Η βασική ανατροπή που φέρνει µαζί της η κυριαρχία Τραµπ στην Ουάσινγκτον είναι ότι η γεωπολιτική πλέον θα καθορίσει την οικονοµία και όχι το αντίστροφο, που ίσχυε τα τελευταία 30 χρόνια. Ο στόχος που θα προκαλέσει δοµικές και ραγδαίες εξελίξεις σε όλες τις ζώνες του κόσµου, και φυσικά στην ενδιάµεση δύναµη που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ότι από το «παγκόσµιο χωριό» οδηγούµαστε σε παγκόσµιο διπολισµό.

Όχι τον αντίστοιχο του Β΄ Παγκόσµιου Πολέµου που κυριάρχησε µέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, µε δυο δρώντες στους πόλους του διεθνούς power game: τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.

Ούτε στη βάση της ιδιοκτησίας των πυρηνικών και στις στρατιωτικές συµµαχίες. Θα πρόκειται για µια παγκόσµια διχοτόµηση σε ∆ύση και Ανατολή. Ο διπολισµός αυτός θα χαράξει «κόκκινες γραµµές» µεταξύ του πλανήτη µε επίκεντρο την Κίνα και του πλανήτη µε ηγετική δύναµη τις ΗΠΑ. Η νέα αυτή διχοτόµηση θα είναι απόλυτη στα εξωτερικά σύνορα σε οικονοµικό, πολιτιστικό και εµπορικό επίπεδο, αλλά θα ενθαρρύνει την αλληλεξάρτηση και την απόλυτη ελευθερία κίνησης στα εσωτερικά σύνορα. Η γεωπολιτική γίνεται κυρίαρχη δύναµη εξέλιξης στην αρχική φάση, στη βάση της ένταξης χωρών και ζωνών στη µια ή στην άλλη πλευρά.

Ενδεχοµένως θα υπάρξουν κάποιες ζώνες (Ρωσία) όπου οι δυο κόσµοι θα τέµνονται. Αλλά αυτές δεν θα µπορούν να αλλάξουν τις ατραπούς της νέας πραγµατικότητας. Στη συνέχεια η γεωπολιτική θα συνεχίζει να έχει σηµασία, αφού ο ανταγωνισµός στους δυο κόσµους θα εξελιχτεί σε µια κούρσα οικονοµιών, παραγωγής και διαχείρισης πλούτου ή της εµπέδωσης µιας νέας ευηµερίας για τον καθένα από αυτούς.

Ο πόλεµος των οικονοµιών θα βασίζεται στην ιδιοκτησία των πηγών κρίσιµων ορυκτών, στην ενέργεια, στις τεχνολογίες, στην αξία και την κυκλοφορία του χρήµατος, στα κοινωνικά συστήµατα στη συνοχή και τις θεµελιώδεις αξίες των πολιτισµών, ένθεν και ένθεν, στις πολιτειακές δοµές, στην κυρίαρχη αντίληψη περί ηθικής, στην παιδεία και την κουλτούρα. Η µεγάλη διαφορά από τον προηγούµενο Ψυχρό Πόλεµο προβλέπεται να είναι ότι δεν θα έχουµε δυο διαφορετικά οικονοµικά συστήµατα που θα συγκρούονται, όπως ήταν ο καπιταλισµός και ο σοσιαλισµός των Σοβιέτ. Αλλά δυο καπιταλιστικά συστήµατα µε διαφορετικές αφετηρίες και παραδοχές.

Επί της ουσίας θα συγκρούονται δυο κοσµοθεωρίες, µε τις αξίες της Ασίας ή της «µεγάλης Ανατολής», από τη µία, να επηρεάζονται από την πλέον ογκώδη και ισχυρή αρχέτυπη δύναµη, την Κίνα, και από την άλλη τη δυτική ενότητα, όπου την κεντρική επιρροή θα διεκδικήσουν, έναντι τουλάχιστον της ευρωπαϊκής υπεροψίας, οι ΗΠΑ και η Αµερική του «νέου κόσµου». Μόνον που στην περίπτωση αυτή δεν θα υπάρχει ο διαχωρισµός του «παλιού» ευρωπαϊκού κόσµου των µητροπόλεων της αποικιοκρατίας και του «νέου κόσµου» των απελευθερωµένων διά επαναστάσεως αποικιών, αφού η συνοχή µεταξύ τους θα έχει καθορισθεί από την αφετηρία.

Την επόµενη πενταετία δηλαδή. Άλλωστε ως «νέος κόσµος» λογίζονται πλέον και η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, ενώ η ∆ύση θα απλώνεται προφανώς και σε χώρες όπως η Ιαπωνία, η Κορέα, το Βιετνάµ, η Ινδία στην Ασία και τον Ειρηνικό.

Η επιλογή Τραµπ από τους Αµερικανούς δίνει ώθηση στην αµερικανική στρατηγική µε επιθετικό τρόπο, όπως είναι οι πολιτικές των δασµών ή η απόδοση ευθυνών στην ένωση των εθνών στη «Γηραιά Ήπειρο», που θα πρέπει να αναληφθούν και να οριοθετηθούν µε αποφασιστικό τρόπο εντός της ∆ύσης, εγκαταλείποντας τα οράµατα -ή µήπως τις ψευδαισθήσεις- περί «τρίτου πόλου» ανάµεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα.

Όσο και να θέλει η εταιρική Ευρώπη να διατηρήσει ζωντανή την παγκοσµιοποίηση που συνοµολογήθηκε µε τη Συµφωνία του Μάαστριχτ, αυτή αποτελεί παρελθόν και οι ΗΠΑ δείχνουν κυρίαρχες και στη νέα φάση της Ιστορίας για τη ∆ύση.


*Δημοσιεύτηκε στην «Απογευματινή»