Το «θερμό» δυτικό μέτωπο για την Άγκυρα
Η Τουρκία προσπαθεί με ένα μάλλον ιδιότυπο τρόπο να εμπεδώσει «γκρίζα ζώνη» πέριξ της Κύπρου
Με τις διαδοχικές Navtex – δέσμευση θαλάσσιων περιοχών για ασκήσεις – στην Κυπριακή ΑΟΖ και ειδικά στο «οικόπεδο 3» η Τουρκία προσπαθεί με ένα μάλλον ιδιότυπο τρόπο να εμπεδώσει «γκρίζα ζώνη» πέριξ της Κύπρου.
Στην συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή ως γνωστόν έχει αναλάβει να επιχειρήσει ερευνητικές γεωτρήσεις για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων ή αερίου η Ιταλική Eni. Η λογική που προωθεί με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα δεν είναι απαραίτητα ένα «θερμό επεισόδιο» ή μια πολεμική αναμέτρηση , αλλά το να αυξήσει το ρίσκο για τις πετρελαϊκές εταιρείες , ούτως ώστε να μην συνεργάζονται με την Λευκωσία, τουλάχιστον χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Άγκυρας.
Το γεγονός ότι η Τουρκία επέλεξε να «μπλοκάρει» το γεωτρύπανο των Ιταλών δεν πρέπει να εκπλήσσει με δεδομένο ότι η Ρώμη δίστασε αρχικά να παρατάξει μονάδες του πολεμικού της στόλου , στην επίμαχη περιοχή σε αντίθεση με την ισχυρή βούληση των Αμερικανών και των Γάλλων, που επέδειξαν πολύ μεγαλύτερη αποφασιστικότητα να προστατεύσουν τα συμφέροντα της Exxon Mobil και της Total αντίστοιχα στην περιοχή. Η Τουρκία προχώρησε μάλιστα σε μια διασαφήνιση των προθέσεων της ζητώντας από την Λευκωσία συμφωνία στη λογική της de facto συνθήκης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για την διαχείριση και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που ενδεχομένως θα εντοπισθούν , άσχετα με την επίλυση ή όχι του Κυπριακού.
Στο σημείο αυτό γίνεται φανερή η αλλαγή στρατηγικής της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας σε σχέση με τα διλήμματα που έθετε , όταν βρίσκονταν ακόμη σε εξέλιξη οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού στην Ελβετία . Τότε μιλούσε για συμφωνία ή για δύο κράτη . Τώρα δεν δείχνει πλέον να ενθαρρύνει την διχοτόμηση και προτιμά την συμφωνία με την Λευκωσία για την συνδιαχείριση των ΑΟΖ της Κύπρου. Ρόλο στην αλλαγή αυτή προφανώς έχει η «κουλτούρα» που αναπτύσσεται , «ανάμεσα στις γραμμές» της επίσημης διπλωματίας , σε Αθήνα και Λευκωσία ότι καλύτερα μπορεί να είναι η εξέλιξη των δύο κρατών , παρά μια επίλυση στο πνεύμα του Σχεδίου Ανάν που επιχειρείται από τον ΟΗΕ. Η Τουρκία απέναντι σε τέτοιες λογικές προτίμησε να επανέλθει σε μια συμφωνία ενδεχομένως των εγγυητριών δυνάμεων για την Κύπρο παρά την διχοτόμηση.
Το κύριο μέτωπο πάντως όπου η Τουρκία εκδηλώνει την επιθετικότητα της είναι το Αιγαίο και ένας νέος συσχετισμός δυνάμεων στην Βαλκανική. Με προκλητικές ενέργειες σε αέρα και θάλασσα , όπως οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου ή αυξημένου ρίσκου επιχειρήσεις όπως ο εμβολισμός πλοίου του Ελληνικού Λιμενικού στην περιοχή των Ιμίων, επιχειρεί να ενισχύσει την προοπτική των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο. Το σκεπτικό που έμπρακτα στηρίζει είναι η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης , στα ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα.
