Ας ορίσουμε «τη γραμμή της γνώσης», ως το σύνολο της συσσωρευμένης γνώσης μιας κοινωνίας. Όσο πιο μπροστά είναι αυτή η γραμμή, τόσο οι κοινωνίες καινοτομούν, ερευνούν, ανακαλύπτουν νέα πράγματα και τελικά προοδεύουν αυξάνοντας τον πλούτο τους.

Συνεπώς, αύξηση της ευημερίας των λαών, έχει θετική συσχέτιση με την πορεία της γραμμής της γνώσης. Όσο μια κοινωνία πάει μπροστά τη γραμμή της γνώσης της, τόσο οι πολίτες της ευημερούν.

Σήμερα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, σε ανοικτές κοινωνίες και αγορές τα εθνικά σύνορα υποχωρούν. Πληροφορίες και άνθρωποι κινούνται με μεγάλες ταχύτητες. Η δύναμη της τεχνολογίας συνδέει όλο και περισσότερους. Πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο, με άμιλλα, συμμετέχουν σε έναν «αγώνα» κατάκτησης του μέλλοντος. Φοιτητές και εκπαιδευτικό προσωπικό μετακινούνται διαρκώς, αναζητώντας απαντήσεις στις προκλήσεις του αύριο.

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν κρατικά (δημόσια) και μη κρατικά (ιδιωτικά) πανεπιστήμια. Υπάρχουν δημόσια πανεπιστήμια όπου οι πλούσιοι πληρώνουν δίδακτρα, ιδιωτικά όπου οι φτωχότεροι δεν πληρώνουν, εκμεταλλευόμενοι τις περιουσίες των ιδρυμάτων αυτών και τις υποτροφίες που παρέχουν. Κρατικά και μη κρατικά πανεπιστήμια συνεργάζονται μεταξύ τους, σε κοινά διατμηματικά προγράμματα σπουδών και σε κοινά ερευνητικά προγράμματα. Όλες οι χώρες εκσυγχρονίζουν τις υποδομές τους ανοίγουν τα πανεπιστήμιά τους, τους παρέχουν αυτονομία και αυτά λειτουργούν με εξωστρέφεια δημιουργώντας ξενόγλωσσα τμήματα για να προσελκύσουν τους καλύτερους από όλον τον κόσμο.

Ερευνητικά κέντρα συνεργάζονται με τα πανεπιστήμια και με την αγορά συγκροτώντας συνέργειες, συστάδες (clusters) επιχειρήσεων. Αποτέλεσμα, τα πανεπιστήμια να συνδέονται με την παραγωγή και την πραγματική οικονομία, να αποκτούν πόρους, διευρύνοντας υποτροφίες και παροχές τους στην εκπαιδευτική κοινότητα, ενώ οι επιχειρήσεις αποκτούν πρόσβαση στην πληροφόρηση.

Όλα αυτά αφορούν τον πολιτισμένο κόσμο, ενώ και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έγιναν κάποια βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Όμως αιφνιδιαστικά ο κος Γαβρόγλου και η Κυβέρνηση βάζουν όπισθεν... Το νέο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που ψηφίζεται αυτήν την εβδομάδα, επιστρέφει την πανεπιστημιακή εκπαίδευση στο μακρινό 1982, επαναφέροντας όλες τις αναχρονιστικές διατάξεις του Νόμου 1268. Δηλαδή: επιστροφή του ασύλου, των αιώνιων φοιτητών, της συνδιοίκησης με τους φοιτητές, την παράδοση στις συντεχνίες και στον συγκεντρωτισμό, τον τερματισμό των ανταγωγιστικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων των Πανεπιστημίων.

Αυτή είναι η ιδανική εικόνα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά την κυβέρνηση: χαλαρές σπουδές, αποκομμένες από την πραγματική οικονομία, πανεπιστήμια ξέφραγο αμπέλι για τις συλλογικότητες και τους καταληψίες, σφιχτός εναγκαλισμός με την κρατική διοίκηση και τη γραφειοκρατία, καμία αξιολόγηση, καμία λογοδοσία. Και αυτό γιατί αυτή η εικόνα συνάδει με το πρότυπο της κυβέρνησης για την ελληνική κοινωνία. Μία κοινωνία της ήσσονος προσπάθειας, όπου η αριστεία και ένταση δουλειάς είναι ρετσινιά, με τεράστια ελλείμματα ανταγωνιστικότητας. Όταν το πιο δυναμικό κομμάτι μιας κοινωνίας έχει ως όραμα την χαλαρότητα, τότε η υστέρηση και το περιθώριο είναι αναπόφευκτα.

Η χώρα μας έχει όλα τα εχέγγυα για να μετατρέψει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα σε συγκριτικό της πλεονέκτημα. Τεράστια πολιτιστική κληρονομιά, ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες, άριστους καθηγητές που διαπρέπουν στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Αυτό που χρειάζεται είναι να ακολουθήσουμε τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές μακριά από εμμονές και ιδεοληψίες: ενίσχυση της αυτονομίας των πανεπιστημίων, σύνδεσή τους με την αγορά και την πραγματική οικονομία με ανταγωνιστικά μεταπτυχιακά, στροφή στην εξωστρέφεια με την δημιουργία ξενόγλωσσων τμημάτων, ίδρυση μη κρατικών (ιδιωτικών) πανεπιστημίων.

Η χώρα μας έχει όλα τις προϋποθέσεις και όλα τα πλεονεκτήματα να πάει μπορστά, πολύ μπροστά τη γραμμή της γνώσης, που θα φέρει μακροχρόνια και σταθερή ευημερία στην κοινωνία.

Η χώρα μας έχει όλα τα πλεονεκτήματα, αλλά δυστυχώς ένα μεγάλο μειονέκτημα. Τη σημερινή κυβέρνηση και τις εμμονές της.

* Οικονομολόγου, πρώην Δημάρχου Μελισσίων, Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα Προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας