«Τίναξε την επίσκεψη στον αέρα. Δεν τήρησε τίποτα από αυτά που είχαν συμφωνηθεί. Είχαμε μιλήσει διεξοδικά για όλο το πλαίσιο -και για την τελευταία λέξη- και έκανε τα τελείως αντίθετα». Διπλωματικοί κύκλοι σχολίαζαν με αυτόν τον τρόπο την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, και τα όσα τραγελαφικά συνέβησαν με τις δηλώσεις του ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού, με τις οποίες έθεσε ωμά και απροκάλυπτα όλη την τουρκική αναθεωρητική ατζέντα. Περισσότερο ανησυχητικό από τα όσα είπε ο Ερντογάν είναι η διαπίστωση ότι οι δικοί μας περίμεναν ότι θα πει και θα κάνει κάτι διαφορετικό. Υπάρχει πολύ μεγάλη ιστορική εμπειρία, παλαιότερη και σύγχρονη, στα ελληνοτουρκικά για να διαχειρίζονται οι Έλληνες αρμόδιοι μία τέτοια επίσκεψη με τόσο μεγάλη αφέλεια. Είναι απογοητευτικό ότι η ελληνική πλευρά επιμένει να μη διδάσκεται τίποτα από τα δικά της βιώματα, ακόμα και πρόσφατα, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Τουρκία. Και χρυσόψαρο να ήταν το ελληνικό πολιτικό σύστημα, πιο πολλά θα είχε συγκρατήσει για το πώς πρέπει να διαχειρίζεται μία Τουρκία η οποία δείχνει επική σταθερότητα χαρακτήρα, επιδιώξεων και τρόπων και αν μη τι άλλο είναι απολύτως αξιόπιστη στην αναξιοπιστία της, η οποία είναι πιο προβλέψιμη και από το τι θα κάνει ένα λύκος αν βρεθεί μέσα σε μαντρί. Άλλοι έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους από νωρίς. Απόδειξη, οι ρήσεις και τα αποφθέγματα ξένων, διαχρονικά, για τη γείτονα. Ας δούμε μερικά, περασμένων δεκαετιών ή και αιώνων, επιβεβαίωση ότι μερικά πράγματα, όπως η Τουρκία, δεν αλλάζουν.

«Η τουρκική φυλή ξέρει μόνο από πόλεμο και κατακτήσεις». Τζορτζ Χόρτον, Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη

«Στους Τούρκους το ένστικτο της καταστροφής είναι έμφυτο και, όπως λέμε, κυκλοφορεί στο αίμα τους. Για την τουρκική λογική το σπαθί αποτελεί το πιο σίγουρο μέσον επίλυσης των προβλημάτων». Ντομινίκ Ντιφούρ ντε Πραντ, Γάλλος διπλωμάτης

«Ο Τούρκος είναι ουσιαστικά θρασύδειλος. Είναι γενναίος σαν λιοντάρι όταν τα πράγματα έρχονται όπως τα θέλει, αλλά δουλόφρων, χαμερπής και λιγόψυχος όταν του τυχαίνουν αναποδιές». Χένρι Μόργκενταου, Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία

«Καθ' όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η τουρκική διπλωματία υπήρξε ένα λαμπρό επίτευγμα, με όλα τα μέτρα, εκτός εκείνων της εντιμότητας και της ηθικής ακεραιότητας». Φρανκ Ουέμπερ, Αμερικανός ιστορικός

«Οι Τούρκοι είναι Τούρκοι». Βίκτορ Ουγκό, Γάλλος συγγραφέας

Και η φράση ενός Έλληνα που είχε ιδίαν γνώση, η άποψη του οποίου καθίσταται επίκαιρη λόγω και του εκ νέου αναδυόμενου ισλαμικού χαρακτήρα της Τουρκίας ελέω Ερντογάν. «Τα ορμέμφυτα άγρια ένστικτα των Τούρκων ευρίσκονται συνήθως εν νάρκη, αρκεί όμως εις λόγος τυχόντος λαοπλάνου μουλά, τυχόντος θρησκολήπτου Χότζα, ίνα εκσπάσωσι δίκην χειμάρρου και μεταμορφώσωσι τον φαινομενικώς φιλήσυχον λαόν εις μαινόμενον όχλον». Nικόλαος Κλαδάς, Έλληνας στρατηγός της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο οποίος είχε αιχμαλωτιστεί από τους Τούρκους.

Αυτά περί «λαοπλάνου μουλά» και «θρησκολήπτου Χότζα» απολύτως ασορτί με πρόσωπα και πράγματα των ημερών.

Και μπορούμε να κλείσουμε όπως αρχίσαμε, επαναλαμβάνοντας την εισαγωγική φράση του άρθρου και προσθέτοντας έτσι μία ακόμα ιστορική διαπίστωση στις δέλτους καταγραφής της συμπεριφοράς της φίλης και γείτονος: «Τίναξε την επίσκεψη στον αέρα. Δεν τήρησε τίποτα από αυτά που είχαν συμφωνηθεί». Ανώνυμος Έλληνας διπλωμάτης για τον Ερντογάν…