Ακούγεται απίθανο, αλλά είναι πραγµατικότητα. Σήµερα στη Λευκωσία συναντάται ο Βρετανός πρωθυπουργός κ. Στάρµερ µε τον Κύπριο Πρόεδρο κ. Χριστοδουλίδη. Είναι η πρώτη ανάλογη τέτοια συνάντηση µετά το µακρινό 1971!

∆ιερωτάται κάποιος σώφρων, ακόµη και αν δεν είναι έµπειρος στα διπλωµατικά ή τα θέµατα διεθνούς πολιτικής. Πώς µπορεί να συµβαίνει κάτι τέτοιο; Πώς µπορεί να πέρασαν τόσες δεκαετίες αδράνειας; Πώς σε τόσες διαφορετικές συγκυρίες µπορεί η ηγεσία της Κύπρου να µη συναντήθηκε σε µια διµερή συνάντηση υψηλού επιπέδου µε την πολιτική ηγεσία της Βρετανίας; Θα βρεθούν πολλές δικαιολογίες σχετικά µε αυτό το τεράστιο κενό διπλωµατικής κινητικότητας.

Για παράδειγµα, ο αντιαποικιακός αγώνας και τα αντίποινα των Βρετανών. Ο ρόλος τους ή αποδιδόµενος ρόλος τους στα ζητήµατα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Οι ευθύνες τους για την τουρκική εισβολή του 1974 και ούτω καθεξής. Και η διπλωµατία; Τι ρόλο έχει η διπλωµατία σε µια ανεξάρτητη χώρα όπως η Κύπρος, πριν και µετά την εισβολή και κατοχή; Πώς µπορεί ένα κράτος να υποστηρίξει την ανάκτηση του status quo ante, χωρίς να έχει τη στοιχειώδη ευελιξία να συζητήσει µε τους Βρετανούς για τη λύση του διεθνούς κατά τα άλλα ζητήµατος που το χαρακτηρίζει; Μα οι Βρετανοί είναι µέρος της λύσης.

Οι βάσεις τους που έµειναν πίσω µετά την αποχώρησή τους έχουν αναγνωρισµένο καθεστώς ανεξάρτητης χώρας, µε υπογραφή και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Και πώς εξελίσσονταν οι διαβουλεύσεις για λύση του Κυπριακού, έστω και µε την παρουσία εκπροσώπου του ΟΗΕ, χωρίς προηγούµενες συναντήσεις της κυπριακής ηγεσίας µε τη βρετανική; Ο ευπατρίδης πολιτικός της ∆εξιάς και ταυτόχρονα διανοούµενος και συγγραφέας Ευάγγελος Αβέρωφ είχε συγγράψει ένα βιβλίο για το Κυπριακό µε τον εύγλωττο τίτλο «Ιστορία χαµένων ευκαιριών». ∆εκαετίες µετά τον θάνατό του το βιβλίο του και η προσέγγισή του συνεχίζει να δικαιώνεται, έστω και αν αυτός δεν βρίσκεται εν ζωή για να συνεχίσει την ιστορία. Παρά ταύτα σήµερα η ηµέρα για την ελεύθερη Κύπρο είναι κοµβική. Η επανέναρξη της ενεργούς διπλωµατίας µε το Ηνωµένο Βασίλειο και τη Βρετανία έρχεται να συµπληρώσει την άρση του εµπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ για την Κύπρο και τις συνοµιλίες που εξελίσσονται µε την Ουάσινγκτον για τη διµερή στρατηγική συµφωνία.

Οι συνοµιλίες Χριστοδουλίδη - Στάρµερ αφορούν την άµυνα, την ασφάλεια, την εκπαίδευση, τον πολιτισµό, την οικονοµία, το εµπόριο, τις επενδύσεις, την ενέργεια. Η τουρκοκυπριακή πλευρά διαµαρτύρεται διά του κ. Τατάρ ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν τους ενηµέρωσε για την επίσκεψή του στη Λευκωσία και δεν κρατά ίσες αποστάσεις µεταξύ των δύο µερών.

Μα δεν έχουµε δύο µέρη αναγνωρισµένα. Αλλά ένα. Το µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν µεταβαίνει σε µια προσπάθεια διαµεσολάβησης για τη λύση του ζητήµατος της κατοχής. Αλλά στο πλαίσιο επίσηµης επίσκεψης στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία.

Οι Τουρκοκύπριοι εντολοδόχοι της Άγκυρας στο νησί διαµαρτύρονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Άλλοτε για τις σχέσεις µε το Ισραήλ, µέχρι και τον Νασράλα και τη Χεζµπολάχ έβαλαν να απειλεί µε ολοκαύτωµα τη Λευκωσία, άλλοτε για την αναπτυσσόµενη σχέση µε τις ΗΠΑ και τον εξοπλισµό του νησιού, άλλοτε για την ένταξη και τη λειτουργία της ελεύθερης Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ µε επιµονή συνεχίζουν να της κλείνουν τον δρόµο της ένταξής της στο ΝΑΤΟ.

Ύστερα από δεκαετίες αδράνειας και βαρετής επανάληψης περί δικαίων αιτηµάτων στη βάση των ψηφισµάτων του ΟΗΕ για την κατάσταση τουρκικής κατοχής στο νησί, η κυπριακή ηγεσία κατάλαβε πώς παίζεται το διεθνές παίγνιο ισχύος και άφησε την ουδετερότητα και τον πλανήτη των «αδεσµεύτων». Όλα τώρα θα πάνε καλύτερα και οι πιθανότητες να βρεθούν διέξοδοι πολλαπλασιάζονται, αφού τα συµφέροντα της Λευκωσίας συµπίπτουν και µε άλλων ισχυρών δυνάµεων της ∆ύσης και όχι µόνο της Αθήνας…

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 10/12/2024