Πρακτικές σκέψεις πολιτιστικής διπλωματίας
Διάβασα µε ενδιαφέρον τις δηλώσεις της γνωστής βυζαντινολόγου Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ για το Ελληνικό Ιδρυµα Πολιτισµού.
Η Αρβελέρ τονίζει ότι πρέπει να συνεχισθεί απρόσκοπτα η λειτουργία του Ιδρύµατος, το οποίο διαφηµίζει την Ελλάδα και διδάσκει την ελληνική γλώσσα σε πολλές χώρες. Ελπίζω να εισακουσθεί η αγωνία της από το υπουργείο Πολιτισµού. Η πολιτιστική διπλωµατία είναι ένα από τα ισχυρά όπλα της Ελλάδος και απαιτεί συντονισµένη δράση.
Είναι προς το συµφέρον της χώρας µας να προβάλλουµε διεθνώς τη µακρόχρονη ιστορία µας, τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισµού, τη λογοτεχνική παραγωγή όλων των ιστορικών περιόδων, την ορθόδοξη χριστιανική Τέχνη και παράδοση, τους σύγχρονους δηµιουργούς µας.
Η Βουλή των Ελλήνων και η ∆ιακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας έχουν ξεκινήσει µια επιτυχηµένη προσπάθεια προβολής του ορθοδόξου ναού και µνηµείου παγκόσµιας κληρονοµιάς Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, µε την έκδοση ενός καλαίσθητου τόµου σε διάφορες γλώσσες και µε τον εύγλωττο τίτλο: «Οι ναοί της του Θεού Σοφίας στον κόσµο». Με τον τρόπο αυτόν υπογραµµίζεται η υποστήριξή µας προς το Οικουµενικό Πατριαρχείο και ακούγεται διεθνώς η διαµαρτυρία µας για τη µετατροπή της Αγίας Σοφίας σε ισλαµικό τέµενος.
Μια καλή ιδέα θα ήταν να προβληθεί φέτος ο ∆ιονύσιος Σολωµός, µε την ευκαιρία των 200 ετών από τη σύνθεση του Υµνου εις την Ελευθερίαν. Θα µπορούσε το υπουργείο Εξωτερικών ή το υπουργείο Πολιτισµού να εκδώσουν ένα καλαίσθητο βιβλιαράκι µε τις 158 στροφές του Υµνου στα ελληνικά και στα αγγλικά, µε την κατάλληλη εισαγωγή για τον ποιητή και για το περιεχόµενο του Υµνου. Ο Σολωµός καταδεικνύει τη συνθετική ικανότητα των Ελλήνων, διότι συνδύασε ποιητικά µαθήµατα που πήρε από την Ιταλία µε εµπνεύσεις από τα δηµοτικά µας τραγούδια και µε την ορθόδοξη χριστιανική πίστη του. Προβάλλοντας τον Σολωµό και τον Υµνο θυµίζουµε ότι δεν έληξε η επέτειος των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η Επανάσταση έληξε το 1829 και η Ελληνική Ανεξαρτησία ανακηρύχθηκε το 1830. Μια προσωπικότητα που θαυµάζεται σήµερα, και µάλιστα εντόνως, στον χώρο της Μέσης Ανατολής είναι ο Μέγας Αλέξανδρος.
Ο πρόσφατος σεισµός µάς θύµισε ότι η Αλεξανδρέττα-Ισκεντερούν της Τουρκίας πήρε το όνοµά της από τον Μακεδόνα στρατηλάτη και ότι η ορθόδοξη Μητρόπολη στο Χαλέπι της Συρίας ονοµάζεται Μητρόπολη Βεροίας λόγω της παρουσίας των επιγόνων του Αλεξάνδρου κατά την ελληνιστική εποχή. Πρέπει να αξιοποιήσουµε µε κάθε τρόπο το θετικό αποτύπωµα που άφησε ο Αλέξανδρος και µε συνέδρια, εκδόσεις και εκδηλώσεις των πρεσβειών µας να τονίζουµε την ελληνική καταγωγή του. Θα είναι µια έµµεση απάντηση σε διάφορες προπαγάνδες γειτονικών χωρών που τον διεκδικούν.
Πριν από αρκετά χρόνια επισκέφθηκα την Ιορδανία. Στη θρυλική Πέτρα υπάρχουν ελληνιστικές επιγραφές και βυζαντινός ναός. Στα Γέρασα υπάρχουν ερείπια αρχαίου ελληνικού θεάτρου µε ταξιθεσία από το Α µέχρι το Ω, καθώς και µία βασιλική των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Κι όµως, στο κέντρο του Αµµάν δεν βρήκα ελληνικό πολιτιστικό κέντρο, αλλά το Ιδρυµα «Κεµάλ Ατατούρκ», πολιτιστικό βραχίονα της Τουρκίας. Ρώτησα έναν Ιορδανό ξεναγό: «Οι Οθωµανοί σάς είχαν κατακτήσει. Τι καλό σάς άφησαν;». Ο Ιορδανός µού απήντησε: «Τίποτε καλό, παρά µόνο τον καφέ τους!». Ας προβάλ λουµε τον ελληνικό πολιτισµό σε όλη τη διαχρονία του.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 1/4
Η Αρβελέρ τονίζει ότι πρέπει να συνεχισθεί απρόσκοπτα η λειτουργία του Ιδρύµατος, το οποίο διαφηµίζει την Ελλάδα και διδάσκει την ελληνική γλώσσα σε πολλές χώρες. Ελπίζω να εισακουσθεί η αγωνία της από το υπουργείο Πολιτισµού. Η πολιτιστική διπλωµατία είναι ένα από τα ισχυρά όπλα της Ελλάδος και απαιτεί συντονισµένη δράση.
