Αποδίδεται στον Ναπολέοντα. «Αν γνωρίζει κανείς τη γεωγραφία ενός έθνους είναι σαν να γνωρίζει την εξωτερική πολιτική του». Μπορούμε να λάβουμε υπόψη τη φράση αυτή του Κορσικανού για να έχουμε μία πρώτη ερμηνεία της διαχρονικής πολιτικής της Τουρκίας. Η οποία πολιτική επιβεβαιώνεται από μία άλλη παρατήρηση του κορυφαίου συμβούλου Ασφαλείας δύο Αμερικανών προέδρων, του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι. Ο οποίος στο βιβλίο του «Η Μεγάλη Σκακιέρα» παρατηρεί ότι το αίσθημα εθνικής στέρησης λόγω απώλειας «ιερής γης» υπήρξε η αιτία αιματηρών πολέμων…

Αν προσθέσουμε στην παρατήρηση αυτή και το γεγονός ότι η Ελλάδα με την εξέγερσή της για την ανάκτηση της ανεξαρτησίας της από τον τουρκικό ζυγό άναψε τη σπίθα της σταδιακής διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τότε ο συνδυασμός της αλήθειας αυτής με την παρατήρηση Μπρεζίνσκι μπορεί να ερμηνεύσει γιατί οι Τούρκοι δεν πρόκειται να κάτσουν ποτέ ήσυχοι στ’ αυγά τους. Διότι ακόμη και αν «πλέουν» σε ήρεμα νερά, ποτέ δεν θα παύσουν να προσδοκούν ότι θα βρεθεί κάποια στιγμή η ευκαιρία προκειμένου να επιτύχουν τον σκοπό τους. Το δράμα της Κύπρου -με απόλυτη ελληνική ευθύνη- είναι ένα σαφές παράδειγμα της υπομονής της Τουρκίας, που καιροφυλαχτεί. Την οθωμανική μεγάλη ιδέα την προωθούν τώρα με τα γεγονότα της Συρίας.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι κατά καιρούς προκλήσεις, είτε ρητορικές είτε και έμπρακτες, άλλοτε από τον ίδιο τον Ερντογάν -που τώρα το κάνει σπανιότερα-, είτε από κυβερνητικά στελέχη του, που αποβλέπουν στη διαμόρφωση μιας νέας Μεγάλης Οθωμανικής Ιδέας στους Τούρκους, έχουν και τον δικό τους αποπροσανατολιστικό στόχο. Κι αυτό, διότι η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται σε συνθήκες κατάρρευσης, με τον πληθωρισμό να καλπάζει και τη λίρα να πέφτει συνεχώς. Και οι συνθήκες αυτές ας μην ξεχνάμε ότι επηρέασαν την τουρκική κοινή γνώμη, η οποία αποδοκίμασε στις εκλογές για τον πολιτικά κρίσιμο δήμο της Κωνσταντινούπολης τον υποψήφιο του Ερντογάν. Και με τα δεδομένα αυτά, ο Τούρκος πρόεδρος έχει κάθε λόγο αφενός να θέλει να αποπροσανατολίσει την τουρκική κοινωνία με την τουρκική Μεγάλη Ιδέα, αφετέρου να περάσει το μήνυμα διεθνώς -και προς την Ελλάδα- ότι ο αναθεωρητισμός του είναι ιστορική αναγκαιότητα.

Κατά καιρούς βεβαίως τίθεται το ερώτημα αν η τακτική αυτή στη διαμόρφωση της κατά τα άλλα ευέλικτης εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας μπορεί να οδηγήσει, κάποια στιγμή, σε ακραίες καταστάσεις - για τις οποίες πάντως η Ελλάδα είναι απολύτως έτοιμη. Εύλογο το ερώτημα. Παλαιότερο όμως δημοσίευμα της συνήθως καλά πληροφορημένης τουρκικής εφημερίδας «Τζουμχουριέτ» ανέφερε ότι οι κανόνες εμπλοκής για την Ανατολική Μεσόγειο, που έχουν δοθεί... από τον Τούρκο πρωθυπουργό στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας και στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού της Τουρκίας, δεν προβλέπουν πλήγμα κατά «εχθρικών σκαφών».

Παρηγορητικό, αλλά όχι προς εφησυχασμό.

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή