Απο τον Τσάρο Νικόλαο στον Τσίπρα: Ποιος ήταν ο Ρασπούτιν
Κωστας Βλαχος
Αίσθηση έχει προκαλέσει η αναφορά και σύνδεση που έκανε αποκλειστικά στα «Π» ο πρώην πρωθυπουργός , Αντώνης Σαμαράς, σχετικά με το προσωνύμιο Ρασπούτιν το οποίο και απέδωσε στον αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης, Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, για το ρόλο τον οποίο διαδραμάτισε στην πολύκροτη υπόθεση NOVARTIS.
Ποιός ήταν όμως ο περίφημος πλέον Ρασπούτιν, γύρω από το όνομα του οποίου υφίσταται ένας παγκόσμιος μύθος;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Είναι παραμονές της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία του 1917, και η αυλή του Τσάρου Νικολάου Β’ έχει περιέλθει σε πλήρη παρακμή και εκφυλισμό.
Το γεγονός αυτό άφηνε το περιθώριο για διάφορους επιτήδειους οι οποίοι έψαχναν ευκαιρία για να εισδύσουν στην αυτοκρατορική αυλή. Ένας από αυτούς ήταν και ο Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν ο οποίος άσκησε τεράστια επιρροή στο τελευταίο αυτοκρατορικό ζεύγος, τον Τσάρο Νικόλαο Β’ και τη σύζυγό του Αλεξάνδρα. Ο Ρασπούτιν ήταν γιος χωρικών από τη Σιβηρία και παρόλο που πήγε σχολείο, παρέμεινε αμόρφωτος σε σημείο που δεν ήξερε ούτε να γράφει.
Οι πνευματικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν σε ηλικία 18 ετών σε μοναστήρι, όπου μυήθηκε στη διδασκαλία των «Μαστιγουμένων», μίας αίρεσης, τα μέλη της οποίας ονομάζονταν επίσης και πειθαρχούμενοι, κουκουλοφόροιή δερόμενοι και οι οποίοι μαστιγώνονταν για λόγους μετανοίας ή εξιλέωσης.
Διαστρεβλώνοντας τα κηρύγματα της αίρεσης αυτής, ο Ρασπούτιν διατύπωσε δικό του δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η σεξουαλική εξάντληση ήταν το καλύτερο μέσο για να φθάσει ο πιστός στην κατάσταση της «θείας αταραξίας», ώστε να βρεθεί πιο κοντά στον Θεό.
To 1903, ο Ρασπούτιν παρέα με τη φήμη για τις υποτιθέμενες υπερφυσικές ικανότητές του, έφτασε στην Αγία Πετρούπολη. Εκεί, χάρη σε μια μανία που είχε καταλάβει την υψηλή κοινωνία για τον μυστικισμό και τον αποκρυφισμό, κατάφερε να αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές σε αριστοκρατικούς κύκλους.
Η πρώτη επαφή του Ρασπούτιν με το αυτοκρατορικό ζεύγος ήταν το φθινόπωρο του 1905, όταν στη Ρωσία διαδραματίζονταν τα γεγονότα της γνωστής εξέγερσης ενάντια στη μοναρχία. Εκτός όμως από τα γεγονότα αυτά, την αυτοκρατορική οικογένεια είχε κλονίσει και η ανακάλυψη ότι ο Αλεξέι Νικολάγεβιτς, ο διάδοχος του θρόνου, ήταν αιμοφιλικός.
Ο Ρασπούτιν, κατόρθωσε με αποστάγματα και γιατροσόφια δικής του εφεύρεσης να απαλύνει το πρόβλημα των αιμορραγιών του αγοριού και με το περιστατικό αυτό άρχισε μια δεκαετία κυριαρχίας του στις υποθέσεις της τσαρικής οικογένειας και του κράτους, αφού είχε φροντίσει να πείσει το ανήσυχο ζεύγος ότι η ζωή του παιδιού εξαρτιόταν από τον ίδιο.
Αυτό ήταν και έναυσμα για να ξεκινήσει μια περίοδος κυριολεκτικής παράκρουσης στην ρωσική αυτοκρατορία με επίκεντρο τον ίδιο τον Ρασπούτιν ο οποίος είχε φτάσει σε σημείο να διαδίδει πως η σωματική επαφή γυναικών με τον ίδιο έχει εξαγνιστικές ιδιότητες με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να τον κυνηγάνε κυριολεκτικά και ενώ οι αναφορές για τη διαγωγή του έφταναν στον τσάρο Νικόλαο, εκείνος δεν τις πίστευε, ενώ τιμωρούσε με πολιτικούς διωγμούς εκείνους που τις μετέφεραν.
