Μετά τα χθεσινά συλλαλητήρια η χώρα βρίσκεται σε σημείο πολιτικής καμπής. Όχι μετατόπισης από το ένα κόμμα στο άλλο, αλλά από ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα στο διάδοχό του με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Όπως συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είμαστε εν μέσω αλλαγής παραδείγματος.

Μετατοπίζεται συνολικά ο άξονας και δεν συντελείται απλή αλλαγή συσχετισμών. Όπως μου περιέγραφε φίλος δημοσκόπος, η μεταβολή έχει τρεις διαστάσεις: δεξιά, συντηρητικά και αντισυστημικά. Είναι κύβος. Μέχρι στιγμής η Νέα Δημοκρατία διατηρεί την πρωτιά της στην πρόθεση ψήφου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσωπικά την καταλληλότητα στην πρωθυπουργία, και μάλιστα με μεγαλύτερο προβάδισμα έναντι των αντιπάλων του προσωπικά από ό,τι έχει το κόμμα του από τα υπόλοιπα. Αλλά πλέον ο «κανένας» έχει περάσει και πάλι πρώτος και στην κατάταξη των κομμάτων μπορεί να υπάρχει πρώτο με σαφή διαφορά, δεύτερο, τρίτο κ.λπ., αλλά όλο το υπάρχον πολιτικό φάσμα ισορροπεί σε όλο και χαμηλότερο παρονομαστή.

Αν συνεχιστεί αυτή η τάση και η συνολική αμφισβήτηση, αφενός το ανάχωμα της ακαταλληλότητας για διακυβέρνηση των κομμάτων της αντιπολίτευσης θα φτάσει στα όριά του, θα σπάσει και θα σταματήσει να συγκρατεί τη Νέα Δημοκρατία, αφετέρου το πολιτικό σύστημα θα φλερτάρει όλο και περισσότερο με την ουσιαστική απονομιμοποίηση. Όπως μου έλεγε έτερος φίλος δημοσκόπος, το πιο ηχηρό μήνυμα των χθεσινών συλλαλητηρίων ήταν η σιωπή του κόσμου. Χθες, με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών, εκφράστηκε συνολική διαμαρτυρία για τον τρόπο που (δεν) λειτουργεί το κράτος και το πολιτικό σύστημα. Η αμφισβήτηση που εκφράστηκε στη συγκέντρωση δεν ήταν μόνο κατά της κυβέρνησης και για πολλούς που κατέβηκαν η διαμαρτυρία δεν αφορούσε καν αυτή. Αφορούσε το σύνολο του συστήματος και τον τρόπο λειτουργίας του. Η αγανάκτηση για τις παθογένειες του κράτους, στην πολιτική και διοικητική πτυχή του, δεν περιορίζεται μόνο στην ταλαιπωρία και την κακουχία που υφίσταται ο Έλληνας πολίτης. Γιατί πλέον αυτή η παθογένεια, όπως συμπυκνώθηκε στην υπόθεση της λειτουργίας των σιδηροδρόμων, δεν είναι μόνο εξουθενωτική, αλλά αποδεικνύεται φονική στην κυριολεξία.

Τελικά φαίνεται ότι είναι πιο ανθεκτική από τις πολιτικές δυνάμεις που υποτίθεται ότι κατά καιρούς καλούνται να την αντιμετωπίσουν και αντί να την εξαλείψουν τους καταπίνει. Εκεί είμαστε τώρα. Στην ανάλωση των καυσίμων του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος με τα μεταπολιτευτικά χαρακτηριστικά του. Οδεύουμε στη μετα-μεταπολίτευση, η οποία μένει να διαπιστωθεί με ποιον τρόπο θα ολοκληρωθεί και αν αυτός θα είναι ομαλός.