avatar

Κακά Κορίτσια
Μαρία Λεμονιά, Έλενα Καραμίχαλου

Η Τουρκία προβλέπεται νευρική τα επόµενα χρόνια

Άρθρο γνώμης

Αθήνα και Άγκυρα επιστρέφουν στις γραµµές αφετηρίας τους στη διεθνή πολιτική τους µε στρατηγικές εντελώς διαφορετικές και ανταγωνιστικές

gerapetritis-fintan-sin
∆εν θα πρέπει να αιφνιδιάζει η ξαφνική αλλαγή στάσης της Τουρκίας µε τις µαζικές παραβιάσεις από πολεµικά αεροσκάφη και µη επανδρωµένα του FIR Αθηνών και Λευκωσίας, στη ζώνη από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο µέχρι την Κύπρο. Η µεσαία περίοδος αναµονής από την άνοιξη του 2023 µέχρι και τις 5 Νοεµβρίου 2024 έχει τελειώσει.

Ελλάδα και Τουρκία έχουν σταθερές κυβερνήσεις και ηγεσίες για τα επόµενα χρόνια, η νέα διοίκηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε επίπεδο ειδικά Κοµισιόν αναλαµβάνει έργο, ενώ στις ΗΠΑ η θριαµβευτική επικράτηση Τραµπ και Ρεπουµπλικανών είναι µη αναστρέψιµη και µε πλήρη κυριαρχία στο Κογκρέσο τουλάχιστον για µια διετία. Ελλάδα και Τουρκία επιστρέφουν στις γραµµές αφετηρίας τους στη διεθνή πολιτική τους µε στρατηγικές εντελώς διαφορετικές και εν πολλοίς ανταγωνιστικές.

Η Ελλάδα είναι µια ευρωπαϊκή δύναµη της Μεσογείου µε συνέπεια στις υποχρεώσεις της στο ΝΑΤΟ, πλήρως ευθυγραµµισµένη στη στρατηγική της µε την Κύπρο στο δυτικό στρατόπεδο. Και τα δύο κράτη του Ελληνισµού έχουν στενές σχέσεις περιφερειακά µε το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τα Εµιράτα, την Ιορδανία, δυνάµει µε τη Σαουδική Αραβία και χώρες του Κόλπου.

Οι σχέσεις µε τις ΗΠΑ για την Ελλάδα έχουν ήδη αναβαθµισθεί σε «στενού εταίρου» διµερώς και όχι µόνον πολυµερώς, ενώ της Κύπρου βρίσκονται σε θετική πλήρη εξέλιξη. Και τα δύο κράτη των Ελλήνων είναι συµµέτοχα στη διάρθρωση της «νέας τάξης πραγµάτων» στη διαδροµή Ευρώπη - Μέση Ανατολή - Ινδία στη βάση των «συµφωνιών του Αβραάµ» που εξελίσσουν οι ΗΠΑ.

Η Τουρκία, από την άλλη, έχει επιλέξει ταυτότητα ασιατικής δύναµης βασίζοντας τη στρατηγική της στο ισλαµικό µέτωπο του «άξονα της αντίστασης» και της Τζιχάντ που έχει συγκροτήσει το Ιράν, υιοθετώντας απολύτως εχθρική στάση προς το Ισραήλ στα θερµά µέτωπα εναντίον της Χαµάς στη Γάζα και της Χεζµπολάχ στον Λίβανο.

Έχει αυξήσει τις επαφές και τις διαβουλεύσεις της µε τις χώρες του BRICS, του συνασπισµού µε ηγετική δύναµη την Κίνα, προωθεί διαδροµές στη σύνδεση Ασίας - Ευρώπης απέναντι στις «συµφωνίες του Αβραάµ», οραµατίζεται να στείλει στρατό στη Γάζα, να έχει παρουσία εγγυητή ασφαλείας στην Ιερουσαλήµ, να διχοτοµήσει το ελληνικό αρχιπέλαγος του Αιγαίου και να ενσωµατώσει το βόρειο, κατεχόµενο από τα στρατεύµατά της, τµήµα της Κύπρου.

Εκτός αυτών εξαγγέλλει δικές της ζώνες, πέραν της διεθνούς νοµοθεσίας που ισχύει από το 1995 στις θαλάσσιες ζώνες οικονοµικής εκµετάλλευσης, προβάλλει την ειδική σχέση της µε τη δυτική Λιβύη και τις χώρες της Αφρικής που πολιορκούν γεωπολιτικά την Αίγυπτο, διατήρησε στάση ευµενούς ουδετερότητας στον πόλεµο στην Ουκρανία υπέρ της Ρωσίας, δεν εφάρµοσε τις δυτικές κυρώσεις και τη στήριξη υπέρ του Κιέβου ως µέλους του ΝΑΤΟ.

Το κύριο ζήτηµα που αφορά το άµεσο µέλλον και ακουµπά µέρος της επικράτειας της Τουρκίας είναι η συγκρότηση κράτους των Κούρδων στη Μεσοποταµία. Προοπτική που στηρίζει µε όλο και πιο άµεσο τρόπο το Ισραήλ υπό την ηγεσία Νετανιάχου, αλλά ήδη και οι ΗΠΑ υπό την προεδρία Τραµπ.

Ελλάδα και Τουρκία από την άνοιξη του 2023 προχώρησαν σε έναν διάλογο και σε επίπεδο ηγεσιών, που άλλαξε το ψυχροπολεµικό κλίµα ως προς την έντασή του αλλά δεν οδηγεί σε κάποια σύγκλιση στην επονοµαζόµενη «βαριά ατζέντα» της ελληνοτουρκικής διαφοράς µένοντας σε συµφωνίες στα επιµέρους πεδία της µετανάστευσης, του εµπορίου, του τουρισµού και της αντιµετώπισης του οργανωµένου εγκλήµατος.

Ο καιρός πέρασε και τώρα πλέον οι γεωπολιτικές εξελίξεις θα καθορίσουν το µέλλον, µε µια Τουρκία που τα επόµενα χρόνια θα πρέπει να αναµένεται όλο και πιο νευρική, χωρίς όµως να έχει λογική να ανοίξει θερµό µέτωπο µε την Ελλάδα στη Μεσόγειο, αφού το κύριο βάρος της ισχύος της θα συγκεντρωθεί στις συγκρούσεις και τους ανταγωνισµούς στην ηπειρωτική ζώνη της Ανατολίας και τη Μεσοποταµία, όπου έχει πιο ζωτικά συµφέροντα.


*Δημοσιεύτηκε στην «Απογευματινή»