Tι άλλαξε στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας;
Όλα άρχισαν μετά τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία και τη Συρία.
Στα τέλη Φεβρουαρίου. Ίσως από την πλευρά της Ελλάδας και λίγο πριν. Όταν ξαφνικά στη διπλωματία είχε αρχίσει τουλάχιστον η Αθήνα να μιλά για την ανάγκη αλλά και για περιθώρια που υπάρχουν για «καλύτερες ημέρες» στη σχέση με την Άγκυρα. Από κοντά οι πιέσεις από την Ουάσινγκτον, αλλά και από κύριες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, να αλλάξει το κλίμα στο τρίγωνο Άγκυρα - Αθήνα - Λευκωσία. Ειδικά οι Αμερικανοί σε επίπεδο Κογκρέσου έμοιαζαν αδιάλλακτοι.
Αν δεν αλλάξει στάση και συμπεριφορά η Τουρκία έναντι της Δύσης αλλά και της Ελλάδας, όπλα δεν προβλέπονται. Ούτε καν τα πολύτιμα αναβαθμισμένα μαχητικά F-16. Η ιστορία υπήρξε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή που κρατούσε την ανάσα της. Λέτε η Τουρκία του Ερντογάν να στραφεί εξ ολοκλήρου προς τη Μόσχα και το Πεκίνο και στο πεδίο των στρατιωτικών εξοπλισμών, καταλήγοντας «έκπτωτη» για το ΝΑΤΟ; Το κλίμα μάλιστα στο εσωτερικό της Τουρκίας παρέπεμπε σε κάτι τέτοιο, με τον αντιαμερικανισμό και τον ενεργό εθνικισμό και «ασιατισμό» που καλλιεργείτο.
Και μετά ήρθαν οι σεισμοί. Δεκάδες χιλιάδες οι νεκροί, αμέτρητοι οι τραυματίες και χωρίς ακριβή υπολογισμό οι άστεγοι. Η «διπλωματία των σεισμών» ενεργοποιήθηκε και πάλι, όπως και 20 χρόνια πριν. Όταν και πάλι οι Έλληνες έσπευσαν να βοηθήσουν τους σεισμόπληκτους Τούρκους και είχαν καλλιεργηθεί ανάλογες προσδοκίες στην Αθήνα αλλά και τη Δύση, όπως και τώρα. Η έωλη αισιοδοξία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών απέκτησε βάση ρεαλισμού στο πεδίο. Αρχικά ήταν οι δηλώσεις των επισήμων στην Τουρκία με τη μορφή «ευχαριστώ» για την άμεση, αυθόρμητη βοήθεια από την πλευρά των Ελλήνων. Οι αναρτήσεις πολιτών στα κοινωνικά δίκτυα.
Στη συνέχεια έπειτα από δύο χρόνια διαρκούς υψηλής πολεμικής έντασης με ευθύνη των Τούρκων, ξημέρωσε μια ημέρα που δεν καταγράφηκε καμία παραβίαση στον αέρα. Και ύστερα και δεύτερη ημέρα και τρίτη στη σειρά. Πέρασε ένας μήνας χωρίς παραβιάσεις. Μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, οι Τούρκοι επίσημοι ήταν από τους πρώτους που τηλεφωνικά και ρηματικά έστειλαν τα συλλυπητήριά τους. Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Δένδιας και Τσαβούσογλου, «αγκαλιάζονται» και ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις σε κάθε ευκαιρία, όταν συναντιούνται στις διεθνείς διασκέψεις. «Κερασάκι στην τούρτα» η συμφωνία να στηρίξει η Τουρκία την υποψηφιότητα της Ελλάδας για μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ για το 2025-2026 -μέχρι τώρα ασκούσε βέτο- και η Ελλάδα να στηρίξει την Τουρκία για τη Γενική Γραμματεία του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (ΙΜΟ).
Οι υπουργοί Άμυνας, Παναγιωτόπουλος και Ακάρ, επίσης συνομιλούν σε θερμό κλίμα. Ετοιμάζονται μάλιστα το επόμενο χρονικό διάστημα για συνάντηση στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο στρατιωτικό επίπεδο. Φυσικά να μη μιλήσουμε για την οικονομική διπλωματία στο πεδίο Φραγκογιάννη - Ακσαμπάρ. Ενθουσιώδης η ατμόσφαιρα.
Τι άλλαξε στη σχέση Ελλάδας - Τουρκίας σε σχέση με τις πάγιες διαφωνίες, συγκρούσεις και νομικές διαφορές; Τίποτα! Και οι δύο χώρες έχουν εκλογές. Και ύστερα, όταν αποκτήσουν νέες κυβερνήσεις, θα εξελίσσεται η τουριστική περίοδος, όπου και οι δύο χώρες προσδοκούν κρίσιμα έσοδα. Ραντεβού τον Σεπτέμβριο λοιπόν ή μήπως τον Οκτώβριο. Τότε θα δούμε εν τοις πράγμασι αν έχει αλλάξει κάτι στη σχέση Ελλάδας - Τουρκίας ή αν όλα αποτελούν μια… φαντασίωση.
