Στους δρόµους και τις πλατείες είναι µαζικά οι νεότερες γενιές, εκδηλώνοντας την αγανάκτησή τους για το τραγικό δυστύχηµα -«έγκληµα»- στα Τέµπη. Το γεγονός ότι η πλειονότητα των νεκρών, αλλά και των τραυµατιών είναι φοιτητές κινητοποίησε την «κοιµισµένη γενιά» των δικαιωµάτων, των επιδοµάτων και της ιστορικής αµνησίας, για να γεµίσουν τις «πλατείες της σιωπής». Μόνον ως θετικό µπορεί να εκτιµηθεί το γεγονός ότι η γενιά του Instagram, του TikTok και της επιµεληµένης άκρατης αυταρέσκειας ξαφνικά, δυστυχώς εξαιτίας ενός εξόχως δραµατικού και απογοητευτικού για τη λειτουργία του κράτους γεγονότος, είναι εδώ και διεκδικεί µια καλύτερη, πιο εγγυηµένη επόµενη ηµέρα. Φυσικά, το πλήθος στις πλατείες δεν είναι ενιαίο. ∆εν έχει τις ίδιες αντιλήψεις. ∆εν έχει παρόµοια αιτήµατα. Είναι όµως ένα πλήθος πολιτών, όχι καθοδηγούµενων, αυθόρµητα κινητοποιηµένων.

Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά δεν είναι κάτι καινοφανές. Πάντα το πλήθος στις «πλατείες», όταν αυτές γεµίζουν, συνήθως από οργή, τέτοια χαρακτηριστικά έχει την τελευταία δεκαετία. Οι νεότερες γενιές πρωταγωνιστούν. Κυριαρχούν στα συνθήµατα και στον ενθουσιασµό της εξέγερσης. Eχουν βέβαια µηδενιστική αντίληψη στις προσεγγίσεις τους, αν παρακολουθήσουµε κάποια χαρακτηριστικά από τα πλακάτ τους. «Στάχτη να γίνεις, κόσµε γερασµένε… και να το ξέρεις, θα βγούµε νικητές. Θα σας ανατρέψουµε». Ή το σύνθηµα «Εξέγερση και όπου βγει». Αλλά το πλήθος στην πλατεία είναι πάντα αντιδραστικό. Εναντιώνεται, χωρίς να προτείνει. «Πετροβολεί» µε συνθήµατα και αφορισµούς, χωρίς να διαλέγεται. Αυτή είναι η φύση των πραγµάτων. Αλλά το πλήθος στις πλατείες τροµάζει την εξουσία. Ή τουλάχιστον αποτελεί πρόκληση για τους «αρµούς» της, ως προς το κατά πόσον θα το χειραγωγήσουν. Πολιτικά, κοµµατικά, ψυχολογικά. Στην προκειµένη περίπτωση, στην Ελλάδα το πλήθος στις πλατείες συγκεντρώθηκε µετά από χρόνια, γιατί η τραγωδία στα Τέµπη έπληξε σηµαντικά το προφίλ και την εγγύηση αναδόµησης του κράτους από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Τη δυνατότητα να φέρει σταθερά, θετικά, αποτελέσµατα στη διακυβέρνηση και τη λειτουργία του κράτους ο πρωθυπουργός-κυβερνήτης. Υπό την έννοια αυτή και πολύ κοντά στα «στάνταρ» που έχει θέσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός για τον εαυτό του και την κυβέρνησή του, ο λαός, το πλήθος των πολιτών στις πλατείες δεν δέχεται, δεν κρίνει ανεκτή την αλληλουχία σφαλµάτων και παραλείψεων που οδήγησαν στην τραγωδία µε τους 57 νεκρούς.

