και να δώσει δύναµη και παρηγορία στις οικογένειές τους.
Ερχοµαι στο κυρίως θέµα του σηµερινού προβληµατισµού: Ποιον προτιµάµε να κερδίσει στις τουρκικές προεδρικές εκλογές; Τον Ερντογάν ή τον άγνωστο µέχρι σήµερα -τουλάχιστον µέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραµµές- εκπρόσωπο των έξι κοµµάτων της αντιπολίτευσης; Απαντώ αµέσως: Ούτε τον έναν ούτε τον άλλον. Μας ενδιαφέρει η ενίσχυση της άµυνας και η διπλωµατική µας θωράκιση. Οποιος κι αν εκλεγεί, λίγα πράγµατα θα αλλάξουν στα Ελληνοτουρκικά.
∆εν ανήκω σε αυτούς που ενθουσιάζονται µε τη διακήρξη των έξι κοµµάτων της αντιπολίτευσης. Εξ αυτών ας σηµειώσουµε ότι µόνο ο Κιλιτσντάρογλου και η Ακσενέρ έχουν κόµµατα µε αξιόλογο ποσοστό. Οι άλλοι δύο, Μπαµπατζάν και Νταβούτογλου, είναι πρώην συνεργάτες του Ερντογάν, οι οποίοι προσφάτως σχηµάτισαν κόµµα, και οι έτεροι δύο εκφράζουν πολύ µικρά κόµµατα. ∆ιαβάζω, λοιπόν, ότι οι έξι αρχηγοί δεσµεύονται να λύσουν τις ελληνοτουρκικές διαφορές µε βάση «το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και την ευθυδικία, χωρίς να διακυβεύονται τα εθνικά συµφέροντα της Τουρκίας». ∆ηλαδή, εµµέσως δηλώνουν ότι, αν δεν τους συµφέρει το ∆ιεθνές ∆ίκαιο, θα βάλουν σε προτεραιότητα µια άλλη λύση ή ερµηνεία, ώστε να προασπίσουν αυτό που εκείνοι ορίζουν ως εθνικό συµφέρον της Τουρκίας.
Γράφουν επίσης ότι «δεν θα επιτρέψουµε καµία εξέλιξη που µπορεί να βλάψει τα πεδία κυριαρχίας µας στο Αιγαίο Πέλαγος». Με µία µονοκονδυλιά ακυρώνουν όλα τα ειρηνόφιλα ευχολόγια που περιλαµβάνει η διακήρυξή τους και λένε ωµά ότι θα χρησιµοποιήσουν κάθε µέσο -όχι κατ’ ανάγκην ειρηνικό- για να κατοχυρώσουν αυτά που θεωρούν ως πεδία κυριαρχίας στο Αιγαίο µε τη δική τους ανάγνωση, η οποία δεν συµπίπτει µε τη δική µας ή µε την καλώς νοούµενη εφαρµογή του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και του ∆ικαίου της Θαλάσσης.
Εν αντιθέσει µε όσα συµβαίνουν στην Ελλάδα, η Τουρκία έχει σταθερές γραµµές στην εξωτερική πολιτική της και δεν παρουσιάζει µεγάλες διακυµάνσεις όποτε αλλάζει η κυβέρνηση. Αποχρώσεις διακριτές υπάρχουν, όχι όµως εντυπωσιακή αλλαγή πολιτικής. Τα εθνικά συµφέροντα ταυτίζονται µε τα κρατικά και µε ένα κράτος θεοποιηµένο, το οποίο υπερτερεί και υπερέχει των κοµµατικών διαφορών. Με απλά λόγια, η Ελλάς πρέπει να είναι έτοιµη για κάθε ενδεχόµενο και να µην επαναπαύεται µε θεωρήσεις του τύπου: Οι επόµενοι, αν εκλεγούν, θα είναι ηπιότεροι και λιγότερο επιθετικοί.
Ο Κιλιτσντάρογλου εκφράζει τους κεµαλιστές και κατηγορεί τον Ερντογάν για ενδοτισµό. Η Ακσενέρ προέρχεται από τους ακραίους εθνικιστές του Μπαχτσελί. Την εισβολή στην Κύπρο την έκανε ως πρωθυπουργός ο σοσιαλδηµοκράτης Ετσεβίτ. Και την κρίση στα Ιµια την προκάλεσε η κυβέρνηση της Τανσού Τσιλέρ, η οποία εµφανιζόταν ως φιλοδυτική και εκσυγχρονίστρια.
