2020: Ελληνική τραγωδία... πράξη πέμπτη;
Είναι ολέθριο σφάλμα να ανοίγεις τα χαρτιά σου όταν είσαι ανέτοιμος. Δεν επιτρέπεται να ομολογείται πως στο τέλος θα συρθεί η χώρα σε «ρεαλιστικά σάπιους» συμβιβασμούς
Έπειτα από μία δεκαετία οικονομικής χρεοκοπίας και τριών Μνημονίων, με ανοικτές ακόμη τις πληγές από το γκρέμισμα του ΑΕΠ κατά 25%, την ανεργία των νέων να έχει διαλύσει μια ολόκληρη γενιά και τη ζωή για τους πολλούς να έχει μετατραπεί σε άσκηση επιβίωσης, η αίσθησή μου είναι πως η Ελλάδα δεν γύρισε ακριβώς σελίδα, αλλά ξεπέρασε τη χειρότερη φάση. Τουλάχιστον η απόγνωση που κάποτε ήταν ορατή στους πολίτες έχει αμβλυνθεί. Οι Ελληνες τα έχουν δει όλα: μια ακροδεξιά καταιγίδα, μια άθλια, καιροσκοπική Αριστερά, πτωχευμένες τράπεζες, ένα δημοψήφισμα για την αξιοπρέπεια κατά της λιτότητας των δανειστών που ανετράπη και ανίκανες κυβερνήσεις όλων των πολιτικών αποχρώσεων. Παρ’ όλα αυτά επέζησαν.
Ομως, η απήχηση του πρωθυπουργού, που έχει σπουδάσει στο Χάρβαρντ, ανακαλύπτοντας τις αρετές των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των επενδυτών, δεν φθάνει ούτε στην Ουάσινγκτον ούτε στην Αγκυρα. Είναι προφανές ότι εννοεί όσα λέει για επενδύσεις και ανάπτυξη, καθώς γνωρίζει ότι μπορεί να άρει το αδιέξοδο μεταξύ ιδεολογίας και πραγματισμού που ενυπάρχει. Ωστόσο, μπορεί να αποδειχθούν μάταια όλα αυτά όταν εξαναγκαστεί να επιδοθεί σε αριστοτεχνικούς διπλωματικούς ελιγμούς...
Οι εφιαλτικές αιτίες που απειλούν με το ενδεχόμενο μιας διπλωματικής χρεοκοπίας είναι ορατές. OΚ. Η Ελλάδα δεν μπορεί να επηρεάσει τις μεγάλες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, τις συνέπειες των οποίων υφίσταται αναγκαστικά. Και πιέζεται από εχθρούς και φίλους να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ομως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο εσωτερικός και διαπιστώνεται όταν ομολογείται δημοσίως η προσφυγή στη Χάγη. Είναι ολέθριο σφάλμα να ανοίγεις τα χαρτιά σου όταν είσαι ανέτοιμος. Δεν επιτρέπεται να ομολογείται πως στο τέλος θα συρθεί η χώρα σε «ρεαλιστικά σάπιους» συμβιβασμούς... Διπλωματική αφέλεια; Διπλωματική υποκρισία; Διαλέγετε και παίρνετε, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι στην καθ’ ημάς Ανατολή ο συνδυασμός αφέλειας και υποκρισίας είναι εγγύηση επιτυχίας. Ως έθνος και κράτος, έχουμε φτάσει στην όχθη του ορμητικού Ρουβίκωνα της διπλωματικής μας κατάντιας.
Δυστυχώς, η νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη τσαλαβουτά άτσαλα σε ταραγμένα και θολά νερά. Μείζον ζήτημα επιβίωσης της χώρας είναι να περάσουμε τον γεωστρατηγικό μας Ρουβίκωνα. Οι εσωτερικές οικονομικές δυσκολίες είναι γνωστές: το χρέος παραμένει υψηλό· η δημόσια διοίκηση πάσχει και επιβαρύνει την οικονομία· τα ήδη ανησυχητικά δημογραφικά δεδομένα επιδεινώνει η έξοδος των νέων· ο τουρισμός, ο μοναδικός δυναμικός τομέας της οικονομίας, είναι εύθραυστος· τέλος, αλλά ιδιαίτερα σημαντικό, παραμένει το έλλειμμα εμπιστοσύνης στους επίδοξους επενδυτές, εγχώριους ή αλλοδαπούς. Στο παραμικρό σημάδι επιδείνωσης της ήδη σοβαρής ελληνοτουρκικής κρίσης, οι αγορές θα εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Η γεωπολιτική των υδρογονανθράκων έχει ενισχύσει τη θεωρία της επικίνδυνης ουτοπίας για ελληνοτουρκική σύγκλιση. Προφανώς το διακύβευμα δεν είναι οι υδρογονάνθρακες, αλλά η ανατροπή των γεωπολιτικών δεδομένων και η μετατροπή της Ελλάδας σε δορυφόρο των Νεο-οθωμανών του Ερντογάν. Μόνο μια αξιόπιστη αποτρεπτική δράση μπορεί να σταματήσει ένα αναθεωρητικό κράτος. Και αυτό όχι για να γίνει πόλεμος, αλλά για να μη χρειαστεί να γίνει. Η Τουρκία αντιπροσωπεύει για τον Ελληνισμό μια «απέραντη απειλή», που δεν έχει όρια, παρά μόνο αν εμείς βάλουμε όρια. Η αναλογία δυνάμεων με την Τουρκία έχει διαταραχθεί. Αυτά που ξέραμε για τους συσχετισμούς έχουν δραματικά αλλάξει.
Το 2018 η Ελλάδα πλήρωσε μόνο για τόκους, όχι για χρεολύσια, του ευρω-χρέους 5,7 δισ. ευρώ. Μ’ αυτά τα χρήματα, ενός μόνο έτους, θα μπορούσαν να αγοραστούν π.χ. 4 γαλλικές φρεγάτες Fremm, με αντιαεροπορική άμυνα περιοχής, και τουλάχιστον 30 αμερικανικά F-35 Stealth. Από το 2010 πληρώσαμε μόνο για τόκους 77,7 δισ. ευρώ. Αν μόνο το 1/3 του ποσού αυτού δινόταν τμηματικά για την αγορά οπλικών συστημάτων, η Τουρκία σήμερα «θα καθόταν στα αυγά της». Αρκεί μια ματιά να ρίξει κανείς στον χάρτη για να αντιληφθεί ότι ο Ελληνισμός, για να υπερασπιστεί το Αρχιπέλαγος και την Κύπρο, χρειάζεται αεροναυτική ισχύ τουλάχιστον ίση μ’ αυτήν της επιδρομικής Τουρκίας. Αυτά.
Ομως, η απήχηση του πρωθυπουργού, που έχει σπουδάσει στο Χάρβαρντ, ανακαλύπτοντας τις αρετές των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των επενδυτών, δεν φθάνει ούτε στην Ουάσινγκτον ούτε στην Αγκυρα. Είναι προφανές ότι εννοεί όσα λέει για επενδύσεις και ανάπτυξη, καθώς γνωρίζει ότι μπορεί να άρει το αδιέξοδο μεταξύ ιδεολογίας και πραγματισμού που ενυπάρχει. Ωστόσο, μπορεί να αποδειχθούν μάταια όλα αυτά όταν εξαναγκαστεί να επιδοθεί σε αριστοτεχνικούς διπλωματικούς ελιγμούς...
Οι εφιαλτικές αιτίες που απειλούν με το ενδεχόμενο μιας διπλωματικής χρεοκοπίας είναι ορατές. OΚ. Η Ελλάδα δεν μπορεί να επηρεάσει τις μεγάλες γεωπολιτικές ανακατατάξεις, τις συνέπειες των οποίων υφίσταται αναγκαστικά. Και πιέζεται από εχθρούς και φίλους να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ομως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο εσωτερικός και διαπιστώνεται όταν ομολογείται δημοσίως η προσφυγή στη Χάγη. Είναι ολέθριο σφάλμα να ανοίγεις τα χαρτιά σου όταν είσαι ανέτοιμος. Δεν επιτρέπεται να ομολογείται πως στο τέλος θα συρθεί η χώρα σε «ρεαλιστικά σάπιους» συμβιβασμούς... Διπλωματική αφέλεια; Διπλωματική υποκρισία; Διαλέγετε και παίρνετε, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι στην καθ’ ημάς Ανατολή ο συνδυασμός αφέλειας και υποκρισίας είναι εγγύηση επιτυχίας. Ως έθνος και κράτος, έχουμε φτάσει στην όχθη του ορμητικού Ρουβίκωνα της διπλωματικής μας κατάντιας.
Δυστυχώς, η νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη τσαλαβουτά άτσαλα σε ταραγμένα και θολά νερά. Μείζον ζήτημα επιβίωσης της χώρας είναι να περάσουμε τον γεωστρατηγικό μας Ρουβίκωνα. Οι εσωτερικές οικονομικές δυσκολίες είναι γνωστές: το χρέος παραμένει υψηλό· η δημόσια διοίκηση πάσχει και επιβαρύνει την οικονομία· τα ήδη ανησυχητικά δημογραφικά δεδομένα επιδεινώνει η έξοδος των νέων· ο τουρισμός, ο μοναδικός δυναμικός τομέας της οικονομίας, είναι εύθραυστος· τέλος, αλλά ιδιαίτερα σημαντικό, παραμένει το έλλειμμα εμπιστοσύνης στους επίδοξους επενδυτές, εγχώριους ή αλλοδαπούς. Στο παραμικρό σημάδι επιδείνωσης της ήδη σοβαρής ελληνοτουρκικής κρίσης, οι αγορές θα εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Η γεωπολιτική των υδρογονανθράκων έχει ενισχύσει τη θεωρία της επικίνδυνης ουτοπίας για ελληνοτουρκική σύγκλιση. Προφανώς το διακύβευμα δεν είναι οι υδρογονάνθρακες, αλλά η ανατροπή των γεωπολιτικών δεδομένων και η μετατροπή της Ελλάδας σε δορυφόρο των Νεο-οθωμανών του Ερντογάν. Μόνο μια αξιόπιστη αποτρεπτική δράση μπορεί να σταματήσει ένα αναθεωρητικό κράτος. Και αυτό όχι για να γίνει πόλεμος, αλλά για να μη χρειαστεί να γίνει. Η Τουρκία αντιπροσωπεύει για τον Ελληνισμό μια «απέραντη απειλή», που δεν έχει όρια, παρά μόνο αν εμείς βάλουμε όρια. Η αναλογία δυνάμεων με την Τουρκία έχει διαταραχθεί. Αυτά που ξέραμε για τους συσχετισμούς έχουν δραματικά αλλάξει.
Το 2018 η Ελλάδα πλήρωσε μόνο για τόκους, όχι για χρεολύσια, του ευρω-χρέους 5,7 δισ. ευρώ. Μ’ αυτά τα χρήματα, ενός μόνο έτους, θα μπορούσαν να αγοραστούν π.χ. 4 γαλλικές φρεγάτες Fremm, με αντιαεροπορική άμυνα περιοχής, και τουλάχιστον 30 αμερικανικά F-35 Stealth. Από το 2010 πληρώσαμε μόνο για τόκους 77,7 δισ. ευρώ. Αν μόνο το 1/3 του ποσού αυτού δινόταν τμηματικά για την αγορά οπλικών συστημάτων, η Τουρκία σήμερα «θα καθόταν στα αυγά της». Αρκεί μια ματιά να ρίξει κανείς στον χάρτη για να αντιληφθεί ότι ο Ελληνισμός, για να υπερασπιστεί το Αρχιπέλαγος και την Κύπρο, χρειάζεται αεροναυτική ισχύ τουλάχιστον ίση μ’ αυτήν της επιδρομικής Τουρκίας. Αυτά.
