Ο "γόρδιος δεσµός" και η επόµενη διακυβέρνηση
Άρθρο γνώμης
Tα δύο στρατηγικά σενάρια για το µέλλον της Κεντροαριστεράς, µε ενιαίο "συνασπισµό" και µε κόµµατα σε παράλληλη πορεία
Η κατάσταση στην Κεντροαριστερά δεν είναι µόνον συγκεχυµένη αλλά και απολύτως περίπλοκη. Η δε ψήφος στις ευρωπαϊκές εκλογές ήταν τέτοια, στο πλαίσιο της διευρυµένης αποχής, που δεν δίνει κυριαρχία στον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε όµως πλεονέκτηµα στο ΠΑΣΟΚ. Πέραν των άλλων διατηρεί τα δυο κύρια κόµµατα του χώρου Κεντροαριστερά-Αριστερά σε µια ιεράρχηση που απλά επιβεβαιώνεται από κάλπη σε κάλπη. Από τις εθνικές εκλογές του Μαΐου-Ιουνίου 2023 στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου 2024. Ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί, παρά τις διασπάσεις και τη µαζική αποχώρηση στελεχών µετά την εκλογή Κασσελάκη στην ηγεσία, τον ρόλο και το προνόµιο της µείζονος αντιπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ, παρά την αναιµική άνοδο των ποσοστών του, ή µάλλον εξαιτίας αυτής, δεν πείθει για τη δυναµική του, τουλάχιστον υπό την ηγεσία Ανδρουλάκη.
Ο τρόπος που εξελίσσονται οι περιστάσεις, στο παρασκήνιο αλλά και στο προσκήνιο των κοµµάτων της Κεντροαριστεράς δεν είναι προβλεπτός αλλά µοιάζει µε «γόρδιο δεσµό». Υπάρχουν πολλές προσωπικές φιλοδοξίες, πολυδαίδαλοι εσωκοµµατικοί συσχετισµοί, απόλυτη δυστοκία στην προβολή µιας θεώρησης κυβερνητισµού για τη χώρα, απέναντι σε µια σε κάθε περίπτωση συγκροτηµένη Κεντροδεξιά υπό την ηγεσία Μητσοτάκη.
Είναι αξιοσηµείωτο για τις εξελίξεις το γεγονός ότι η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ µε αριστερό πρόσηµο, η «κλαδική» ουσιαστικά των πρώην υπουργών της διακυβέρνησης Τσίπρα, δεν έπεισε και σηµείωσε αξιοθρήνητα ποσοστά αποδοχής και εµπιστοσύνης των πολιτών στις πρώτες εκλογές που συµµετείχε, πριν από δυο Κυριακές. Η αποδοκιµασία από τους ψηφοφόρους της Νέας Αριστεράς, αλλά και οι χαµηλές πτήσεις αντίστοιχα του σχήµατος του Ανδρέα Λοβέρδου, που θα µπορούσε να θεωρηθεί διάσπαση από το ΠΑΣΟΚ, δηµιουργούν συνθήκες αποθάρρυνσης στους πολιτικούς που βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να ακολουθήσουν φυγόκεντρες διαδροµές. Στο άµεσο µέλλον το ΠΑΣΟΚ θα βρεθεί στη δίνη µιας ακόµη εσωκοµµατικής διαδικασίας σε σχέση µε τη επόµενη ηµέρα στην ηγεσία του, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ οι πιο αποφασιστικές εξελίξεις θα σηµειωθούν το φθινόπωρο συνδεόµενες µε το προγραµµατισµένο καταστατικό συνέδριο του κόµµατος.
Αυτό που θα πρέπει να σηµειωθεί για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι τυχόν πολλαπλές υποψηφιότητες απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη το πιο πιθανό αποτέλεσµα που µπορεί να έχουν είναι η επανεκλογή του σηµερινού προέδρου µε ό,τι σηµαίνει αυτό. Σχετικά µε τον ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα, που, αν και θεωρείται διάδοχο κόµµα του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα, η αλλαγή της φυσιογνωµίας του αλλά και του κοινού των ψηφοφόρων του σε σηµαντικό βαθµό θα πρέπει να οδηγήσει στην εκτίµηση ότι το 15% των ευρωεκλογών που πέτυχε δεν είναι σε σύγκριση µε το 17% των εθνικών εκλογών, αλλά αφετηριακή βάση µιας νέας πορείας, διαφορετικής από τα κλασικά µοντέλα συσπείρωσης της προερχόµενης από το ΚΚΕ εσωτερικού και το κόµµα Κουβέλη ανανεωτικής Αριστεράς.
Αν δούµε τα στρατηγικά σενάρια για το µέλλον της Κεντροαριστεράς, αυτά σχετίζονται µε δυο περιπτώσεις. Η µία να υπάρξει ένα ενιαίο νέο κόµµα-συνασπισµός από την ενσωµάτωση του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ και κάποιων µικρών πολιτικών σχηµάτων υπό ενιαία ηγεσία, που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση στις εκλογές του 2026-2027.
