Με αφορμή την Γροιλανδία: Οι φορές που οι ΗΠΑ «ψώνισαν» εδάφη για να απλωθούν
Αποστολος Ρουμπανης
Σε ένα ενδιαφέρον σίριαλ, ακόμα και για τα δεδομένα του Τραμπ, έχει εξελιχθεί η υπόθεση της Γροιλανδίας. Το πελώριο νησί που αγγίζει τον Αρκτικό Ωκεανό, κέντρισε το ενδιαφέρον του Αμερικανού προέδρου-επιχειρηματία, ο οποίος δήλωσε ότι θα επιθυμούσε να το αγοράσει.
Ο Τραμπ «σκόνταψε» όμως στις κατηγορηματικές αρνήσεις και ειρωνικές απαντήσεις που έλαβε από την Δανία και την τοπική κυβέρνηση της Γροιλανδίας: «Το νησί δεν πωλείται».
Υπενθυμίζεται ότι η Γροιλανδία ανήκει διοικητικά στη Δανία, έχει όμως αυτονομία.
Ο ίδιος ο Τραμπ, παρά τις αρνήσεις, επανήλθε με χιούμορ. Μέσω του αγαπημένου του Twitter, διαβεβαίωσε τους λιγοστούς κατοίκους της Γροιλανδίας ότι δεν θα τους χτίσει ουρανοξύστη σαν αυτούς που έφτιαξε στις ΗΠΑ, τοποθετώντας μια χρυσή επιγραφή με το όνομά του.
Όταν όμως διαπίστωσε ότι το χιούμορ του δεν γοήτευσε κανέναν, θύμωσε και αποφάσισε να ακυρώσει την επίσημη επίσκεψή του στη Δανία. Σε δηλώσεις του σημείωσε ότι η επίσκεψη ακυρώνεται, όχι γιατί δεν του πουλάνε τη Γροιλανδία, αλλά γιατί δεν του το είπαν με ωραίο τρόπο.
Επικαλέστηκε δε προκατόχους του, όπως τον μεταπολεμικό πρόεδρο Χάρι Τρούμαν, ο οποίος επίσης είχε δείξει ενδιαφέρον για το νησί.
Σε ένα πράγμα βέβαια έχει δίκιο ο νυν πρόεδρος. Σε όλη την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν γίνει αγορές εδαφών από άλλες χώρες. Ουσιαστικά με αυτό τον τρόπο «απλώθηκαν» οι ΗΠΑ στην έκταση που γνωρίζουμε σήμερα.
Το 1803 οι Αμερικανοί «ψώνισαν» από τη Γαλλία την περιοχή της Λουιζιάνα, έναντι 15 εκατομμυρίων δολαρίων. Το BBC εκτιμά ότι σε σημερινές τιμές το ποσό είναι 340 εκατ. δολάρια, ποσό αρκετό για να αγοράσει κανείς δύο φορές το πολυτελές Mar O' Lago (ιδιοκτησίας Τραμπ) στη Φλόριντα. Η αγορά της Λουιζιάνα, που περιλάμβανε εδάφη κατά μήκος του Μισισιπή, σχεδόν διπλασίασε σε μέγεθος τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Και μιλώντας για την Φλόριντα: Την αγόρασαν από την Ισπανία το 1819.
Ακολούθησε το 1867 η αγορά της Αλάσκα από την τσαρική Ρωσία. Η αγορά εκείνη είχε προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις ακόμα και στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, δαπανήθηκαν 7,2 εκατομμύρια δολάρια ή 125 εκατ. δολάρια σε σημερινές τιμές.
Και αν στα τέλη του 19ου αιώνα υπήρξε γκρίνια για την Αλάσκα, η κίνηση εκείνη ήταν εξαιρετικά σημαντική, αν σκεφτεί κανείς ότι μερικές δεκαετίες αργότερα η τσαρική Ρωσία έγινε ΕΣΣΔ. Για να μην αναφερθεί κανείς στα αποθέματα πετρελαίου που υπάρχουν στη συγκεκριμένη πολιτεία και τα οποία υπολογίζονται, σύμφωνα πάντοτε με το BBC, στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το 1848, ήρθαν οι αγορές από το Μεξικό. Οι Αμερικανοί πλήρωσαν περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια για εδάφη που σήμερα γνωρίζουμε ως Καλιφόρνια, Νεβάδα, Γιούτα και άλλες περιοχές στις κεντροδυτικές ΗΠΑ. Σε σημερινές τιμές: Περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια, ποσό υπέρ-αρκετό για να χτιστεί πολλές φορές το περίφημο τείχος που θέλει να υψώσει ο νυν ένοικος του Λευκού Οίκου στα σύνορα. Να είναι άραγε αυτός ο λόγος που ο Ντόναλντ Τραμπ επιμένει τόσο στο να πληρώσουν οι Μεξικανοί τη δαπάνη;
Στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι ΗΠΑ πήραν τον έλεγχο των Νήσων Μάρσαλ στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου για πάνω από μία δεκαετία γίνονταν πυρηνικές δοκιμές. Τα Νησιά βέβαια σήμερα είναι ανεξάρτητα, διατηρώντας όμως μια μορφή συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Πάντως, πέρα από τα tweets και το χιούμορ του Τραμπ, πολλοί εκτιμούν ότι το θέμα είναι εξαιρετικά σημαντικό για τις ΗΠΑ. Ουσιαστικά η Ουάσινγκτον ενδιαφέρεται για το μέλλον της Γροιλανδίας, επειδή φοβάται την κινεζική επιρροή (μέσω επενδύσεων) στο νησί.
«Ας την αγοράσουμε εμείς, προτού το κάνουν οι Κινέζοι» μοιάζει να είναι το σύνθημα.
