Kάθε Ελληνας πολίτης µε εύλογη ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Συρία και εκφράζει την ευχή για εδραίωση της ειρήνης, της συµφιλίωσης και της δηµοκρατίας στη χώρα. Η κυβέρνηση, η Εκκλησία και ο λαός µας επιδεικνύουν και πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς της Συρίας, οι οποίοι έχουν κατά καιρούς υποστεί ταλαιπωρίες.

Θυµίζουµε την οµηρία των µοναζουσών της Ιεράς Μονής Αγίας Θέκλας στη Μααλούλα της Συρίας. Οι ορθόδοξες µοναχές αιχµαλωτίσθηκαν από ενόπλους τον Σεπτέµβριο του 2013 και απελευθερώθηκαν τον Μάρτιο του 2014. Θυµόµαστε επίσης την απαγωγή και εξαφάνιση, το 2013, των δύο µητροπολιτών του Χαλεπίου, του Ελληνορθόδοξου µητροπολίτου Παύλου Γιαζίζι, αδελφού του Πατριάρχη Αντιοχείας, κ. Ιωάννου, και του Συροϊακωβίτη οµολόγου του. Πιθανότατα οι απαγωγείς τους, ακραίοι ισλαµιστές, τους θανάτωσαν.

Οι αραβόφωνοι ορθόδοξοι χριστιανοί χρησιµοποιούν για να προσδιορίσουν την ταυτότητά τους τον όρο Ρουµ Ορτοντόξ, δηλαδή Ρωµιοί ορθόδοξοι. Οσοι κατοικούν σε διάφορες περιοχές της Συρίας και του Λιβάνου υπάγονται στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Θεωρούν εαυτούς κληρονόµους της Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώµης δηλαδή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Είναι γηγενείς και εντάσσονται στον ελληνορθόδοξο πολιτισµό. Στη θεία λατρεία χρησιµοποιούν τα αραβικά, αλλά και τα ελληνικά. Το 2011 ζούσαν 500.000 στη Συρία. Η Ιερά Μητρόπολις Χαλεπίου της Συρίας ονοµάζεται επισήµως Μητρόπολις Βεροίας, Χαλεπίου και Αλεξανδρέττας. Η αναφορά στη Βέροια της ελληνιστικής Συρίας καταδεικνύει την τιµή που αποδίδουν οι Ελληνορθόδοξοι στην κληρονοµιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των επιγόνων του.

Είναι προφανές ότι, όταν µιλούµε για τους ορθόδοξους χριστιανούς της Συρίας, αναφερόµαστε σε Σύριους υπηκόους που µιλούν αραβικά και παράλληλα διατηρούν τη συνείδηση της ελληνιστικής και βυζαντινής καταγωγής τους. Πιθανόν οι περισσότεροι από αυτούς να είναι ελληνογενείς, όπως ορθώς τους αποκάλεσε σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ. Ιερώνυµος. Ο διαπρεπής ιστορικός και συνεχιστής του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, Παύλος Καρολίδης, έγραψε το 1909 µια πραγµατεία για την εθνική καταγωγή των χριστιανών της Μέσης Ανατολής, στην οποία καταθέτει στοιχεία για την ελληνική καταγωγή των Ελληνορθοδόξων της Συρίας και του Λιβάνου. Είναι λάθος να τους συγχέουµε µε τους Ελληνες υπηκόους που ζουν στη Συρία και είναι ελάχιστοι. Οπως επίσης είναι άστοχο να τους αποκαλούµε «Λεβαντίνους».

Ο όρος αυτός χρησιµοποιήθηκε κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα για να χαρακτηρίσει τους ∆υτικοευρωπαίους που κατοικούν στην Τουρκία και τη Μέση Ανατολή ως άποικοι ή ως έµποροι. Οι Λεβαντίνοι θεωρούνται από τους Αραβες ως επήλυδες, ξενόφερτοι. Αντιθέτως, οι Ρωµιοί ορθόδοξοι της περιοχής πάντα αντιµετωπίσθηκαν ως γηγενείς. Η βυζαντινή παρουσία και κληρονοµιά είναι αρχαιότερη από τη µουσουλµανική παρουσία στην περιοχή της Συρίας, του Λιβάνου και των Αγίων Τόπων. Η Ελλάς, για λόγους θρησκευτικούς, πολιτιστικούς και ιστορικούς, οφείλει να προστατεύει τους Ρωµιούς ορθοδόξους, τους ναούς και τα µοναστήρια τους. Ηταν καλή κίνηση η πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, µε τον Πατριάρχη Αντιοχείας, κ. Ιωάννη.

Πιστεύω ότι η ελληνική Πολιτεία θα συνεχίσει να επιδεικνύει εµπράκτως το ενδιαφέρον και την αλληλεγγύη της προς τους Ελληνορθοδόξους (Ρουµ Ορτοντόξ) και θα αξιοποιήσει τις διπλωµατικές προσβάσεις της, για να εξασφαλισθεί η θρησκευτική ελευθερία των οµοδόξων µας και των άλλων χριστιανικών κοινοτήτων στη Συρία.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά