Οι εθνικοί αντικειμενικοί σκοποί
Η νέα στρατηγική, πολυεπίπεδη, αλλά συνεκτική, οφείλει να καταγράφει τα εθνικά συμφέροντα και να συγκεφαλαιώνει όλες τις διαστάσεις του πλέγματος «εθνική ασφάλεια»
Παρά το γεγονός ότι τα θεμελιώδη εθνικά μας συμφέροντα είναι διαχρονικά, στερούμεθα μιας δημοσιοποιημένης, ολοκληρωμένης και θεσμοθετημένης στρατηγικής εθνικής ασφάλειας. Η νέα στρατηγική, πολυεπίπεδη, αλλά συνεκτική, οφείλει να καταγράφει τα εθνικά συμφέροντα και να συγκεφαλαιώνει όλες τις διαστάσεις του πλέγματος «εθνική ασφάλεια», ήτοι οικονομική, αμυντική, εξωτερική πολιτική και πολιτική εσωτερικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας, οι οποίες θα αποτελούν τις βασικές συνιστώσες της και θα επιδρούν στην εκάστοτε διαμόρφωσή της. Η δημοσιοποίησή της θα καταστήσει τους πολίτες κοινωνούς της στρατηγικής κατεύθυνσης της χώρας μας και των επιδιώξεών για την εθνική της ασφάλεια.
Η υποστήριξη, η προστασία και η προαγωγή των θεμελιωδών εθνικών συμφερόντων συναρτώνται άμεσα από τις βασικές συνιστώσες της εθνικής ασφάλειας. Τα θεμελιώδη εθνικά συμφέροντα συνιστούν τις αδιαπραγμάτευτες βουλήσεις και ανάγκες της πατρίδος μας και καθορίζονται πάντα υπό το πρίσμα της εθνικής μας επιβίωσης, κυριαρχίας και αξιοπρέπειας, καθώς και της ασφάλειας και ευημερίας του λαού μας. Αποτελούν την ανεξάντλητη πηγή από όπου εκπηγάζουν οι εθνικοί Αντικειμενικοί Σκοποί (ΑΝ.ΣΚ.), οι οποίοι, εκπληρούμενοι, προστατεύουν και προωθούν τα εθνικά μας συμφέροντα, ενώ καθορίζουν και τους τρόπους που αυτοί θα επιτευχθούν και τα απαιτούμενα μέσα για την επίτευξή τους. Βασικό συντελεστή για την εφαρμογή τους θα αποτελέσει το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, το οποίο θα παρέχει τις κατευθυντήριες εντολές και θα αποφασίζει επί θεμάτων εθνικής ασφάλειας, όπως αυτή διαμορφούται με τη σύγχρονη έννοια. Θα είναι υπεύθυνο για τη σχεδίαση της εθνικής ασφάλειας, την παρακολούθηση της εφαρμογής της, την κεντρική διεύθυνση και τον έλεγχο πρόληψης, αντιμετώπισης και διαχείρισης ειδικών καταστάσεων και κρίσεων, καθώς και την ανάλυση-αξιολόγηση του επιθυμητού αποτελέσματος και της τελικής κατάστασης. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας θα αντικαταστήσει την Κυβερνητική Επιτροπή (Αρ. 3. παρ. 4, Ν. 324204) και το ΚΥΣΕΑ (ΠΥΣ 31/26-5-2000), αναλαμβάνοντας όλες τις αρμοδιότητές τους.
Ο σκοπός συγκρότησης του ΣΕΑ θα είναι η παροχή στρατηγικής κατεύθυνσης και ελέγχου για την εφαρμογή της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας, της κυβερνητικής πολιτικής και των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, προκειμένου να εξασφαλίζεται η εκπλήρωση των ΑΝ.ΣΚ. της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας. Προς τούτο, παρέχει τις γενικές κατευθύνσεις για τη σχεδίαση και έγκριση της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας, λαμβάνοντας υπόψη την Εθνική Εκτίμηση Καταστάσεως (συντάσσεται από το επιτελείο του ΣΕΑ), και ακολούθως παρέχει τις γενικές κατευθύνσεις για τη σύνταξη της πολιτικής εφαρμογής των βασικών συνιστωσών/πολιτικών της.
Το ΣΕΑ θα εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα και διυπηρεσιακή συνεργασία των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να επιτυγχάνονται η συνοχή δράσεων και η σύζευξη προσπάθειας υπό την εξουσία συντονισμού και τον έλεγχό του. Το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των αποτελεσμάτων των υπηρεσιών και φορέων, εάν δρούσαν μεμονωμένα.
Θα δίδει τις απαραίτητες εντολές προς τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας, αναφορικά με την επεξεργασία των απαραίτητων θεμάτων για την ενημέρωση του Συμβουλίου και την παροχή συντονιστικών κατευθύνσεων προς τα υπουργεία και τις υπηρεσίες στο πλαίσιο πρόληψης, αντιμετώπισης και διαχείρισης καταστάσεων που ενδέχεται να εξελιχθούν σε κρίση ή επηρεάζουν την εθνική ασφάλεια. Επιπρόσθετα, το ΣΕΑ, πλέον της οικονομικής, εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, θα εγκρίνει την Εθνική Εκτίμηση Καταστάσεως, την πολιτική και το Δόγμα Εσωτερικής Ασφάλειας και Πολιτικής Προστασίας, καθώς και τις Γενικές Κατευθύνσεις Στρατηγικής Πληροφοριών. Επίσης, θα κατηγοριοποιεί, με βάση εισήγηση του Εθνικού Συμβουλίου Συντονισμού Πληροφοριών, σε επίπεδα τις απειλές και τους κινδύνους, εξετάζοντας παράλληλα την ετοιμότητα πρόληψης και αντιμετώπισής τους. Θα παρέχει οδηγίες για τη σύνταξη και υποβολή προς τον πρόεδρο και την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής της ετήσιας έκθεσης προόδου εφαρμογών της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας. Τα ανωτέρω αναφερόμενα αποτελούν βραχεία επιτομή της κοινής συνισταμένης εφαρμογών του ΣΕΑ κατά βάση σε Η.Β., ΗΠΑ, Γαλλία και Αυστραλία. Η σύσταση του ΣΕΑ και η θεσμοθέτηση της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο και απαιτεί επιφροσύνη και βούληση, ώστε να προωθήσουμε πλέον αποτελεσματικά τα εθνικά μας συμφέροντα στο σύγχρονο γεωπολιτικό γίγνεσθαι.
*Ο κ. Παναγιώτης Χηνοφώτης είναι Ναύαρχος ε.α.