Η στρατηγική της Άγκυρας είναι εμφανής και από επίσημες δηλώσεις σε επίπεδο προέδρου Ερντογάν και συμβούλων του , πρωθυπουργού Γιλντερίμ και υπουργού εξωτερικών Τσαβούσογλου. Αυτή συνίσταται σε δύο στάδια. Σε πρώτη φάση με την επέκταση των «γκρίζων περιοχών» στο πεδίο των Οινουσσών και άλλων 17 νήσων που εντάσσονται στην Ελληνική επικράτεια. Και σε μια δεύτερη φάση με την συνδιαχείριση στο Αιγαίο , με αναγνωρισμένη αρμοδιότητα στην Άγκυρα μέχρι το 25ο μεσημβρινό. Με τον τρόπο αυτό άλλωστε επιδιώκει οριστικά να επιλύσει το πρόβλημα των ρυθμίσεων σε βάρος της από το νέο διεθνές δίκαιο της θάλασσας , αλλά και την συνάντηση των ΑΟΖ των συμμαχικών δυνάμεων στην Μεσόγειο Ελλάδας- Κύπρου- Αιγύπτου .
Παράλληλα και χωρίς αυτό να έχει πάρει τα μερίδια δημοσιότητας που του αρμόζουν , τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται κινητικότητα μονάδων τεθωρακισμένων του Τουρκικού στρατού προς τα σύνορα με την Ελλάδα στην Θράκη , απέναντι στο φυσικό σύνορο του ποταμού Έβρου. Ενώ οι πληροφορίες από τις Ελληνικές μυστικές υπηρεσίες και όχι μόνον μιλούν για προσπάθεια συγκρότησης «επαναστατικού κινήματος» των μουσουλμάνων εντός των Ελληνικών συνόρων για την αναγνώριση των δικαιωμάτων Τουρκικής μειονότητας στην Θράκη.
Το τρίτο αυτό εν δυνάμει μέτωπο στην ξηρά δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί με δεδομένο ότι η Τουρκία και διπλωματικά επιχειρεί μια γρήγορη διείσδυση στην Βαλκανική και ένα «ισοδύναμο τετελεσμένο» στον ενισχυόμενο άξονα Ελλάδας- Βουλγαρίας –Σερβίας –Ρουμανίας που και με ευλογία του αμερικανικού παράγοντα εμπεδώνεται. Η Τουρκία είναι εμφανές ότι επιθυμεί να ενισχύσει την επιρροή της και τις στρατιωτικές της συμμαχίες στην ισλαμική «καρδιά» των Βαλκανίων σε μια ζώνη από τα Σκόπια και την Αλβανία μέχρι την Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο. Ο στόχος πέραν των ιστορικών προτεραιοτήτων της Άγκυρας στην περιοχή είναι να έχει πάρει ισχυρή θέση στην διαδρομή σύνδεσης του ποταμού Δούναβη , μέσω του ποταμού Αξιού με την Θεσσαλονίκη. Ένα φαραωνικού όγκου έργο που θα αλλάξει την μορφή της Ευρώπης και τις ζώνες υψηλού ενδιαφέροντος στην Βαλκανική όπως συνέβη με τα ενεργειακά κοιτάσματα στην Μεσόγειο . Μια προοπτική που επιδιώκει η ¨Άγκυρα να ενισχύσει την σχέση της με τον Γερμανικό, Ρωσικό και Αγγλικό παράγοντα στην εν γένει περιοχή, ειδικά στην περίπτωση που θα κατόρθωνε να συγκροτήσει ένα οικονομικό επενδυτικό «fund’ με συμμαχικές της οικονομικές δυνάμεις –αποκλεισμένες από τη Δύση- όπως το Ιράν και το Κατάρ.
Η Ελλάδα φραστικά στην επίσημη διπλωματία της συνεχίζει να μιλά για την Τουρκία που αποζητά μια θέση στην Ευρώπη και λογίζεται ως εταίρος στο ΝΑΤΟ. Αντίστοιχα όμως η Ελλάδα δείχνει ότι προετοιμάζεται για μια πολεμική σύγκρουση με την Τουρκία , ειδικά στο Αιγαίο εφόσον προκληθεί. Κάτι που κάνει την Άγκυρα αρκετά διστακτική για τις επόμενες κινήσεις της - με δεδομένα τα ανοικτά μέτωπα στην Συρία και το Ιράκ- που αναζητά μια γρήγορη νίκη απέναντι στους «δειλούς Έλληνες» που δεν θα αντισταθούν και όχι το ρίσκο μιας ακόμη πολεμικής εμπλοκής.