Μέχρι το 1911 η συμπεριφορά του Ρασπούτιν είχε πάρει διαστάσεις σκανδάλου και οι ερωτικές ιστορίες για τον ακόλαστο «καλόγερο» ήταν στα χείλη όλων. Τελικά, ύστερα από πιέσεις, ο τσάρος εξόρισε τον ευνοούμενό του, αλλά κάτω από την επιμονή της τσαρίνας Αλεξάνδρας αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απόφασή του λίγους μήνες αργότερα, καθώς δεν ήταν διατεθειμένος να θέσει σε κίνδυνο την ζωή του γιου του ή να δυσαρεστήσει την σύζυγό του, που ήταν φανατικά πιστή του Ρασπούτιν, επειδή της έλεγε πως ήταν «αγία» και πως την βλέπει στα όνειρά του με φωτοστέφανο.
Το πραγματικό απόγειο της δύναμης του όμως ήταν από το 1915 μέχρι τον θάνατό του όπου περίπου και εμμέσως κυβερνούσε τη ρωσική αυτοκρατορία αφού προηγουμένως είχε φροντίσει να πείσει τον Τσάρο Νικόλαο Β’ να ηγηθεί ο ίδιος του στρατού στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο γιατί σε διαφορετική περίπτωση, σύμφωνα με όραμα που είχε δει, θα χανόταν ο πόλεμος ενώ ταυτόχρονα είχε αποσπάσει την πλήρη εμπιστοσύνη της Τσαρίνας Αλεξάνδρας στην οποία ουσιαστικά επέβαλλε ποιος αξιωματούχος θα διορισθεί και ποιος θα παυθεί σύμφωνα με επίσης διάφορα οράματα που έβλεπε.
Το τέλος του Ρασπούτιν, ήταν εξίσου επεισοδιακό με τη ζωή του. Ενώ ήπιε δυο ποτήρια δηλητηριασμένο κρασί, όμως δεν δείχνει κανένα ίχνος αδιαθεσίας. Στη συνέχεια και ενώ δέχθηκε σφαίρα στο στήθος καταφέρνει να συρθεί φωνάζοντας μέχρι την αυλή, όπου τον προφταίνουν και του αδειάζουν ολόκληρο γεμιστήρα επάνω του. Κατόπιν, πήραν το σώμα του, το τύλιξαν μέσα σ' ένα χοντρό ύφασμα, του έδεσαν ένα βαρίδι και το φόρτωσαν σε ένα αμάξι για να το ρίξουν στο παγωμένο ποτάμι. Έτσι ένας μύθος για την Τσαρική Ρωσία έληγε δέκα μόλις μήνες πριν εκδηλωθεί η επανάσταση των Μπολσεβίκων, τον Οκτώβριο του 1917.
Ποιός ήταν όμως ο περίφημος πλέον Ρασπούτιν, γύρω από το όνομα του οποίου υφίσταται ένας παγκόσμιος μύθος;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Είναι παραμονές της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία του 1917, και η αυλή του Τσάρου Νικολάου Β’ έχει περιέλθει σε πλήρη παρακμή και εκφυλισμό.
Το γεγονός αυτό άφηνε το περιθώριο για διάφορους επιτήδειους οι οποίοι έψαχναν ευκαιρία για να εισδύσουν στην αυτοκρατορική αυλή. Ένας από αυτούς ήταν και ο Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν ο οποίος άσκησε τεράστια επιρροή στο τελευταίο αυτοκρατορικό ζεύγος, τον Τσάρο Νικόλαο Β’ και τη σύζυγό του Αλεξάνδρα. Ο Ρασπούτιν ήταν γιος χωρικών από τη Σιβηρία και παρόλο που πήγε σχολείο, παρέμεινε αμόρφωτος σε σημείο που δεν ήξερε ούτε να γράφει.
Οι πνευματικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν σε ηλικία 18 ετών σε μοναστήρι, όπου μυήθηκε στη διδασκαλία των «Μαστιγουμένων», μίας αίρεσης, τα μέλη της οποίας ονομάζονταν επίσης και πειθαρχούμενοι, κουκουλοφόροιή δερόμενοι και οι οποίοι μαστιγώνονταν για λόγους μετανοίας ή εξιλέωσης.
Διαστρεβλώνοντας τα κηρύγματα της αίρεσης αυτής, ο Ρασπούτιν διατύπωσε δικό του δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η σεξουαλική εξάντληση ήταν το καλύτερο μέσο για να φθάσει ο πιστός στην κατάσταση της «θείας αταραξίας», ώστε να βρεθεί πιο κοντά στον Θεό.
To 1903, ο Ρασπούτιν παρέα με τη φήμη για τις υποτιθέμενες υπερφυσικές ικανότητές του, έφτασε στην Αγία Πετρούπολη. Εκεί, χάρη σε μια μανία που είχε καταλάβει την υψηλή κοινωνία για τον μυστικισμό και τον αποκρυφισμό, κατάφερε να αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές σε αριστοκρατικούς κύκλους.
