Η γεώτρηση της ExxonMobil στο θαλάσσιο τεμάχιο 5 της κυπριακής ΑΟΖ συνιστά κομβική εξέλιξη για δύο λόγους. Πρώτον πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα, ενδεχομένως αντίστοιχο του αιγυπτιακού Zohr ή και μεγαλύτερο. Με ό,τι αυτό σημαίνει οικονομικά και γεωπολιτικά.

Πολύ περισσότερο που στην περιοχή υπάρχει πιθανότητα και άλλων στόχων κοιτασμάτων ανάλογου μεγέθους. Δεύτερον η άμεση «προσαρμογή» της Τουρκίας προσφέρεται για συμπεράσματα. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία θεωρούσε ότι το θαλάσσιο οικό πεδο 5 ανήκει στην υφαλοκρηπίδα της και είχε επιδοθεί στη γνωστή ρητορική και στις συνήθεις απειλές. Από τη στιγμή που το αμερικανικό γεωτρύπανο έπιασε δουλειά, η ανακοίνωση της Τουρκίας ευθυγραμμίστηκε με το μήνυμα που στέλνει η σημαία των αμερικανικών συμφερόντων.

Εν ολίγοις ανέφερε ότι η περιοχή είναι εκτός δικαιοδοσίας της και ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις. Τυπικά «ισχύει», διότι οι διεκδικήσεις της σταματούν λίγο βορειότερα από το σημείο όπου γίνεται η γεώτρηση, αλλά εντός του οικοπέδου 5, μέρος του οποίου διεκδικεί η Άγκυρα.

Σημειώνεται ωστόσο ότι η Τουρκία αμφισβητεί συνολικά την ύπαρξη κυπριακής ΑΟΖ και δηλώνει με κάθε ευκαιρία ότι οι φυσικοί πόροι που υπάρχουν στη θαλάσσια περιοχή ανήκουν εξίσου και στους Τουρκοκυπρίους. Η «συγκατάβασή» της είναι εύγλωττη και οι λόγοι προφανείς. Εντωμεταξύ η ExxonMobil ετοιμάζεται να λάβει τις αποφάσεις της για να ξεκινήσει τις δοκιμαστικές γεωτρήσεις και στη θαλάσσια περιοχή της Κρήτης.

Όπου και εκεί ο στόχος κοιτάσματος είναι μεγάλος και οι εκτιμήσεις για το μέγεθός του παραπέμπουν σε ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου (650 bcm). Η εκδήλωση ενδιαφέροντος και από τη Chevron για τις θαλάσσιες περιοχές δυτικά από εκεί που δραστηριοποιείται η Exxon συμπληρώνει σταδιακά μέρος του ενεργειακού παζλ. Η παρουσία δύο αμερικανικών κολοσσών στην ευρύτερη περιοχή ελληνικού ενδιαφέροντος δεν είναι τυχαία ούτε κινούνται στα τυφλά.

Οι εταιρείες αυτής της εμβέλειας δεν δραστηριοποιούνται σε περιοχές όπου οι ενδείξεις αφορούν μικρά ή μεσαία κοιτάσματα. Παρουσιάζονται μόνο όπου υπάρχουν στοιχεία για την ύπαρξη μεγάλων και πολύ μεγάλων κοιτασμάτων. Το γεγονός ότι το εγχώριο σύστημα αναγκάζεται λόγω των εξελίξεων, έστω θέλοντας και μη, να προχωρήσει στην αυτονόητη έναρξη αξιοποίησης των δυνητικών ελληνικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου ανοίγει νέες προοπτικές για τη χώρα.

Εάν η διαδικασία δεν υπονομευθεί στην πορεία για ακόμα μία φορά, όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν, η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια μπορεί να αλλάξει σελίδα. Δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, διότι εσωτερικοί και εξωγενείς παράγοντες που έχουν επανειλημμένα υπονομεύσει αυτή την προσπάθεια θα επιχειρήσουν εκ νέου.

Αυτή τη φορά όμως οι παίκτες που θέλουν την αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων για λόγους ευρύτερης γεωπολιτικής συγκυρίας μάλλον θα αποδειχθούν ισχυρότεροι από τα εμπόδια που μετά βεβαιότητας θα επιχειρηθεί να τεθούν.


*Δημοσιεύτηκε στην «Απογευματινή»