Το αίνιγμα των ασύμμετρων απειλών και η δολοφονία του Ρώσου πρέσβη
Μετά τη δολοφονική επίθεση κατά του Ρώσου πρεσβευτή Αντρέι Καρλόφ στην Άγκυρα, από τον 22χρονο Τούρκο εν ενεργεία αστυνομικό Μέρτ Αλτιντάς και την σχετική διασύνδεση του με το μέτωπο Αλ Νούσρα (Al-Nusra Front) έρχεται για ακόμη μια φορά στο προσκήνιο το αίνιγμα των ασύμμετρων απειλών.
Των απειλών δηλαδή εκείνων που δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν και να αποτραπούν από ένα οργανωμένο κράτος. Το αίνιγμα αυτό όμως είναι τεχνητό οπότε και αμφίβολο αν είναι αίνιγμα.
Μετά τη δολοφονία του Ρώσου πρεσβευτή, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να μιλήσει για προβοκάτσια δράττοντας έτσι της ευκαιρίας να φωτογραφήσει για άλλη μια φορά τον Φετουλάχ Γκιουλέν για εκφυλισμό των σωμάτων ασφαλείας. Με πιο απλά λόγια ο Τούρκος αστυνομικός -δράστης της χθεσινής δολοφονίας ανήκε σε κάποια φράξια στους κύκλους της αστυνομίας που ήταν σαφώς επηρεασμένη από τον Φετουλάχ Γκιουλέν. Η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά διαφορετική.
Ο 22χρονος Τούρκος αστυνομικός σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία ανήκε στο μέτωπο Αλ Νούσρα. Πρόκειται για μια ομάδα Σαλαφιστών Τζιχαντιστών η οποία είναι εκπαιδευμένη από το «κελί» της Αλ Κάιντα στην περιοχή του Λιβάνου και σε στενή σχέση με το Ισλαμικό κράτος. Η Αλ Νούσρα δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή από τις 23 Ιανουαρίου 2012 και έχει σημαίνοντα ρόλο στις επιχειρήσεις του Ισλαμικού κράτους κατά του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία.
Όπως είναι ευνόητο, η προσπάθεια διασύνδεσης από τον Τούρκο πρόεδρο της Αλ Νούσρα με τον πρώην στενό του συνεργάτη Γκιουλέν, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο της πολιτικής επίρριψης ευθυνών στον τελευταίο για την προσπάθεια πραξικοπήματος τον περασμένο Ιούλιο στην Τουρκία.
Από άποψη στρατηγικής: Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (όπως και άλλοι πολιτικοί) ποντάρουν σταθερά στη στρατηγική της ασυμμετρίας χωρίς όμως να γνωρίζουν πώς να τη χειριστούν. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η στρατηγική αυτή φαίνεται να είναι αινιγματική. Από το 2012 όπου και ιδρύθηκε η Αλ Νούσρα, ο Ερντογάν έχει στηρίξει την οργάνωση ποντάροντας στην αποσταθεροποίηση του καθεστώτος Άσαντ.
Ο «παίκτης» Ερντογάν δείχνει να προσεγγίζει τη στρατηγική της ασυμμετρίας σαν παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος που σημαίνει ότι η δική του νίκη στο παιχνίδι της αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης Άσαντ, είναι ταυτόχρονα η ήττα του αντιπάλου «παίκτη». Δυστυχώς όπως έχει αποδειχθεί επαρκώς τον τελευταίο χρόνο, η στρατηγική της ασυμμετρίας δεν είναι παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος.
Αν δεν ξέρεις πώς να την χρησιμοποιείς και πότε, είναι περισσότερο φρόνιμο να λείπει από τη φαρέτρα σου σαν επιλογή.
Όσον αφορά τις Ρωσοτουρκικές σχέσεις, μια νεα προσέγγιση ειναι δεδομένη μετά το γεγονός της δολοφονίας του Αντρέι Καρλόφ στην Άγκυρα. Η πρόθεση του Ερντογάν να επιτρέψει στις Ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών να ηγηθούν των ερευνών σε τουρκικό έδαφος, καθώς επίσης και η συμφωνία του Βλαντιμίρ Πούτιν οτι πρόκειται για προβοκάτσια, δεν αφήνουν αμφιβολίες περί του αντιθέτου . Ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία εκτός των εσωτερικών της προβλημάτων αντιμετωπίζει το πρόβλημα των Κούρδων, το οποίο δεν είναι μόνο πρόβλημα της ίδιας αλλά και του γειτονικού Ιράν. Η Ρωσία από την πλευρά της –όπως είναι λογικό- παρουσιάζει ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο ζήτημα πράγμα που σημαίνει ότι η συνεργασία με την Άγκυρα είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Τέλος, όσον αφορά την Ελλάδα, είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε ότι πάγια στρατηγική της Τουρκίας επί Ερντογάν ήταν και θα είναι η μετατόπιση του ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης από το Κουρδιστάν στην περιοχή του Αιγαίου και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου. Προσωπικά δε πιστεύω πως οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή δεδομένων των συνθηκών είναι ικανοί για κάποιο σοβαρό θερμό επεισόδιο χωρίς αυτό φυσικά να αποτελεί σε καμία περίπτωση πηγή εφησυχασμού για την ελληνική κυβέρνηση. Άλλωστε, όπως έλεγαν και οι Ρωμαίοι: Si vis pacem, para bellum.
*Ο Kώστας Βλάχος είναι κάτοχος MA in Strategic Studies, του University of Reading