Δεν έκλεισε δυστυχώς θετικά για τη χώρα μας: Οι γείτονές μας θα λέγονται στο εξής – και θεωρητικά στο διηνεκές - Μακεδόνες, η γλώσσα τους μακεδονική, ο λαός τους μακεδονικός, ο εθνικός τους ύμνος αναφέρεται στη Μακεδονία (σκέτο), ο κωδικός της χώρας θα είναι MK, τα εμπορικά σήματα θα δούμε. Η χώρα θα ονομάζεται Βόρεια Μακεδονία διεθνώς - στα εσωτερικά έγγραφα οι αλλαγές θα ολοκληρωθούν σε 20 χρόνια πάνω κάτω, όταν περίπου δηλαδή η «Βόρεια Μακεδονία» θα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν μάλιστα κάτι σκαλώσει στην ενταξιακή πορεία, τότε μπορεί να μην αλλάξουν ποτέ.

Η δεκαετής υπερεθνικιστική πολιτική του Νικολά Γκρουέφσκι ήταν θείο δώρο για τον Ζόραν Ζάεφ – ο προκάτοχός του στην πρωθυπουργία είχε τραβήξει την πρακτική του και τη ρητορική του τόσο στα άκρα, που οι υποχωρήσεις του Ζάεφ τον έκαναν να μοιάζει μετριοπαθής και συνετός. Έναντι μάλιστα των υποχωρήσεων αυτών δεν κερδίζει και λίγα: Η χώρα του μπαίνει στο ΝΑΤΟ και μελλοντικά στην Ε.Ε.

Ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων είναι λογικό και αναμενόμενο να αισθάνεται τραυματισμένο από την εξέλιξη αυτή: Νιώθουμε ηττημένοι και μάλιστα σε μια «μάχη» που δίναμε για τρεις σχεδόν δεκαετίες. Νιώθουμε ότι χάσαμε σε μια διπλωματική διαμάχη από ένα μικρότερο κράτος – και σε μέγεθος και σε οικονομία και σε ισχύ - και σε μια συγκυρία όπου ήδη είμαστε τραυματισμένοι οικονομικά και κοινωνικά μετά την οκταετή κρίση. Το τραύμα έγινε ακόμα μεγαλύτερο από τις απανωτές δηλώσεις βουλευτών, υπουργών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που «έδειχναν» με το δάχτυλο όσους διαφωνούσαν με τη συμφωνία και τους χαρακτήριζαν «ακροδεξιούς», «φασίστες» και άλλα παρεμφερή.

Ο αγώνας των επόμενων κυβερνήσεων είναι να μην κατοχυρώσει το «μακεδονικό» στα εμπορικά της σήματα η γείτονα χώρα, να μην παραβιάζει τη Συνθήκη των Πρεσπών και να μπει τελικά στην Ε.Ε. μόνο αν τηρεί όλα τα κριτήρια, ένα από τα οποία είναι και οι σχέσεις καλής γειτονίας. Τα υπόλοιπα πλέον ανήκουν στην ιστορία.