Ναι, µας ανησυχεί η ρητορική επιθετικότητα του νυν προέδρου Ερντογάν. Αλλά δεν τρέφουµε ψευδαισθήσεις ότι, αν εκλεγεί πρόεδρος από την αντιπολίτευση, θα λυθούν όλα µε µια µαγική ράβδο. Ενας προκλητικός γείτονας δεν αντιµετωπίζεται µε υποχωρήσεις, όπως προτείνουν κάποιες φωνές, αλλά µε πειστική αποτρεπτική ισχύ, µε συµµαχίες και µε εθνική ενότητα.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 4 Φεβρουαρίου 2023
Ερχοµαι στο κυρίως θέµα του σηµερινού προβληµατισµού: Ποιον προτιµάµε να κερδίσει στις τουρκικές προεδρικές εκλογές; Τον Ερντογάν ή τον άγνωστο µέχρι σήµερα -τουλάχιστον µέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραµµές- εκπρόσωπο των έξι κοµµάτων της αντιπολίτευσης; Απαντώ αµέσως: Ούτε τον έναν ούτε τον άλλον. Μας ενδιαφέρει η ενίσχυση της άµυνας και η διπλωµατική µας θωράκιση. Οποιος κι αν εκλεγεί, λίγα πράγµατα θα αλλάξουν στα Ελληνοτουρκικά.
∆εν ανήκω σε αυτούς που ενθουσιάζονται µε τη διακήρξη των έξι κοµµάτων της αντιπολίτευσης. Εξ αυτών ας σηµειώσουµε ότι µόνο ο Κιλιτσντάρογλου και η Ακσενέρ έχουν κόµµατα µε αξιόλογο ποσοστό. Οι άλλοι δύο, Μπαµπατζάν και Νταβούτογλου, είναι πρώην συνεργάτες του Ερντογάν, οι οποίοι προσφάτως σχηµάτισαν κόµµα, και οι έτεροι δύο εκφράζουν πολύ µικρά κόµµατα. ∆ιαβάζω, λοιπόν, ότι οι έξι αρχηγοί δεσµεύονται να λύσουν τις ελληνοτουρκικές διαφορές µε βάση «το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και την ευθυδικία, χωρίς να διακυβεύονται τα εθνικά συµφέροντα της Τουρκίας». ∆ηλαδή, εµµέσως δηλώνουν ότι, αν δεν τους συµφέρει το ∆ιεθνές ∆ίκαιο, θα βάλουν σε προτεραιότητα µια άλλη λύση ή ερµηνεία, ώστε να προασπίσουν αυτό που εκείνοι ορίζουν ως εθνικό συµφέρον της Τουρκίας.
Γράφουν επίσης ότι «δεν θα επιτρέψουµε καµία εξέλιξη που µπορεί να βλάψει τα πεδία κυριαρχίας µας στο Αιγαίο Πέλαγος». Με µία µονοκονδυλιά ακυρώνουν όλα τα ειρηνόφιλα ευχολόγια που περιλαµβάνει η διακήρυξή τους και λένε ωµά ότι θα χρησιµοποιήσουν κάθε µέσο -όχι κατ’ ανάγκην ειρηνικό- για να κατοχυρώσουν αυτά που θεωρούν ως πεδία κυριαρχίας στο Αιγαίο µε τη δική τους ανάγνωση, η οποία δεν συµπίπτει µε τη δική µας ή µε την καλώς νοούµενη εφαρµογή του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και του ∆ικαίου της Θαλάσσης.
Εν αντιθέσει µε όσα συµβαίνουν στην Ελλάδα, η Τουρκία έχει σταθερές γραµµές στην εξωτερική πολιτική της και δεν παρουσιάζει µεγάλες διακυµάνσεις όποτε αλλάζει η κυβέρνηση. Αποχρώσεις διακριτές υπάρχουν, όχι όµως εντυπωσιακή αλλαγή πολιτικής. Τα εθνικά συµφέροντα ταυτίζονται µε τα κρατικά και µε ένα κράτος θεοποιηµένο, το οποίο υπερτερεί και υπερέχει των κοµµατικών διαφορών. Με απλά λόγια, η Ελλάς πρέπει να είναι έτοιµη για κάθε ενδεχόµενο και να µην επαναπαύεται µε θεωρήσεις του τύπου: Οι επόµενοι, αν εκλεγούν, θα είναι ηπιότεροι και λιγότερο επιθετικοί.
Ο Κιλιτσντάρογλου εκφράζει τους κεµαλιστές και κατηγορεί τον Ερντογάν για ενδοτισµό. Η Ακσενέρ προέρχεται από τους ακραίους εθνικιστές του Μπαχτσελί. Την εισβολή στην Κύπρο την έκανε ως πρωθυπουργός ο σοσιαλδηµοκράτης Ετσεβίτ. Και την κρίση στα Ιµια την προκάλεσε η κυβέρνηση της Τανσού Τσιλέρ, η οποία εµφανιζόταν ως φιλοδυτική και εκσυγχρονίστρια.
Ναι, µας ανησυχεί η ρητορική επιθετικότητα του νυν προέδρου Ερντογάν. Αλλά δεν τρέφουµε ψευδαισθήσεις ότι, αν εκλεγεί πρόεδρος από την αντιπολίτευση, θα λυθούν όλα µε µια µαγική ράβδο. Ενας προκλητικός γείτονας δεν αντιµετωπίζεται µε υποχωρήσεις, όπως προτείνουν κάποιες φωνές, αλλά µε πειστική αποτρεπτική ισχύ, µε συµµαχίες και µε εθνική ενότητα.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 4 Φεβρουαρίου 2023