Τι ανησυχεί τους Τούρκους στα δεδοµένα της Κύπρου

Οι Τούρκοι στο χρονίζον Κυπριακό έχουν συνηθίσει να κινούνται στα δεδοµένα του 1974. Είχαν ανησυχήσει την τελευταία δεκαετία µε τις αναβαθµισµένες σχέσεις που έχει αναπτύξει η Κύπρος ως µέρος του «κουαρτέτου» της Μεσογείου µε το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τα Εµιράτα -πέραν της Ελλάδας-, αλλά δεν µπορούσαν να κάνουν κάτι σηµαντικό για να ανασχέσουν τις εξελίξεις.

Ούτε φυσικά όταν άρχισε να εµπεδώνεται και να παράγει διπλωµατικά, ενεργειακά και φυσικά γεωπολιτικά αποτελέσµατα το γνωστό σχήµα 3+1 µεταξύ Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ και ΗΠΑ, µε την ενθάρρυνση, τον σχεδιασµό και τη συµµετοχή της Ουάσινγκτον. Η Τουρκία, παρά τις σταθερές συµµαχίες που διατηρεί παραδοσιακά µε τη Βρετανία και τη Γερµανία και το «ανοιχτό παράθυρο» ευκαιρίας µε τη Ρωσία, δεν µπορούσε να παρέµβει κοµβικά στα πλάνα των ΗΠΑ στη βάση των «στενών συµµάχων».

Η Τουρκία εξάντλησε τις δυνατότητές της στην ανάσχεση του γαλλικού παράγοντα και των σχεδίων του Παρισιού να αποκτήσει µεσοπρόθεσµα µια ναυτική βάση στην ελεύθερη Κύπρο, αλλά και αυτό πρόσκαιρα. Η αναπτυσσόµενη νέα πραγµατικότητα στη διµερή συµµαχική σχέση Λευκωσίας - Ουάσινγκτον οδήγησε σε πρώτη φάση σε µια κοµβική εξέλιξη σε σχέση µε το 1974, που είναι η άρση στο εµπάργκο όπλων. Η Κύπρος δεν είναι βαθµηδόν ακάλυπτη εξοπλιστικά, αφού τίθεται σε ενέργεια στρατιωτική συνεργασία µε τις ΗΠΑ.

Η Κύπρος εξάλλου αναβαθµίζεται µε το πέρασµα των ετών και ως προς την ενεργειακή θέση της και τον συνδυασµό µε τα συµφέροντα του Ισραήλ και της Αιγύπτου, ενώ µε την Ελλάδα το καλώδιο πράσινου ηλεκτρικού ρεύµατος, που τελικά προχωρά ως ευρωπαϊκό έργο στη διαδροµή Ευρώπης - Ασίας, µε γαλλική εργολαβία και γερµανική συµµετοχή, ανατρέπει τα δεδοµένα της «αδράνειας» που έχει συνηθίσει να χειρίζεται η Άγκυρα διπλωµατικά και ενισχύει τη ζωτική αυτάρκεια της Λευκωσίας που κρατά στα χέρια της και τα «κλειδιά» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

∆εν περνούν απαρατήρητες και οι συζητήσεις για συµµετοχή και αραβικών κρατικών κεφαλαίων στο όλο έργο, όπως για παράδειγµα η εµπλοκή των Αραβικών Εµιράτων. Συνεχείς είναι οι ανακοινώσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, που συνδράµει την ανάλογη στάση οργής για τις εξελίξεις από το καθεστώς Ταλάτ στα Κατεχόµενα, απέναντι στην αναβαθµισµένη σχέση ΗΠΑ - Κύπρου.

Μια τελευταία χαρακτηρίζει «σοβαρό λάθος» την άρση του εµπάργκο και δεν διστάζει να µιλά για κούρσα εξοπλισµών στο νησί που θα υπονοµεύσει τις ισορροπίες στην περιοχή, διαβεβαιώνοντας ότι «η Τουρκική ∆ηµοκρατία της Βορείου Κύπρου θα λάβει όλα τα απαραίτητα µέτρα για να αυξήσει την αµυντική και αποτρεπτική της ικανότητα». Εδώ όµως κάνει ένα λάθος η Άγκυρα. Στην προκειµένη περίπτωση στέλνει τελεσίγραφα στην Ουάσινγκτον και όχι στην Αθήνα, όπως έχει συνηθίσει, και αυτό δεν είναι κάτι απλό. Ένα άλλο λάθος, που προφανώς επέτρεψε η τουρκική διπλωµατία, είναι οι απειλές σε βάρος της εθνικής ασφάλειας της Κύπρου που εκτόξευσε προ ελάχιστων εβδοµάδων ο νεκρός πλέον ηγέτης της Χεζµπολάχ, Χασάν Νασράλα, στην περίπτωση που συνδράµει µε διευκολύνσεις το Ισραήλ στις στρατιωτικές επιχειρήσεις ή και στην ανθρωπιστική βοήθεια. Η Τουρκία επίσηµα πλέον έχει ταχθεί υπέρ της διχοτόµησης της Κύπρου, µε την ύπαρξη δύο κρατών και τον µάλλον αστείο ισχυρισµό ότι εκτός των χωρικών υδάτων και των οικονοµικών ζωνών στη θάλασσα θα πρέπει να έχει το βόρειο κράτος, οι Τουρκοκύπριοι, δηλαδή η Άγκυρα, δικαιώµατα επί όλου του νησιού.

∆ηλαδή και επί του νότιου κράτους. Η Αθήνα συζητά µε την Άγκυρα, αλλά δεν δείχνει αποφασισµένη, όπως εξάλλου και η Λευκωσία, να µπει σε µια συζήτηση για δύο κράτη στο νησί. Οι Τούρκοι επείγονται για οριστικές λύσεις πριν οι Ισραηλινοί τελειώσουν µε τους πολέµους στην Ανατολή. Επίσης τους τροµάζει η «νέα τάξη» στις συµµαχίες των ΗΠΑ, που ακουµπούν πλέον στιβαρά και στο νησί…