Η Μέση Ανατολή σε σηµείο καµπής

Την ώρα που γράφονται οι γραµµές αυτές, η κατάσταση στον Λίβανο παραµένει επί ξυρού ακµής σε ό,τι αφορά την περαιτέρω κλιµάκωση της σύγκρουσης ή την επίτευξη προσωρινής εκεχειρίας. Ας δούµε όµως τη µεγάλη εικόνα. Από τη στιγµή που εκδηλώθηκε η τροµοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, ένα χρόνο πριν, ήταν σαφές ότι το Ισραήλ δεν θα προσπερνούσε την αφορµή που δόθηκε για να ξεκαθαρίσει όλο τον περίγυρό του από το σύνολο των απειλών. Οποιος παρακολούθησε προσεκτικά τις δηλώσεις των Ισραηλινών αξιωµατούχων µετά τα πρώτα πολεµικά συµβούλια αντιλήφθηκε ότι ξεκινούσε ένας πόλεµος σε βάθος, µε διαδοχικές φάσεις, που δεν θα περιοριζόταν στη Γάζα.

Ο λόγος είναι ότι τα µέτωπα και οι εχθρικές δυνάµεις πέριξ και εντός του Ισραήλ δεν είναι αυτόνοµοι και αποκοµµένοι δρώντες, αλλά συγκοινωνούντα δοχεία µε µία υπερδοµή, η οποία καθοδηγεί και συντονίζει τη δράση τους έχοντας µε την καθεµιά από αυτές σχέση επιρροής σε διάφορες διαβαθµίσεις. Μπορεί η «Χαµάς», η «Χεζµπολάχ», οι Χούτι, οι σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ, διάφορες άλλες σουνιτικές τζιχαντιστικές οργανώσεις να είναι διακριτές οντότητες, αλλά όλες εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο συναντίληψης και συχνά συντονισµένης δράσης, µε κοινό παρονοµαστή την εξάλειψη του Ισραήλ.

Οπότε δεν θα είχε π.χ. συνολικό αποτέλεσµα η εξάλειψη της «Χαµάς» από τη Λωρίδα της Γάζας, µε τη «Χεζµπολάχ» να διατηρεί στο ακέραιο τις επιχειρησιακές δυνατότητές της. Γι’ αυτό και ορισµένες εκ των δηλώσεων των Ισραηλινών µετά την κήρυξη του πολέµου αναφέρονταν σε σύγκρουση µε προεκτάσεις σε ένα χρονικό ορίζοντα ακόµα και µιας γενιάς.

Το κεραυνοβόλο χτύπηµα κατά της «Χεζµπολάχ», µετά την παρατεταµένη, αιµατηρή, επίπονη και δύσκολη επιχείρηση για την επιχειρησιακή εξάλειψη της «Χαµάς» από τη Λωρίδα της Γάζας, επιβεβαίωσε ότι το πολεµικό σχέδιο του Ισραήλ έχει πολλά στάδια. Με ή χωρίς χερσαία επιχείρηση, το Ισραήλ είναι αποφασισµένο να εκκαθαρίσει τον Νότιο Λίβανο από τη «Χεζµπολάχ» και να αδρανοποιήσει την από εκεί εκπορευόµενη απειλή, αναγκαία συνθήκη εξάλλου για να επιστρέψουν στο βόρειο τµήµα της χώρας και οι δεκάδες χιλιάδες εκτοπισµένοι Ισραηλινοί. Ενα από τα ερωτήµατα που προκύπτουν είναι τι θα ακολουθήσει µετά τον πόλεµο κατά της «Χεζµπολάχ», αν και όταν επιτευχθεί ο κοινωνικός σκοπός, δηλαδή η επιχειρησιακή εξουδετέρωσή της.

Αναπόφευκτα στο κάδρο µπαίνει το Ιράν, που είναι ο ελέφαντας στο δωµάτιο, και το οποίο βρίσκεται σε στρατηγική αµηχανία. Μετά τη «Χαµάς» βλέπει τον πλέον ισχυρό πληρεξούσιό του, τη «Χεζµπολάχ», να καταστρέφεται µε τροµακτικούς ρυθµούς από το τέµπο των ισραηλινών επιχειρήσεων, µε το ίδιο το Ιράν να παρακολουθεί αποσβολωµένο, αναζητώντας κάποιον τρόπο αντίδρασης.

Τυχόν άµεση στρατιωτική εµπλοκή του, αν υποτεθεί ότι έχει τις δυνατότητες για µία αποτελεσµατική τέτοια κίνηση, θα καταστήσει και το ίδιο στόχο επιχειρήσεων και αντιποίνων που δεν γνωρίζει την ένταση και τη µορφή τους. Εξάλλου κάτι τέτοιο είναι πιθανό να εµπλέξει και τους Αµερικανούς, όσο και να µην το θέλουν λίγες εβδοµάδες πριν από τις εκλογές τους, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τη σταθερότητα του καθεστώτος.

Το τελευταίο, η επιβίωση του καθεστώτος, είναι το πρώτιστο και κορυφαίο µέληµά του και θα εξαντλήσει τις δυνατότητες για να µη δώσει την ευκαιρία και τη δυνατότητα µέσα σε µία γενικότερη σύγκρουση να δηµιουργηθούν συνθήκες εσωτερικής αστάθειας ή και ανατροπής. Από την άλλη, η συνέχιση της απραξίας, την ώρα που εξοντώνεται µεθοδικά ο πιο ισχυρός βραχίονάς του, θα οδηγήσει το Ιράν σε στρατηγική αποµείωση και υπονόµευση της αποτροπής του. Κάτι που δεν βλέπουν µε καθόλου κακό µάτι τα σουνιτικά αραβικά κράτη της περιοχής, για τα οποία το Ιράν είναι ο πραγµατικός αντίπαλος στην περιοχή.

Το Ισραήλ, εκτός από τους επιχειρησιακούς στόχους που επιτυγχάνει µε αυτόν τον καταπληκτικό τρόπο, έχει καταφέρει να οδηγήσει το Ιράν, τον µεγάλο αντίπαλό του και την κορυφαία απειλή, σε γεωπολιτικά υπαρξιακά διλήµµατα χωρίς εύκολες ούτε καν ανεκτές επιλογές. Από το πώς τελικά θα αντιδράσει ή δεν θα αντιδράσει το Ιράν στο συνεχιζόµενο blitzkrieg του Ισραήλ θα εξαρτηθούν και τα επόµενα επεισόδια.