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 22/3
Στα τέλη Φεβρουαρίου. Ίσως από την πλευρά της Ελλάδας και λίγο πριν. Όταν ξαφνικά στη διπλωματία είχε αρχίσει τουλάχιστον η Αθήνα να μιλά για την ανάγκη αλλά και για περιθώρια που υπάρχουν για «καλύτερες ημέρες» στη σχέση με την Άγκυρα. Από κοντά οι πιέσεις από την Ουάσινγκτον, αλλά και από κύριες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, να αλλάξει το κλίμα στο τρίγωνο Άγκυρα - Αθήνα - Λευκωσία. Ειδικά οι Αμερικανοί σε επίπεδο Κογκρέσου έμοιαζαν αδιάλλακτοι.
Αν δεν αλλάξει στάση και συμπεριφορά η Τουρκία έναντι της Δύσης αλλά και της Ελλάδας, όπλα δεν προβλέπονται. Ούτε καν τα πολύτιμα αναβαθμισμένα μαχητικά F-16. Η ιστορία υπήρξε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή που κρατούσε την ανάσα της. Λέτε η Τουρκία του Ερντογάν να στραφεί εξ ολοκλήρου προς τη Μόσχα και το Πεκίνο και στο πεδίο των στρατιωτικών εξοπλισμών, καταλήγοντας «έκπτωτη» για το ΝΑΤΟ; Το κλίμα μάλιστα στο εσωτερικό της Τουρκίας παρέπεμπε σε κάτι τέτοιο, με τον αντιαμερικανισμό και τον ενεργό εθνικισμό και «ασιατισμό» που καλλιεργείτο.
Και μετά ήρθαν οι σεισμοί. Δεκάδες χιλιάδες οι νεκροί, αμέτρητοι οι τραυματίες και χωρίς ακριβή υπολογισμό οι άστεγοι. Η «διπλωματία των σεισμών» ενεργοποιήθηκε και πάλι, όπως και 20 χρόνια πριν. Όταν και πάλι οι Έλληνες έσπευσαν να βοηθήσουν τους σεισμόπληκτους Τούρκους και είχαν καλλιεργηθεί ανάλογες προσδοκίες στην Αθήνα αλλά και τη Δύση, όπως και τώρα. Η έωλη αισιοδοξία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών απέκτησε βάση ρεαλισμού στο πεδίο. Αρχικά ήταν οι δηλώσεις των επισήμων στην Τουρκία με τη μορφή «ευχαριστώ» για την άμεση, αυθόρμητη βοήθεια από την πλευρά των Ελλήνων. Οι αναρτήσεις πολιτών στα κοινωνικά δίκτυα.
Στη συνέχεια έπειτα από δύο χρόνια διαρκούς υψηλής πολεμικής έντασης με ευθύνη των Τούρκων, ξημέρωσε μια ημέρα που δεν καταγράφηκε καμία παραβίαση στον αέρα. Και ύστερα και δεύτερη ημέρα και τρίτη στη σειρά. Πέρασε ένας μήνας χωρίς παραβιάσεις. Μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, οι Τούρκοι επίσημοι ήταν από τους πρώτους που τηλεφωνικά και ρηματικά έστειλαν τα συλλυπητήριά τους. Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Δένδιας και Τσαβούσογλου, «αγκαλιάζονται» και ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις σε κάθε ευκαιρία, όταν συναντιούνται στις διεθνείς διασκέψεις. «Κερασάκι στην τούρτα» η συμφωνία να στηρίξει η Τουρκία την υποψηφιότητα της Ελλάδας για μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ για το 2025-2026 -μέχρι τώρα ασκούσε βέτο- και η Ελλάδα να στηρίξει την Τουρκία για τη Γενική Γραμματεία του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (ΙΜΟ).
Οι υπουργοί Άμυνας, Παναγιωτόπουλος και Ακάρ, επίσης συνομιλούν σε θερμό κλίμα. Ετοιμάζονται μάλιστα το επόμενο χρονικό διάστημα για συνάντηση στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο στρατιωτικό επίπεδο. Φυσικά να μη μιλήσουμε για την οικονομική διπλωματία στο πεδίο Φραγκογιάννη - Ακσαμπάρ. Ενθουσιώδης η ατμόσφαιρα.
Τι άλλαξε στη σχέση Ελλάδας - Τουρκίας σε σχέση με τις πάγιες διαφωνίες, συγκρούσεις και νομικές διαφορές; Τίποτα! Και οι δύο χώρες έχουν εκλογές. Και ύστερα, όταν αποκτήσουν νέες κυβερνήσεις, θα εξελίσσεται η τουριστική περίοδος, όπου και οι δύο χώρες προσδοκούν κρίσιμα έσοδα. Ραντεβού τον Σεπτέμβριο λοιπόν ή μήπως τον Οκτώβριο. Τότε θα δούμε εν τοις πράγμασι αν έχει αλλάξει κάτι στη σχέση Ελλάδας - Τουρκίας ή αν όλα αποτελούν μια… φαντασίωση.
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 22/3