Είναι κοινά παραδεκτό ότι στην εποχή της κρίσης τα μεγαλύτερα βάρη τα επωμίστηκαν οι μικρομεσαίοι αλλά κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Η υψηλή φορολόγηση και η επιβάρυνση από τις ασφαλιστικές εισφορές, είναι βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες στον αγώνα επιβίωσης που έχουν επιδοθεί τα τελευταία χρόνια. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη μείωση των εισοδημάτων των πολιτών που μοιραία επηρεάζει αρνητικά τη γενικότερη κίνηση στην αγορά.

Και όμως… Ακούμε πολλές φορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες να αναφέρονται περίπου ως ευνοημένοι της νέας κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία. Η μία εξήγηση είναι γιατί συγκρίνονται με εργαζόμενους που απασχολούνται ως υπάλληλοι σε μία εποχή που έχουν καταρριφθεί πάρα πολλά εργασιακά δικαιώματα. Μία άλλη εξήγηση είναι γιατί απλώς υπάρχει άγνοια του κοινού για το τι ακριβώς βιώνει σήμερα ένας ελεύθερος επαγγελματίας. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά το τι πιστεύει μεγάλο μέρος της κοινωνίας και το τι πραγματικά ισχύει:

· Λένε πολλοί λοιπόν ότι ως ελεύθερος επαγγελματίας δεν έχεις κανέναν πάνω από το κεφάλι σου.

Μέγιστη παρανόηση, καθώς στην πραγματικότητα ΟΛΟΙ είναι πάνω από το κεφάλι σου. Και οι πελάτες οι οποίοι πρέπει να μένουν ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες που τους προσφέρει ο ελεύθερος επαγγελματίας καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα κατευθυνθούν αλλού και το προσωπικό που απασχολεί καθώς στην ουσία εξαρτάται από αυτόν και κυρίως το ίδιο το κράτος το οποίο με τα μέτρα που ισχύουν σήμερα έχει μπει ως συνεταίρος στην επαγγελματική δραστηριότητα του κάθε ελεύθερου επαγγελματία. Αρκεί να υπολογίσει κάποιος τους φόρους και τις εισφορές που καλείται να καταβάλει, για να καταλάβει τι εννοώ.

· Οι ελεύθεροι επαγγελματίες βγάζουν αρκετά χρήματα.

Επίσης τεράστιος μύθος. Μπορεί σε άλλες εποχές να ίσχυε σε κάποιο βαθμό, όταν η οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν καλύτερη και τα εισοδήματα των πολιτών ήταν σε πιο υψηλά επίπεδα. Σήμερα όμως, που όλοι οι οικονομικοί δείκτες είναι στο ναδίρ, η πλειοψηφία των ελευθέρων επαγγελματιών αδυνατεί να καλύψει τις βασικές της υποχρεώσεις. Ο μόνος λόγος που διατηρούνται ακόμα πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις ή συνεχίζεται η δραστηριότητα των περισσοτέρων αυτοαπασχολούμενων είναι γιατί δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας στην αγορά. Οπότε αναγκαστικά και για να έχουν έστω και ένα ελάχιστο εισόδημα, συνεχίζουν να προσπαθούν. Στην καλύτερη περίπτωση λοιπόν βάζουν καθαρά στην τσέπη όσα χρήματα μπορεί να είναι η αμοιβή ενός υπαλλήλου τους.

· Ο ελεύθερος επαγγελματίας ανοίγει και κλείνει την επιχείρηση του ότι ώρα θέλει…

Μπορώ να διαβεβαιώσω ότι ζει σχεδόν σε καθεστώς σκλαβιάς. Εάν θέλει να επιβιώσει επαγγελματικά είναι υποχρεωμένος να εργαστεί περισσότερες ώρες από τους υπαλλήλους του ενώ δεν έχει και την πολυτέλεια να «αφεθεί». Κάθε ώρα και στιγμή της ημέρας, ακόμα και στο σπίτι του, το μυαλό του είναι στην επιχείρηση του και στον αγώνα που δίνει για να την κρατήσει ανοιχτή.

Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα στερεότυπα που επικρατούν στην κοινωνία για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Το σημαντικό όμως δεν είναι να αλλάξουμε τη γνώμη του κόσμου αλλά να βελτιώσουμε τις συνθήκες στις οποίες επιχειρούν σήμερα. Και εδώ κομβικό ρόλο καλούνται να διαδραματίσουν Πολιτεία και φορείς όπως τα Επιμελητήρια. Συγκεκριμένα:

· Το κράτος πρέπει να στέκεται δίπλα στον κάθε επιχειρηματία και να λειτουργεί συμβουλευτικά στην εκπόνηση συγκεκριμένου επιχειρηματικού σχεδίου, ελαχιστοποιώντας τα ρίσκα και τους κινδύνους

· Επιμελητήρια αλλά και Δήμοι να παρέχουν στους υποψήφιους ελεύθερους επαγγελματίες μελέτες βιωσιμότητας της επιχείρησης για τον κλάδο αλλά και για το σημείο που θέλει να δραστηριοποιηθεί κάποιος, ώστε να μειωθούν φαινόμενα επιχειρηματικών προσπαθειών με διάρκεια ζωής από ελάχιστους μήνες έως το πολύ 2 χρόνια

· Έμφαση στη λειτουργία μικρών επιχειρήσεων σε ομάδες, δηλαδή σε συνεργατικά δίκτυα και σε ευρύτερες συνέργειες, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής και να μειώσουν τα λειτουργικά κόστη

· Εκπαίδευση και έμφαση στις νέες τεχνολογίες και επαναπιστοποίηση σε όλους τους κλάδους

· Επανεξέταση φορολόγησης και ασφαλιστικού, ώστε να είναι πραγματικά βιώσιμες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και κυρίως να λειτουργούν με κανόνες και χωρίς να αναγκάζονται να προσφεύγουν σε τεχνάσματα και παραβατικές συμπεριφορές όπως η φοροδιαφυγή. Στόχος πρέπει να είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και όχι να πληρώνουν μόνον όσοι δεν μπορούν να αποκρύψουν εισοδήματα.

· Στο μείζον θέμα της φορολογίας απαιτείται μικρότερη κλίμακα φορολόγησης για εισοδήματα επιχειρήσεων που προέρχονται από χρήση καρτών των καταναλωτών. Επίσης επέκταση του μέτρου χρήσης της κάρτας και για μικρότερα ποσά αλλά και μειωμένο ΦΠΑ για όσους πληρώνουν με «πλαστικό χρήμα». Τέλος, σημαντική «ανάσα» θα είναι οι χαμηλότερες χρεώσεις των POS από τις τράπεζες.

Αν δεν ληφθούν σοβαρά μέτρα στήριξης των ελευθέρων επαγγελματιών, τότε είναι βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία δεν θα μπορέσει να αντέξει στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις της εποχής κάτι που θα επιφέρει δραματικές εξελίξεις και για την επιχειρηματικότητα και για την οικονομία μας.

* Ο Νίκος Γρέντζελος είναι Α' αντιπρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών