Γεωπολιτικά ηφαίστεια στον Κόλπο των πετρελαίων
«Οn’ s’engage et puis ovoit»
Ας εµπλακούµε στη µάχη και µετά βλέπουµε! Το περίφηµο σύνθηµα του Ναπολέοντα µπορεί να µην οδήγησε τις στρατιές του στην τελική νίκη, φαίνεται όµως ότι είναι αυτό που καθοδηγεί τον Αµερικανό πρόεδρο στην εκστρατεία εναντίον του Ιράν. Αυτό που η Σαουδική Αραβία απέτυχε όταν είχε καλέσει τον Τζορτζ Μπους «να κόψει το κεφάλι του φιδιού», δηλαδή το καθεστώς της Τεχεράνης, τώρα φαίνεται να το ανέλαβε ο Ντόναλντ Τραµπ. Αν στις σχέσεις τους µε το Ιράν οι Αµερικανοί πρόεδροι -µε εξαίρεση τον Οµπάµαπροσκρούουν στην περηφάνια ενός ιστορικού έθνους, στις διαπλοκές τους µε τον Οίκο των Σαούντ σκοντάφτουν στην ακατανόητη, για έναν ∆υτικό πολιτικό, αντίληψη περί «µπέσας».
Η ΑΜΕΡΙΚΗ του Οµπάµα είναι µια υπερδύναµη χωρίς «µπέσα», είχε αποφανθεί το Ριάντ, από τη στιγµή που «πουλάει» τον Χόσνι Μουµπάρακ, στηρίζει τους «Αδελφούς Μουσουλµάνους» της Αιγύπτου και είναι έτοιµη να τα βρει µε το σιιτικό «φίδι». Με αυτά τα δεδοµένα, το ιστορικό «ντιλ» που συνοµολόγησε ο Ιµπν Σαούντ µε τον Αµερικανό πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ πάνω στο κατάστρωµα του καταδροµικού «Κουίνσι» -σας δίνουµε πετρέλαια, µας εξασφαλίζετε ασφάλειατώρα (ξανα)µπαίνει σε νέα βάση από τον Ντόναλντ Τραµπ, µε απρόβλεπτες συνέπειες για την περιοχή και ολόκληρο τον κόσµο.
Η ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ µοναρχία δεν αρέσκεται σε θεατρικές χειρονοµίες. Συνήθως, κρατάει χαµηλό προφίλ στις διεθνείς σχέσεις, αλλά όταν αποφασίσει να υψώσει ανάστηµα, οι πράξεις της δεν υστερούν των λόγων της. Τον χειµώνα του 1973-74, η ∆ύση ξεπάγιασε από το πετρελαϊκό εµπάργκο στο οποίο πρωτοστάτησε η Σαουδική Αραβία, σε ένδειξη διαµαρτυρίας για τη στήριξη του Ισραήλ, κατά τον αραβοϊσραηλινό πόλεµο του Γιοµ Κιπούρ. Με αυτό το προηγούµενο, η νέα «σχέση» του Ριάντ µε τον Αµερικανό πρόεδρο αποτελεί προανάκρουσµα των τεκτονικών δονήσεων που θα προκαλέσει η αποδόµηση της προσέγγισης ΗΠΑΤεχεράνης.
ΑΠΟΔΟΜΩΝΤΑΣ την πολιτική του προέδρου Μπαράκ Οµπάµα, ο Τραµπ ξεκίνησε σκληρή επίθεση στο Ιράν τον περασµένο µήνα. Μιλώντας κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Ριάντ, ζήτησε τη διεθνή αποµόνωση του Ιράν, υποστηρίζοντας ότι η Τεχεράνη αποτελεί τον κύριο εξαγωγέα «θρησκευτικών συγκρούσεων και τροµοκρατίας». Με την παρότρυνση του Ισραήλ, ο Τραµπ απειλεί να διαλύσει τη συµφωνία-ορόσηµο του Οµπάµα του 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν. ∆ιαλάλησε τη µεγάλη συµφωνία όπλων µε τους Σαουδάραβες και έδειξε την υποστήριξή του στο Ριάντ, στον διπλωµατικό και εµπορικό εξοστρακισµό του Κατάρ, που σχεδόν µόνο του µεταξύ των αραβικών κρατών του Κόλπου προσπάθησε να διατηρήσει καλούς όρους µε το Ιράν.
Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ της Βιέννης το καλοκαίρι του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραµµα ήταν προϊόν µιας πελώριας διπλωµατικής νίκης του Μπαράκ Οµπάµα, καθώς µεταξύ των έξι µεγάλων δυνάµεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερµανία) και του Ιράν, η συµφωνία της Βιέννης αφαίρεσε µία από τις πιο επικίνδυνες εστίες έντασης και µελλοντικών πολέµων στην ηφαιστειακή ζώνη της Μέσης Ανατολής. Αλλά αυτό δεν του συγχωρέθηκε. Αµέσως, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαµιν Νετανιάχου, χαρακτήρισε τη συµφωνία της Βιέννης «µία από τις πιο µαύρες σελίδες της σύγχρονης Ιστορίας», ενώ άλλοι Ισραηλινοί πολιτικοί και αναλυτές έφτασαν στο σηµείο να κάνουν συγκρίσεις µε τη συµφωνία του Μονάχου, που παρέδωσε την Τσεχοσλοβακία στον Χίτλερ.
ΟΝΤΩΣ, το ενδεχόµενο ανάδυσης του Ιράν σε µεγάλη, περιφερειακή δύναµη αποτελεί πραγµατικό εφιάλτη για τη Σαουδική Αραβία. Στο σουνιτικό βασίλειο, η σιιτική µειονότητα, θύµα έντονων διακρίσεων, ανέρχεται στο 15% του πληθυσµού. Το µεγαλύτερο µέρος της κατοικεί στην ανατολική επαρχία, όπου βρίσκονται οι µεγαλύτερες πετρελαιοπηγές. ∆εν είναι παράδοξο που το ISIS έσπευσε να εκµεταλλευθεί τη νέα κατάσταση! Ηδη βρίσκεται σε πόλεµο, ιδεολογικά και στρατιωτικά, µε ιρανικές δυνάµεις και συµµάχους στη Συρία και το Ιράκ. Σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο, ορκίστηκε «να κατακτήσει το Ιράν και να το επαναφέρει σε σουνιτικό µουσουλµανικό έθνος, όπως ήταν πριν». Το ISIS έχει φυσικούς συµµάχους µεταξύ αγωνιστικών οµάδων στην ανήσυχη νοτιοανατολική επαρχία Σιστάν-Μπαλουχιστάν του Ιράν, η οποία έχει µεγάλο πληθυσµό σουνιτών.
Η ΕΥΡΩΠΗ θα πρέπει να επεξεργαστεί τάχιστα µια νέα πολιτική για τη Μεσόγειο/Μ. Ανατολή και εδώ υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα, η οποία πέραν των -αναγκαστικά περιορισµένου βεληνεκούς, λόγω οικονοµικής κρίσης, αλλά και µακρόχρονης απουσίας από την περιοχή«εθνικών» κινήσεων, θα µπορούσε να κινηθεί πιο δραστήρια σε συνεργασία µε άλλες χώρες, είτε εντός είτε εκτός της Ε.Ε. Ζούµε, πάντως, περίοδο τεκτονικών, ιστορικών γεωπολιτικών µετακινήσεων, οι οποίες κάποια ώρα θα αγγίξουν και τα ελληνικά συµφέροντα. Το πώς είναι ένα θέµα που θα πρέπει να το δούµε µε µεγάλη σύνεση και ψυχραιµία.
Ο ΙΣΛΑΜΙΚΟΣ κόσµος βρίσκεται σε αξιοθρήνητη κατάσταση, κακοδιοίκηση και διάσπαση. Από τη χαοτική Λιβύη µετά τον θάνατο του Καντάφι έως το ανοµικό Κέρας της Αφρικής και την προβληµατική Υεµένη, ο ισλαµικός κόσµος µόνο την εντολή της «υπακοής» δεν τηρεί. Τι σηµαίνουν όλα αυτά για την Ευρώπη και την Ελλάδα; Οι απελπισµένοι πρόσφυγες που µεταφέρουν τις τραυµατικές τους εµπειρίες ή οι τζιχαντιστές φανατικοί θα επανεµφανίζονται στο ευρωπαϊκό προσκήνιο µε οδηγό τα προβληµατικά και επικίνδυνα θρησκευτικά τους οράµατα; ∆υστυχώς, τα παιδιά του Ισλάµ πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα από τους άθρησκους πληθυσµούς της Ευρώπης. Κάποτε, στο µέλλον, θα βρεθούν εντός των τειχών.