Οι πολίτες, που πολύ λίγο ενδιαφέρονται για το κατά πόσον ένας υπουργός, για παράδειγµα, θα πετύχει στο έργο του ή όχι, διατηρούν µια σχέση εµπιστοσύνης µε τον πρωθυπουργό. Αυτός επιλέγει τους υπουργούς του και αυτός αξιολογεί, όταν κάνει τις επιλογές του, πόσο αυτοί µπορούν ή όχι να επιτύχουν την προώθηση του συλλογικού έργου της κυβέρνησης. Οι πολίτες, λοιπόν, όταν συνέβη η σύγκρουση των τρένων έξω από τη Λάρισα, δεν ανέχονται να φταίει για το δυστύχηµα ούτε µόνον ο υπουργός ούτε απλώς ο σταθµάρχης, όσες εγκληµατικές παραλείψεις και ανεπάρκειες και αν χαρακτηρίζουν τη «βάρδιά» του. Πληροφορούνται τις καθυστερήσεις στις υποδοµές, τις έωλες εργολαβίες εφαρµογής τεχνολογίας, που θα σταµατούσε τα τρένα πριν από τη σύγκρουση, όσα σφάλµατα κι αν έκανε ο σταθµάρχης. Αγανακτούν για τον µετακλητό µε την ελλειπτική εµπειρία, που δεν µπορούσε να είναι σταθµάρχης. Βλέπουν τα δικά τους παιδιά και οι νεότεροι τον εαυτό τους µέσα στο τρένο.

Και µπορεί να διερωτηθεί κάποιος: Και γιατί τώρα και όχι την εποχή της πανδηµίας; Μετά τις φωτιές στην Εύβοια και τη Βαρυµπόµπη; Στην αστοχία του συστήµατος στη διαχείριση του χιονιά και στον εγκλωβισµό στην Αττική Οδό; Στις εξωγενείς κρίσεις µε την ακρίβεια και την αιφνίδια αύξηση, παράλογη, του κόστους του ρεύµατος; Ή και στην περίπτωση των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, στις οποίες τόσο επένδυσε η αντιπολίτευση; Μα είναι φανερό. Η τραγωδία στα Τέµπη θεωρείται απολύτως αδικαιολόγητη για τα δεδοµένα που έχει βάλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη σχέση εµπιστοσύνης µε τους πολίτες. Ακόµα και µε αυτούς που δεν τον ψήφισαν. ∆εν δέχονται οι «πλατείες της σιωπής» αυτή την αστοχία. ∆εν δέχονται διαχείρισή της. ∆ιαµαρτύρονται γιατί µοιάζει µε «προαναγγελθέν έγκληµα». Ξεσηκώνονται γιατί δεν προβλέφθηκε και δεν απετράπη η εξέλιξη.

Πάµε από την αρχή. Σε λίγους µήνες έχουµε εκλογές. Τακτικές εκλογές στο τέλος της συνταγµατικής θητείας. Εχουµε να επιλέξουµε κυβέρνηση και πολιτικό περιβάλλον µέχρι το 2027. Μπροστά µας έχουµε σωρεία επερχόµενων κρίσεων και ευκαιριών διεθνών. Εξελίξεις µε την Τουρκία, στο εµπόριο και τις επενδύσεις, τη θέση της χώρας στην Ευρώπη και τον κόσµο, την αξιοποίηση των σχέσεών µας µε τις ΗΠΑ, τη στρατηγική µας στη Μεσόγειο και άλλων, εντελώς απρόβλεπτων επί του παρόντος.

Το διακύβευµα και το κριτήριο της ψήφου δεν µπορεί να είναι, εκ των πραγµάτων, άλλο από την ανάκτηση ή µη της σχέσης εµπιστοσύνης των πολιτών µε τον πρωθυπουργό-κυβερνήτη, κ. Μητσοτάκη. ∆ιαφορετικά, η πλειοψηφία µπορεί να επιλέξει ασταθείς κυβερνήσεις συνασπισµού. Εναλλασσόµενους και πρόσκαιρους πρωθυπουργούς, γενική ρευστότητα και παραµονή στις «πλατείες», που όµως δεν µπορεί να δώσουν δηµιουργικές λύσεις. Οσο για τις νεότερες γενιές, ας αναλάβουν τις ευθύνες τους ως επερχόµενοι «ιδιοκτήτες» του κράτους, αντί να βγάζουν selfi es και να ρεµβάζουν. Εχουµε καιρό µέχρι τις 21 Μαΐου να ανακτήσουµε την ψυχραιµία µας και να σκεφθούµε την επιλογή µας…

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 11 Μαρτίου 2023