Η πρώτη επαφή του Ρασπούτιν με το αυτοκρατορικό ζεύγος ήταν το φθινόπωρο του 1905, όταν στη Ρωσία διαδραματίζονταν τα γεγονότα της γνωστής εξέγερσης ενάντια στη μοναρχία. Εκτός όμως από τα γεγονότα αυτά, την αυτοκρατορική οικογένεια είχε κλονίσει και η ανακάλυψη ότι ο Αλεξέι Νικολάγεβιτς, ο διάδοχος του θρόνου, ήταν αιμοφιλικός.
Ο Ρασπούτιν, κατόρθωσε με αποστάγματα και γιατροσόφια δικής του εφεύρεσης να απαλύνει το πρόβλημα των αιμορραγιών του αγοριού και με το περιστατικό αυτό άρχισε μια δεκαετία κυριαρχίας του στις υποθέσεις της τσαρικής οικογένειας και του κράτους, αφού είχε φροντίσει να πείσει το ανήσυχο ζεύγος ότι η ζωή του παιδιού εξαρτιόταν από τον ίδιο.
Αυτό ήταν και έναυσμα για να ξεκινήσει μια περίοδος κυριολεκτικής παράκρουσης στην ρωσική αυτοκρατορία με επίκεντρο τον ίδιο τον Ρασπούτιν ο οποίος είχε φτάσει σε σημείο να διαδίδει πως η σωματική επαφή γυναικών με τον ίδιο έχει εξαγνιστικές ιδιότητες με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να τον κυνηγάνε κυριολεκτικά και ενώ οι αναφορές για τη διαγωγή του έφταναν στον τσάρο Νικόλαο, εκείνος δεν τις πίστευε, ενώ τιμωρούσε με πολιτικούς διωγμούς εκείνους που τις μετέφεραν.
Μέχρι το 1911 η συμπεριφορά του Ρασπούτιν είχε πάρει διαστάσεις σκανδάλου και οι ερωτικές ιστορίες για τον ακόλαστο «καλόγερο» ήταν στα χείλη όλων. Τελικά, ύστερα από πιέσεις, ο τσάρος εξόρισε τον ευνοούμενό του, αλλά κάτω από την επιμονή της τσαρίνας Αλεξάνδρας αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απόφασή του λίγους μήνες αργότερα, καθώς δεν ήταν διατεθειμένος να θέσει σε κίνδυνο την ζωή του γιου του ή να δυσαρεστήσει την σύζυγό του, που ήταν φανατικά πιστή του Ρασπούτιν, επειδή της έλεγε πως ήταν «αγία» και πως την βλέπει στα όνειρά του με φωτοστέφανο.
Το πραγματικό απόγειο της δύναμης του όμως ήταν από το 1915 μέχρι τον θάνατό του όπου περίπου και εμμέσως κυβερνούσε τη ρωσική αυτοκρατορία αφού προηγουμένως είχε φροντίσει να πείσει τον Τσάρο Νικόλαο Β’ να ηγηθεί ο ίδιος του στρατού στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο γιατί σε διαφορετική περίπτωση, σύμφωνα με όραμα που είχε δει, θα χανόταν ο πόλεμος ενώ ταυτόχρονα είχε αποσπάσει την πλήρη εμπιστοσύνη της Τσαρίνας Αλεξάνδρας στην οποία ουσιαστικά επέβαλλε ποιος αξιωματούχος θα διορισθεί και ποιος θα παυθεί σύμφωνα με επίσης διάφορα οράματα που έβλεπε.
Το τέλος του Ρασπούτιν, ήταν εξίσου επεισοδιακό με τη ζωή του. Ενώ ήπιε δυο ποτήρια δηλητηριασμένο κρασί, όμως δεν δείχνει κανένα ίχνος αδιαθεσίας. Στη συνέχεια και ενώ δέχθηκε σφαίρα στο στήθος καταφέρνει να συρθεί φωνάζοντας μέχρι την αυλή, όπου τον προφταίνουν και του αδειάζουν ολόκληρο γεμιστήρα επάνω του. Κατόπιν, πήραν το σώμα του, το τύλιξαν μέσα σ' ένα χοντρό ύφασμα, του έδεσαν ένα βαρίδι και το φόρτωσαν σε ένα αμάξι για να το ρίξουν στο παγωμένο ποτάμι. Έτσι ένας μύθος για την Τσαρική Ρωσία έληγε δέκα μόλις μήνες πριν εκδηλωθεί η επανάσταση των Μπολσεβίκων, τον Οκτώβριο του 1917.
