Συµπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την άφιξη στην Ελλάδα του τελευταίου κύµατος προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο, βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρώ λίαν επίκαιρη την έκδοση ενός τόµου µε τα πρακτικά ειδικού Επιστηµονικού Συνεδρίου, το οποίο διοργάνωσε πέρσι η Εκκλησία της Ελλάδος.

Ο τόµος έχει τίτλο :«Η Ορθόδοξη Εκκλησία στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη» (εκδόσεις «Αρχονταρίκι»). Περιλαµβάνει τις ανακοινώσεις που παρουσιάσθηκαν σε οµότιτλο επιστηµονικό συνέδριο, το οποίο πραγµατοποιήθηκε στο Συνοδικό Μέγαρο της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 20-21 Οκτωβρίου 2023. Προλογίζουν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ. Ιερώνυµος, και ο µητροπολίτης ∆ηµητριάδος, κ. Ιγνάτιος. Τη διοργάνωση ανέλαβε η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος. Από τα πολλά κείµενα του τόµου των 550 σελίδων επιλέγω να καταγράψω την πρόταση του ειδικού νοµικού για θέµατα γενοκτονιών, δρος Βασιλείου Μεϊχανετσίδη, ο οποίος παρατηρεί ότι οι Ελληνες, οι Αρµένιοι και άλλες χριστιανικές κοινότητες υπέστησαν το 1908-1923 όχι µόνον εθνοκτονία, αλλά και πολιτισµική γενοκτονία. Ο συγγραφέας περιλαµβάνει κάτω από τον ευρύτερο όρο «γενοκτονία» όχι µόνο την εξόντωση και τη βίαιη µετακίνηση, αλλά και την καταστροφή των θρησκευτικών τόπων λατρείας και των πολιτιστικών θησαυρών ενός λαού.

Η Σύµβαση του ΟΗΕ του 1948 δεν περιλαµβάνει ευθέως κάτω από τον όρο «γενοκτονία» και την πολιτισµοκτονία ως πράξη ποινικώς κολάσιµη, αλλά εµµέσως, µε την απαγόρευση θρησκευτικού προσηλυτισµού, γλωσσικής αποκοπής των παιδιών κ.ά. Οµως ο Ραφαήλ Λέµκιν, που επινόησε τον όρο γενοκτονία (genocide), δεν αναφέρεται µόνο στη φυσική καταστροφή και εξόντωση των στοχοποιηµένων οµάδων, αλλά και στην καταστροφή της πολιτιστικής κληρονοµιάς τους. Ο δρ Μεϊχανετσίδης επισηµαίνει ότι οι Οθωµανοί, οι Νεότουρκοι και οι κεµαλικοί, γνωρίζοντας την ιδιαίτερη συµβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην πολιτιστική ταυτότητα και την εθνική επιβίωση των Ελλήνων, επέδειξαν έντονη τάση ιεροκτονίας, δηλαδή σφαγής κληρικών και καταστροφής ναών και µονών. ∆υστυχώς, αυτή τη γενικότερη τάση πολιτισµικής γενοκτονίας εις βάρος του Ελληνισµού διαπιστώσαµε και µετά την εισβολή του τουρκικού στρατού στην Κύπρο τον Ιούλιο-Αύγουστο του 1974. Ναοί και κοιµητήρια συλήθηκαν, εικόνες κλάπηκαν και πωλούνται σε δηµοπρασίες.

Πολιτιστική γενοκτονία είναι και η µετατροπή ορθοδόξων ναών σε ισλαµικά τεµένη σήµερα, όπως έκανε ο Ερντογάν µε την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, τη Μονή της Χώρας και την Αγία Σοφία της Νίκαιας στη Μικρά Ασία.

Οπως εύστοχα σηµειώνει η Τουρκάλα δηµοσιογράφος Ozay Bulut, «η γενοκτονία των Ελλήνων από την Τουρκία συνεχίζεται σήµερα: α) διαµέσου των τουρκικών προσπαθειών να σβηστεί ο τρισχιλιετής ελληνικός πολιτισµός από την Ανατολία και β) της συστηµατικής άρνησης της γενοκτονίας» (σελ. 543 του προαναφερθέντος τόµου). Η ελληνική Εκπαίδευση όλων των βαθµίδων φυσικά δεν θα ακολουθήσει τον φανατισµό των τουρκικών κρατικών Αρχών. Εχουµε, όµως, υποχρέωση να διαφυλάξουµε την ιστορική µνήµη και να διδάξουµε στα παιδιά µας τη διαχρονική ιστορική συνέχεια του Ελληνισµού. Να τους µιλήσουµε για τις ανθρώπινες ψυχές και για τον ελληνορθόδοξο πολιτισµό, που ξεριζώθηκαν ή εξοντώθηκαν από τη γενοκτονική µανία του τουρκικού εθνικισµού.

Ο τόµος της Εκκλησίας της Ελλάδος για την ο ρθόδοξη παρουσία στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη καταγράφει µε πλήθος µαρτυριών την ιστορική αλήθεια.

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 5/10