Η διεθνής οικονοµική καταιγίδα δεν είναι κάτι που έρχεται - είναι ήδη εδώ. Τα σύννεφα έχουν µαζευτεί πάνω από την παγκόσµια οικονοµία και «βρέχει» αµερικανικούς δασµούς και κινεζικά αντίποινα, ενώ ένας άνεµος βαθιάς ανησυχίας και έντονου προβληµατισµού διαπνέει το τραπεζικό σύστηµα και τις χρηµαταγορές. Όσο και να γράφονται σοβαρές αναλύσεις και να διατυπώνονται εµπεριστατωµένες απόψεις, η αλήθεια είναι ότι ουδείς µπορεί να προβλέψει µε ακρίβεια τι µέλλει γενέσθαι, διότι εµφιλοχωρεί η ανθρώπινη συµπεριφορά. Ας πάρουµε ένα απλό παράδειγµα: Ένα κρασί από τους αµπελώνες της Βόρειας Ελλάδας πωλείται σε ένα σουπερµάρκετ της Νέας Υόρκης έναντι 20 δολαρίων. Με τους δασµούς ύψους 20% σε όλα τα προϊόντα που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το κρασί αυτό θα επιβαρυνθεί µε 4 δολάρια επιπλέον. Θα αναλάβει αυτό το κόστος ο Βορειοελλαδίτης οινοπαραγωγός, για να διατηρήσει ανταγωνιστικό το προϊόν του; Θα το µοιραστεί µε τον Αµερικανό εισαγωγέα; Κι αν το µετακυλίσουν ολόκληρο στον καταναλωτή, εκείνος θα πληρώσει 24 δολάρια για να το αγοράσει ή θα προτιµήσει π.χ. ένα αργεντίνικο, που επιβαρύνεται µε 10% δασµούς;

Ο δε Γερµανός αυτοκινητοβιοµήχανος, για παράδειγµα, θα αυξήσει την τιµή πώλησης του οχήµατος στις ΗΠΑ, θα απορροφήσει όλο ή µέρος του επιπλέον κόστους ή θα φροντίσει να δηµιουργήσει µια γραµµή παραγωγής σε αµερικανικό έδαφος; Υπάρχουν εκατοντάδες αντίστοιχα ή παρόµοια ερωτήµατα που θα απαντηθούν στην πράξη σε βάθος χρόνου, όταν θα αρχίσουν να φαίνονται τα πραγµατικά -και όχι πρόσκαιρα- αποτελέσµατα της νέας δασµολογικής πολιτικής Τραµπ, καθώς και εκείνης των άλλων χωρών που θα ανταπαντήσουν. Το ζήτηµα, βέβαια, που µας αφορά καίρια έχει να κάνει µε την ελληνική οικονοµία. Έπειτα από µια δεκαετή ύφεση, που ξεκίνησε µε την κρίση χρέους, άντεξε -µε απώλειες- τη διετή κρίση που προκάλεσε η πανδηµία του κορωνοϊού και την ενεργειακή κρίση που προκάλεσαν η εισβολή της Ρωσίας και ο συνεχιζόµενος πόλεµος στην Ουκρανία (επίσης βέβαια µε απώλειες). Θα µπορέσει να αντέξει µια τέταρτη κρίση, τελείως διαφορετικού τύπου και χαρακτήρα, που ακόµα οι πλήρεις επιπτώσεις της είναι απρόβλεπτες;

Αξιοποιώντας τους διαθέσιµους εθνικούς πόρους και όλα τα διαθέσιµα ευρωπαϊκά εργαλεία (Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας, ΕΣΠΑ, Ταµείο Συνοχής, ΚΑΠ, Ταµείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης), η κυβέρνηση έχει πετύχει να διατηρεί σχετικά υψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης και µάλιστα σηµαντικά υψηλότερους από τον µέσο όρο της Ευρωζώνης. Για τη φετινή χρονιά η πρόβλεψη του προϋπολογισµού είναι για ανάπτυξη της τάξης του 2,3%, ενώ στο 2,4% την ανεβάζει το ΙΟΒΕ και στο 2,5% η Τράπεζα της Ελλάδος. Πάνω από 2% είναι η πρόβλεψη για την ανάπτυξη και το 2026. Κανείς δεν µπορεί ακόµα να πει µε σιγουριά πώς θα επηρεαστούν τα µεγέθη αυτά από τη διεθνή οικονοµική καταιγίδα που έχει ξεσπάσει.

Ένα είναι σίγουρο ωστόσο: η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και ο δρόµος µέχρι τις επόµενες εθνικές εκλογές µεγάλος. ∆ύο ολόκληρα χρόνια. Με τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Οµάδας της Νέας ∆ηµοκρατίας την περασµένη Παρασκευή και µε τον µίνι ανασχηµατισµό σε Μέγαρο Μαξίµου και Πειραιώς, χθες, έκλεισε ένας µεγάλος κύκλος αλλαγών, που ξεκίνησε µε τον ανασχηµατισµό της κυβέρνησης, αλλά και εσωστρέφειας, που ξεκίνησε λόγω των συλλαλητηρίων για τη σιδηροδροµική τραγωδία των Τεµπών και «απογειώθηκε» λόγω δυσαρέσκειας όλων όσοι έφυγαν από το κυβερνητικό σχήµα και όλων όσοι δεν µπήκαν, παρότι το ανέµεναν. Τώρα που όλα αυτά, λογικά, είναι πια πίσω, είναι η ώρα της συστηµατικής, οργανωµένης και µεθοδικής δουλειάς.

Το να ζητάει κανείς αυξήσεις µισθών ή συντάξεων ή επιδοµάτων είναι σίγουρα το εύκολο και πιθανώς αυτό που τον κάνει πιο αρεστό. Το δύσκολο είναι στο υπουργείο που διοικεί ή στον οργανισµό ή στον φορέα που είναι επικεφαλής να βρει τρόπους να κόψει περιττές δαπάνες, να αυξήσει τα έσοδά του, να εξορθολογίσει τα οικονοµικά του, να προσελκύσει επενδύσεις ή συνέργειες από την Ελλάδα και από το εξωτερικό στον τοµέα που δραστηριοποιείται. Επί αρκετό καιρό, αρκετοί υπουργοί και στελέχη σε θέσεις ευθύνης της δηµόσιας διοίκησης σπατάλησαν αρκετές ώρες καθηµερινά σε παραπολιτική και παραφιλολογία. Επειδή αναφέρονται συχνά τελευταία, µε αφορµή τη νέα αµερικανική πολιτική, ο Θουκυδίδης και όσα είχε πει για το δίκιο του ισχυρού, ο µεγάλος Έλληνας ιστορικός και στρατηγός είχε επισηµάνει και κάτι ακόµα, πιο ταιριαστό στην περίπτωσή µας: οι καιροί ου µενετοί.