Η ηγεσία αυτού θα µπορούσε να είναι ο Αλέξης Τσίπρας ή ένα πρόσωπο όπως ο Χάρης ∆ούκας. Αποκλείονται όµως εκ των πραγµάτων και οι δυο. Η άλλη περίπτωση είναι να ακολουθηθεί η προοπτική που υποστηρίζει ο Στέφανος Κασσελάκης. Τρέχουν τα δυο κόµµατα παράλληλα, συγκλίνοντας στο Κοινοβούλιο σε κοινές νοµοθετικές πρωτοβουλίες. Φθάνουν στις εκλογές, µε τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει προσεγγίσει σε ποσοστά το 28-30% και το ΠΑΣΟΚ του 14-15%, ενώ η Νέα ∆ηµοκρατία, µε ή χωρίς Μητσοτάκη στην ηγεσία της, θα περιορίζεται στο 34-36%. Σε αυτήν την περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ και µικρότερα σχήµατα συµφωνούν σε κυβέρνηση συνασπισµού µε τον αρχηγό του πρώτου κόµµατος πρωθυπουργό και του δεύτερου αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.
Ο τρόπος που εξελίσσονται οι περιστάσεις, στο παρασκήνιο αλλά και στο προσκήνιο των κοµµάτων της Κεντροαριστεράς δεν είναι προβλεπτός αλλά µοιάζει µε «γόρδιο δεσµό». Υπάρχουν πολλές προσωπικές φιλοδοξίες, πολυδαίδαλοι εσωκοµµατικοί συσχετισµοί, απόλυτη δυστοκία στην προβολή µιας θεώρησης κυβερνητισµού για τη χώρα, απέναντι σε µια σε κάθε περίπτωση συγκροτηµένη Κεντροδεξιά υπό την ηγεσία Μητσοτάκη.
Είναι αξιοσηµείωτο για τις εξελίξεις το γεγονός ότι η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ µε αριστερό πρόσηµο, η «κλαδική» ουσιαστικά των πρώην υπουργών της διακυβέρνησης Τσίπρα, δεν έπεισε και σηµείωσε αξιοθρήνητα ποσοστά αποδοχής και εµπιστοσύνης των πολιτών στις πρώτες εκλογές που συµµετείχε, πριν από δυο Κυριακές. Η αποδοκιµασία από τους ψηφοφόρους της Νέας Αριστεράς, αλλά και οι χαµηλές πτήσεις αντίστοιχα του σχήµατος του Ανδρέα Λοβέρδου, που θα µπορούσε να θεωρηθεί διάσπαση από το ΠΑΣΟΚ, δηµιουργούν συνθήκες αποθάρρυνσης στους πολιτικούς που βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να ακολουθήσουν φυγόκεντρες διαδροµές. Στο άµεσο µέλλον το ΠΑΣΟΚ θα βρεθεί στη δίνη µιας ακόµη εσωκοµµατικής διαδικασίας σε σχέση µε τη επόµενη ηµέρα στην ηγεσία του, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ οι πιο αποφασιστικές εξελίξεις θα σηµειωθούν το φθινόπωρο συνδεόµενες µε το προγραµµατισµένο καταστατικό συνέδριο του κόµµατος.
Αυτό που θα πρέπει να σηµειωθεί για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι τυχόν πολλαπλές υποψηφιότητες απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη το πιο πιθανό αποτέλεσµα που µπορεί να έχουν είναι η επανεκλογή του σηµερινού προέδρου µε ό,τι σηµαίνει αυτό. Σχετικά µε τον ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα, που, αν και θεωρείται διάδοχο κόµµα του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα, η αλλαγή της φυσιογνωµίας του αλλά και του κοινού των ψηφοφόρων του σε σηµαντικό βαθµό θα πρέπει να οδηγήσει στην εκτίµηση ότι το 15% των ευρωεκλογών που πέτυχε δεν είναι σε σύγκριση µε το 17% των εθνικών εκλογών, αλλά αφετηριακή βάση µιας νέας πορείας, διαφορετικής από τα κλασικά µοντέλα συσπείρωσης της προερχόµενης από το ΚΚΕ εσωτερικού και το κόµµα Κουβέλη ανανεωτικής Αριστεράς.
Αν δούµε τα στρατηγικά σενάρια για το µέλλον της Κεντροαριστεράς, αυτά σχετίζονται µε δυο περιπτώσεις. Η µία να υπάρξει ένα ενιαίο νέο κόµµα-συνασπισµός από την ενσωµάτωση του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ και κάποιων µικρών πολιτικών σχηµάτων υπό ενιαία ηγεσία, που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση στις εκλογές του 2026-2027.
Η ηγεσία αυτού θα µπορούσε να είναι ο Αλέξης Τσίπρας ή ένα πρόσωπο όπως ο Χάρης ∆ούκας. Αποκλείονται όµως εκ των πραγµάτων και οι δυο. Η άλλη περίπτωση είναι να ακολουθηθεί η προοπτική που υποστηρίζει ο Στέφανος Κασσελάκης. Τρέχουν τα δυο κόµµατα παράλληλα, συγκλίνοντας στο Κοινοβούλιο σε κοινές νοµοθετικές πρωτοβουλίες. Φθάνουν στις εκλογές, µε τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει προσεγγίσει σε ποσοστά το 28-30% και το ΠΑΣΟΚ του 14-15%, ενώ η Νέα ∆ηµοκρατία, µε ή χωρίς Μητσοτάκη στην ηγεσία της, θα περιορίζεται στο 34-36%. Σε αυτήν την περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ και µικρότερα σχήµατα συµφωνούν σε κυβέρνηση συνασπισµού µε τον αρχηγό του πρώτου κόµµατος πρωθυπουργό και του δεύτερου αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή»
