Με παγωµένη αµηχανία παρακολουθούν τις εξελίξεις και τις ανακοινώσεις Τραµπ οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και ιδιαίτερα οι κοινές δοµές της Κοµισιόν, µία εβδοµάδα µετά την ορκωµοσία του.

Μιλώντας για την Ευρώπη, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ήδη ότι συµπαθεί και εκτιµά τους ευρωπαϊκούς λαούς, στην ουσία τα εθνικά κράτη αλλά όχι την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτή η τοποθέτηση «διαβάστηκε» και σωστά ότι η Ουάσινγκτον τους επόµενους µήνες θα κινηθεί στη βάση διµερών συζητήσεων και συµφωνιών µε τις ευρωπαϊκές ηγεσίες και θα αντιµετωπίσει µε προβληµατικό τρόπο τις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο.

Πέραν της αµηχανίας και της απορρύθµισης που εκπέµπει σε διεθνές επίπεδο η Ευρώπη, υπάρχουν ήδη διακριτικές αρχικές επαφές κλιµακίων της ενιαίας δοµής σε ζητήµατα περισσότερο εµπορίου ή ασφάλειας µε κλιµάκια της νέας αµερικανικής διοίκησης.

Οι συζητήσεις αυτές ενηµερωτικού και διερευνητικού χαρακτήρα, προθέσεων κάθε άλλο παρά ενθουσιασµό έχουν προκαλέσει στις ενωσιακές δοµές της Ευρώπης.

Υπάρχουν ταυτόχρονα κάποιες διάσπαρτες ανακοι νώσεις και δηλώσεις ηγετών από την Ευρώπη, για παράδειγµα του απερχόµενου καγκελάριου Σολτς ή της γαλλικής προεδρίας, που επιχειρούν να δείξουν ότι η πορεία της Ευρώπης θα πρέπει να είναι στην κατεύθυνση της µεγαλύτερης οµοσπον δοποίησης και της θωράκισης της γεωπολιτικής αυτονοµίας της, µε στροφή στην πολεµική βιοµηχανία και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της µέσω της καινοτοµίας.

Όλα αυτά ακούγονται κάπως µακρινά σε σχέση µε την πραγµατικότητα, αφού µέσα σε λίγους µήνες η Ευρώπη δεν µπορεί να αλλάξει έτσι ξαφνικά και να υπερβεί το σύνολο των εµπλοκών της, που δεν της επέτρεψαν την τελευταία δεκαετία για παράδειγµα να δει κάτι πέρα από τον ήδη ξεπερασµένο την τελευταία εβδοµάδα και µετά τις σχετικές ανακοινώσεις Τραµπ «πράσινο µονόδροµο».

Ακόµη και οι εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα, που παρουσιάζονται ως δι έξοδος, στην ουσία δεν µπορούν να αποδώσουν, αφού η παρακµή της Ευρώπης δεν µπορεί να ξεπερασθεί από πλάνα που χρειάζονται είκοσι χρόνια εφαρµογής µιας άλλης στρατηγικής, για την οποία οι ευρωπαϊκές δυνάµεις πολύ δύσκολα θα συµφωνήσουν.

Αντίθετα οι ανακοινώσεις και η δέσµη ιδεών Τραµπ εξελίσσονται µέσα σε εικοσιτετράωρα και γίνονται άµεσες πολιτικές της αµερικανικής οµοσπονδίας, καθορίζοντας τη διεθνή πραγµα τικότητα.

Είναι χαρακτηριστική η εξαγγελία του τεράστιου επενδυτικού προγράµµατος 500 δισ. για την ανάπτυξη εφαρµογών τεχνητής νοηµο σύνης υπό την επωνυµία «Stargate», µε τρεις κολοσσούς του κλάδου να εµπλέκονται.

Η ουσία του ζητήµατος είναι ότι ακόµη και αν η Ευρώπη κάποια στιγµή κάνει την εσωτερική της υπέρβαση και προκηρύξει τη συγκρότηση επενδυτικού ταµείου για τον στρατιωτικό επανεξοπλισµό της και την πολεµική της βιοµηχανία µε κεφάλαια επίσης της τάξης των 500 δισ. ευρώ, θα υπολείπεται κατά µια δεκαετία των ΗΠΑ που τρέχουν µε τεχνητή νοηµοσύνη.

Τελικά υπάρχει µια σοβαρή συζήτηση που προφανώς θα αναδειχθεί µέσα στο 2025 στην Ευρώπη. Αντί για τον πόλε µο των δασµών µε τις ΗΠΑ, να προταθεί από την ευρωπαϊκή ακτή του Ατλαντικού µια στρατηγική διαπραγµάτευση για τη συµφωνία µε την Ουάσινγκτον ενιαίας οικονοµικής και εµπορικής ζώνης Ευρώπης - ΗΠΑ. Νοµισµατικά µπορεί να «κλειδώσει» µια ισοτιµία δολαρίου - ευρώ στο 1 προς 1. ∆οµικά η Ευρώπη µπορεί να εξελιχθεί από τεχνο-ολιγαρχι κή οντότητα σε δηµοκρατική ένωση εθνών-κρατών µε µια νέα Συνθήκη της Ρώµης.

Στην επόµενη Ένωση, Κοινωνία των Εθνών, τις στρατηγικές αποφάσεις θα τις λαµβάνει το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο των κυβερνήσεων, διακυβερνητική ηγεσία, κατά πλειοψηφία, µε την Κοµισιόν να αναλαµβάνει αποκλειστικά εκτελεστικές αρµοδιότητες και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο µε αυξηµένες, αποφασιστικές αρµοδιότητες να ασκεί λογοδοσία στην Κοµισιόν και να προκρίνει τις στρα τηγικές εισηγήσεις στο Συµβούλιο. Μπορεί αυτή να είναι µια Ευρώπη που δεν µπορεί να αντιληφθεί η Γερµανία, αλλά αυτό είναι πρόβληµα των Γερµανών και όχι της Ένωσης.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 27/01/2025