Είναι προς το συµφέρον της χώρας µας να προβάλλουµε διεθνώς τη µακρόχρονη ιστορία µας, τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισµού, τη λογοτεχνική παραγωγή όλων των ιστορικών περιόδων, την ορθόδοξη χριστιανική Τέχνη και παράδοση, τους σύγχρονους δηµιουργούς µας.
Η Βουλή των Ελλήνων και η ∆ιακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας έχουν ξεκινήσει µια επιτυχηµένη προσπάθεια προβολής του ορθοδόξου ναού και µνηµείου παγκόσµιας κληρονοµιάς Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, µε την έκδοση ενός καλαίσθητου τόµου σε διάφορες γλώσσες και µε τον εύγλωττο τίτλο: «Οι ναοί της του Θεού Σοφίας στον κόσµο». Με τον τρόπο αυτόν υπογραµµίζεται η υποστήριξή µας προς το Οικουµενικό Πατριαρχείο και ακούγεται διεθνώς η διαµαρτυρία µας για τη µετατροπή της Αγίας Σοφίας σε ισλαµικό τέµενος.
Μια καλή ιδέα θα ήταν να προβληθεί φέτος ο ∆ιονύσιος Σολωµός, µε την ευκαιρία των 200 ετών από τη σύνθεση του Υµνου εις την Ελευθερίαν. Θα µπορούσε το υπουργείο Εξωτερικών ή το υπουργείο Πολιτισµού να εκδώσουν ένα καλαίσθητο βιβλιαράκι µε τις 158 στροφές του Υµνου στα ελληνικά και στα αγγλικά, µε την κατάλληλη εισαγωγή για τον ποιητή και για το περιεχόµενο του Υµνου. Ο Σολωµός καταδεικνύει τη συνθετική ικανότητα των Ελλήνων, διότι συνδύασε ποιητικά µαθήµατα που πήρε από την Ιταλία µε εµπνεύσεις από τα δηµοτικά µας τραγούδια και µε την ορθόδοξη χριστιανική πίστη του. Προβάλλοντας τον Σολωµό και τον Υµνο θυµίζουµε ότι δεν έληξε η επέτειος των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η Επανάσταση έληξε το 1829 και η Ελληνική Ανεξαρτησία ανακηρύχθηκε το 1830. Μια προσωπικότητα που θαυµάζεται σήµερα, και µάλιστα εντόνως, στον χώρο της Μέσης Ανατολής είναι ο Μέγας Αλέξανδρος.
Ο πρόσφατος σεισµός µάς θύµισε ότι η Αλεξανδρέττα-Ισκεντερούν της Τουρκίας πήρε το όνοµά της από τον Μακεδόνα στρατηλάτη και ότι η ορθόδοξη Μητρόπολη στο Χαλέπι της Συρίας ονοµάζεται Μητρόπολη Βεροίας λόγω της παρουσίας των επιγόνων του Αλεξάνδρου κατά την ελληνιστική εποχή. Πρέπει να αξιοποιήσουµε µε κάθε τρόπο το θετικό αποτύπωµα που άφησε ο Αλέξανδρος και µε συνέδρια, εκδόσεις και εκδηλώσεις των πρεσβειών µας να τονίζουµε την ελληνική καταγωγή του. Θα είναι µια έµµεση απάντηση σε διάφορες προπαγάνδες γειτονικών χωρών που τον διεκδικούν.
Πριν από αρκετά χρόνια επισκέφθηκα την Ιορδανία. Στη θρυλική Πέτρα υπάρχουν ελληνιστικές επιγραφές και βυζαντινός ναός. Στα Γέρασα υπάρχουν ερείπια αρχαίου ελληνικού θεάτρου µε ταξιθεσία από το Α µέχρι το Ω, καθώς και µία βασιλική των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Κι όµως, στο κέντρο του Αµµάν δεν βρήκα ελληνικό πολιτιστικό κέντρο, αλλά το Ιδρυµα «Κεµάλ Ατατούρκ», πολιτιστικό βραχίονα της Τουρκίας. Ρώτησα έναν Ιορδανό ξεναγό: «Οι Οθωµανοί σάς είχαν κατακτήσει. Τι καλό σάς άφησαν;». Ο Ιορδανός µού απήντησε: «Τίποτε καλό, παρά µόνο τον καφέ τους!». Ας προβάλ λουµε τον ελληνικό πολιτισµό σε όλη τη διαχρονία του.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 1/4
