Η οµιλία αυτή καθαυτή του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι ντι Βανς, στη ∆ιάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, δεν αντέχει στα σοβαρά σε πολλή κριτική. Ήθελε προφανώς να περάσει ένα σαφές και καθαρό µήνυµα ότι οι διατλαντικές σχέσεις έχουν αλλάξει απότοµα και ριζικά, ότι η Ουάσινγκτον δεν αντιµετωπίζει πλέον την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά παράλληλα να στείλει και ένα έµµεσο µήνυµα υποστήριξης σε υπερσυντηρητικά, εθνικιστικά και άλλα φίλια κόµµατα της Ευρώπης - ότι οι ΗΠΑ είναι πολιτικά στο πλευρό τους.

Ο τρόπος που επέλεξε να το κάνει αυτό είναι βέβαια άλλο θέµα. Σε διεθνές φόρουµ για την ασφάλεια και εν µέσω δύο πολέµων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, δεν είπε κουβέντα για τα φλέγοντα αυτά ζητήµατα. ∆εν µάθαµε δηλαδή -όπως εύλογα αναµέναµε-, πώς τα αντιµετωπίζει η νέα αµερικανική κυβέρνηση και ποια πολιτική σκοπεύει να ακολουθήσει σε αδρές γραµµές ή τι ζητάει από τους συµµάχους της στην Ευρώπη.

Μάθαµε, όµως, ότι «στην Ουάσινγκτον υπάρχει καινούργιος σερίφης στην πόλη». Επί λέξει. Είδαµε επίσης τον αντιπρόεδρο του Ντόναλντ Τραµπ, ο οποίος έκανε πολιτικά και νοµικά ό,τι µπορούσε για να ακυρώσει το αποτέλεσµα των προεδρικών εκλογών του 2020, να καταγγέλλει την Ευρώπη επειδή στη Ρουµανία το δικαστήριο ακύρωσε το αποτέλεσµα των προεδρικών εκλογών.

Τον είδαµε να αποκαλεί «κοµισάριους» τους επιτρόπους της ΕΕ, παροµοιάζοντάς τους εµµέσως πλην σαφώς µε τους κυβερνώντες τη Σοβιετική Ένωση (πιο κάτω στην οµιλία του -ουσιαστικά- έκανε ανοιχτά τη σύγκριση της σηµερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης µε την ΕΣΣ∆). Να αναπαράγει µια εµφανώς ψευδή είδηση, ότι δήθεν στη Σκοτία απαγορεύουν διά νόµου στον κόσµο να προσεύχεται ιδιωτικά µέσα στο σπίτι του, όταν αυτό είναι κοντά σε κλινική αµβλώσεων! Να εκφωνεί γενικώς µια οµιλία που θα ήταν ίσως ταιριαστή σε έναν ηγέτη αντιπολιτευόµενου κόµµατος σε κάποιο από τα 27 κράτη-µέλη της ΕΕ, αλλά δύσκολα θα µπορούσε ποτέ να φανταστεί κανείς ότι θα την εκφωνεί ο αναπληρωτής ηγέτης της υπερδύναµης.

Το περιεχόµενο, όµως, δεν αντέχει στ’ αλήθεια σε σοβαρή κριτική και πρέπει ίσως όλοι να σταθούν περισσότερο στο µήνυµα που ήθελε να περάσει. Και να το διαβάσουν σωστά: Οι ΗΠΑ θεωρούν ισότιµους και ισάξιους «παίκτες» τη Ρωσία, την Κίνα, µπορεί και κάποιες ακόµα µεγάλες δυνάµεις, όχι όµως την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Μεγάλο κοµµάτι των εγγυήσεων ασφαλείας που παρείχαν στην Ευρώπη, µαζί και µε τη χρηµατοδότηση µιας σειράς προγραµµάτων, θα αποτελέσει σύντοµα παρελθόν ή θα περικοπεί δραστικά. Κόµµατα ευρωσκεπτικιστικά, υπερσυντηρητικά και ακροδεξιά θα τύχουν ευνοϊκής αντιµετώπισης και υποστήριξης από την Ουάσινγκτον. Το εγχείρηµα της ένωσης όλων αυτών των πολιτικών δυνάµεων, που δεν προχώρησε πριν από τις τελευταίες ευρωεκλογές, ίσως, αποκτήσει νέα δυναµική πλέον, µε τις «ευλογίες» του Ντόναλντ Τραµπ, του Τζέι ντι Βανς και του Έλον Μασκ. Θυµίζουµε, καθώς πολλοί µοιάζει ήδη να το έχουν ξεχάσει, ότι πριν από την ευρωκάλπη του περασµένου Ιουνίου, η Μαρίν Λεπέν απηύθυνε πρόσκληση στην πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, να αφήσουν στην άκρη τις διαφορές τους, να ενώσουν το συντηρητικό ECR και το ακροδεξιό ID, και ίσως και κάποια άλλα µικρά κόµµατα, και να δηµιουργήσουν ένα κόµµα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο υπό προϋποθέσεις- θα µπορούσε να κερδίσει την πρωτιά.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρµπαν, αγκάλιασε αµέσως την πρωτοβουλία αυτή, λέγοντας τότε ότι «το µέλλον της οµάδας της εθνικής κυριαρχίας στην Ευρώπη και της ∆εξιάς γενικά βρίσκεται τώρα στα χέρια δύο γυναικών».

Κόµµατα µε εµφανώς (ή λιγότερο εµφανώς) φιλορωσική στάση, που -µεταξύ άλλων- αντιτίθενται σφόδρα στην περαιτέρω εµβάθυνση και την ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα αναζητήσουν -και πιθανώς θα λάβουν- την υποστήριξη, άµεση ή έµµεση, των Ηνωµένων Πολιτειών: από την Εναλλακτική για τη Γερµανία (AfD), που ήδη την έχει λάβει ενόψει των εκλογών αυτής της Κυριακής, µέχρι τον Εθνικό Συναγερµό της κυρίας Λεπέν ενόψει των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία το 2027. Η αντίδραση Ευρωπαίων ηγετών στην οµιλία Βανς από µόνη της δεν λέει πολλά. Τα σοβαρά ερωτήµατα είναι άλλα: Έχει ισχύ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ηγηθεί συγκεκριµένων πρωτοβουλιών, τώρα που πια έχει συµπληρώσει κοντά έξι χρόνια στο τιµόνι της Κοµισιόν; Μπορεί ένα άτυπο, έστω, «διευθυντήριο» πέντε έξι κρατών να αντικαταστήσει τον ασθµαίνοντα γαλλογερµανικό άξονα και να αποτελέσει τον κινητήριο µοχλό για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Θα κάνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάτι παραπάνω µε τις εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, εκτός από το να τις εκθειάζουν; Σύντοµα θα απαντηθούν τα ερωτήµατα αυτά. Αν οι απαντήσεις θα είναι ικανοποιητικές, αυτό είναι βέβαια ένα άλλο ζήτηµα.

Δημοσιεύθηκε στην «Απογευματινή»