Αρχικά µοιάζει σαν µια παρατυπία, που για τους φορµαλιστές φιλελεύθερους οικονοµολόγους και διανοητές της παγκοσµιοποίησης αποτελεί απότοκο του παράλογου της εκλογικής επικράτησης Τραµπ στις ΗΠΑ. Στη συνέχεια, το πεδίο της κυρίαρχης οπτικής σε συνθήκες «σοκ και δέους» αναφέρεται σε έναν, εκτός κάθε λογικής, παγκόσµιο πόλεµο δασµών που κήρυξε η Ουάσινγκτον απέναντι σε εχθρούς και φίλους. Για τους συστηµικούς, όπως θέλουν να ελπίζουν, τα όσα συµβαίνουν αποτελούν µια παρένθεση στην ιστορία που θα ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια µε την κατάρρευση της επιρροής του Ντ. Τραµπ και της σχολής σκέψης του στις ενδιάµεσες εκλογές στις ΗΠΑ για το Κογκρέσο. Επειδή οι εξελίξεις -ενδεχοµένως και το πιθανότερο- θα είναι απολύτως διαφορετικές χωρίς κάποιος να µπορεί να τις προδικάσει µε ασφάλεια, καλό είναι τουλάχιστον για την Ελλάδα να αρχίσουν κάποιοι να σκέπτονται και να προσεγγίζουν την πραγµατικότητα διαφορετικά. Άλλωστε, αν τα πράγµατα πάνε όπως εύχονται, η κανονικότητα, όπως αυτοί την ορίζουν, θα επανέλθει και οι εκπλήξεις θα σταµατήσουν να συµβαίνουν.

Το βασικό είναι να αρχίσουν να µελετούν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά µε αυτά που συµβαίνουν. Όχι απαραίτητα ανθρώπων οι οποίοι θα µπορούσαν να χαρακτηρισθούν αιρετικοί, αλλά «παίκτες» του συστήµατος των διεθνών αγορών. Για παράδειγµα, η παρέµβαση του Ρέι Ντάλιο, ιδρυτή του Bridgewater Associates, µε ανάρτησή του στο Χ, σύµφωνα µε την οποία τα όσα συµβαίνουν δεν είναι ένας πόλεµος δασµών, αλλά η ιστορική κατάρρευση της κυρίαρχης νοµισµατικής, πολιτικής και γεωπολιτικής παγκόσµιας τάξης πραγµάτων. Μέσα στο «χάσιµο» που µπορούν να έχουν, αναµασώντας τις προσεγγίσεις και τις αντι-Τραµπ κραυγές των καταξιωµένων, αλλά αφόρητα ξεπερασµένων από την ιστορία πλέον, διεθνών µίντια της παγκοσµιοποίησης µε τα ισχυρά brand, καλόν θα ήταν να µελετήσουν προηγούµενη αρθρογραφία προσωπικοτήτων που δεσπόζουν στην οµάδα Τραµπ, όπως η θεώρηση πραγµάτων του Στέφαν Μιράν (Stephen Miran) προέδρου του Συµβουλίου Οικονοµικών Συµβούλων (CEA) του Λευκού Οίκου.

Είναι σαφές ότι υφίσταται η επονοµαζόµενη «Συµφωνία του Mar-a-Lago» που αποτελεί οικονοµικό µοντέλο για τη συγκρότηση µιας νέας Αµερικής, µιας νέας ∆ύσης, ενός νέου παγκόσµιου συσχετισµού µε την Κίνα και τη Ρωσία. Στη συγκεκριµένη θεώρηση πραγµάτων ενωµένη Ευρώπη ως «παίκτης» δεν αναγνωρίζεται ούτε ορίζεται. Χώρες όπως η Ελλάδα ως εθνικά κράτη έχουν συγκροτηθεί, νικήσει ή ηττηθεί στα «γυρίσµατα» αυτά της ιστορίας µέσα στους τελευταίους δύο αιώνες, ανάλογα µε τον βαθµό αντίληψης της ευκαιρίας και των δεδοµένων που είχαν οι πολιτικές ηγεσίες και οι ελίτ τους. Στην παρούσα φάση, εθνική και πολιτική ηγεσία υφίσταται µόνον στο επίπεδο του πρωθυπουργού, της κυβερνητικής οµάδας, τους συµβούλους και τους συνοµιλητές του. Αντιπολίτευση δεν λειτουργεί, εκτός αν θέλουµε να περιπλανηθούµε στο «βατερλό» των Τεµπών, τις ακριτοµυθίες της Ζωής, του Βελόπουλου ή τον λαβύρινθο της Κεντροαριστεράς. Τελευταία δηµοσκόπηση της GPO για το ραδιόφωνο Παραπολιτικά 90,1 δείχνει ότι για τις διεθνείς εξελίξεις οι Έλληνες έχουν «εκπαιδευθεί» να σκέπτονται και να αντιλαµβάνονται την πραγµατικότητα µε συγκεκριµένο τρόπο.

Στην παρούσα, όµως, φάση, όπως σε ανάλογες στον παρόντα ή σε προηγούµενους αιώνες, οι Έλληνες αναζητούν ηγεσία. Αυτή να έχει την πρωτοβουλία. Την αντίληψη. Την ευθύνη. Την πρωτοβουλία. Σε αυτήν πάντα ανήκουν τα επινίκια ή τα επίχειρα. Η Ευρώπη ως ένωση δεν αναγνωρίζεται από την Ουάσινγκτον. Άρα, κάθε χώρα, µεγάλη, µεσαία ή µικρή, θα «παίξει» και µαζί και χώρια στην… αυλή της Ουάσινγκτον. Η Ελλάδα χρειάζεται νέο µοντέλο συγκρότησης. Παραγωγική βάση, αυτάρκεια προϊόντων και υπηρεσιών, ξένες επενδύσεις σε διακρατική βάση και σενάρια κινδύνου για νέα ανάταξη του χρέους είναι ζητούµενα πιο σοβαρά και µε προτεραιότητα από την εξωστρέφεια στην οποία πολλοί οµνύουν. Η ηγεσία θα πρέπει να εντοπίσει τις ευκαιρίες της εποχής Τραµπ για µια πιο ισχυρή Ελλάδα.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 10/04/2025