Η ειρωνεία: Ο Τραμπ απορρίπτει την κλιματική αλλαγή, αλλά οι πάγοι που λιώνουν και στη Γροιλανδία αποκαλύπτουν τον πλούτο που κρύβεται από κάτω (πετρέλαιο, ορυκτά, αέριο) και για τον οποίο εκείνος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα.
Μιλώντας για αγοραπωλησίες: Ο αρθρογράφος του Reuters Τζορτζ Χέι κάνει μια καλύτερη πρόταση στον πρόεδρο: Αντί να δώσει πάνω από 1 τρισ. δολάρια για την Γροιλανδία (κάπου εκεί τοποθετεί την αξία της η στήλη των Financial Times, Alphaville), μπορεί να αγοράσει την Βρετανία και σε καλύτερη τιμή, λόγω κακοδιαχείρισης ή Brexit.
Αλλωστε, το Λονδίνο είναι περίπου 1.600χλμ πιο κοντά στην Ουάσινγκτον από ό,τι η Χαβάη.
Αλλά, ας μην του βάζουμε ιδέες.
Ο Τραμπ «σκόνταψε» όμως στις κατηγορηματικές αρνήσεις και ειρωνικές απαντήσεις που έλαβε από την Δανία και την τοπική κυβέρνηση της Γροιλανδίας: «Το νησί δεν πωλείται».
Υπενθυμίζεται ότι η Γροιλανδία ανήκει διοικητικά στη Δανία, έχει όμως αυτονομία.
Ο ίδιος ο Τραμπ, παρά τις αρνήσεις, επανήλθε με χιούμορ. Μέσω του αγαπημένου του Twitter, διαβεβαίωσε τους λιγοστούς κατοίκους της Γροιλανδίας ότι δεν θα τους χτίσει ουρανοξύστη σαν αυτούς που έφτιαξε στις ΗΠΑ, τοποθετώντας μια χρυσή επιγραφή με το όνομά του.
Όταν όμως διαπίστωσε ότι το χιούμορ του δεν γοήτευσε κανέναν, θύμωσε και αποφάσισε να ακυρώσει την επίσημη επίσκεψή του στη Δανία. Σε δηλώσεις του σημείωσε ότι η επίσκεψη ακυρώνεται, όχι γιατί δεν του πουλάνε τη Γροιλανδία, αλλά γιατί δεν του το είπαν με ωραίο τρόπο.
Επικαλέστηκε δε προκατόχους του, όπως τον μεταπολεμικό πρόεδρο Χάρι Τρούμαν, ο οποίος επίσης είχε δείξει ενδιαφέρον για το νησί.
Σε ένα πράγμα βέβαια έχει δίκιο ο νυν πρόεδρος. Σε όλη την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν γίνει αγορές εδαφών από άλλες χώρες. Ουσιαστικά με αυτό τον τρόπο «απλώθηκαν» οι ΗΠΑ στην έκταση που γνωρίζουμε σήμερα.
Το 1803 οι Αμερικανοί «ψώνισαν» από τη Γαλλία την περιοχή της Λουιζιάνα, έναντι 15 εκατομμυρίων δολαρίων. Το BBC εκτιμά ότι σε σημερινές τιμές το ποσό είναι 340 εκατ. δολάρια, ποσό αρκετό για να αγοράσει κανείς δύο φορές το πολυτελές Mar O' Lago (ιδιοκτησίας Τραμπ) στη Φλόριντα. Η αγορά της Λουιζιάνα, που περιλάμβανε εδάφη κατά μήκος του Μισισιπή, σχεδόν διπλασίασε σε μέγεθος τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Και μιλώντας για την Φλόριντα: Την αγόρασαν από την Ισπανία το 1819.
Ακολούθησε το 1867 η αγορά της Αλάσκα από την τσαρική Ρωσία. Η αγορά εκείνη είχε προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις ακόμα και στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, δαπανήθηκαν 7,2 εκατομμύρια δολάρια ή 125 εκατ. δολάρια σε σημερινές τιμές.
Και αν στα τέλη του 19ου αιώνα υπήρξε γκρίνια για την Αλάσκα, η κίνηση εκείνη ήταν εξαιρετικά σημαντική, αν σκεφτεί κανείς ότι μερικές δεκαετίες αργότερα η τσαρική Ρωσία έγινε ΕΣΣΔ. Για να μην αναφερθεί κανείς στα αποθέματα πετρελαίου που υπάρχουν στη συγκεκριμένη πολιτεία και τα οποία υπολογίζονται, σύμφωνα πάντοτε με το BBC, στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το 1848, ήρθαν οι αγορές από το Μεξικό. Οι Αμερικανοί πλήρωσαν περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια για εδάφη που σήμερα γνωρίζουμε ως Καλιφόρνια, Νεβάδα, Γιούτα και άλλες περιοχές στις κεντροδυτικές ΗΠΑ. Σε σημερινές τιμές: Περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια, ποσό υπέρ-αρκετό για να χτιστεί πολλές φορές το περίφημο τείχος που θέλει να υψώσει ο νυν ένοικος του Λευκού Οίκου στα σύνορα. Να είναι άραγε αυτός ο λόγος που ο Ντόναλντ Τραμπ επιμένει τόσο στο να πληρώσουν οι Μεξικανοί τη δαπάνη;
Στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι ΗΠΑ πήραν τον έλεγχο των Νήσων Μάρσαλ στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου για πάνω από μία δεκαετία γίνονταν πυρηνικές δοκιμές. Τα Νησιά βέβαια σήμερα είναι ανεξάρτητα, διατηρώντας όμως μια μορφή συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Πάντως, πέρα από τα tweets και το χιούμορ του Τραμπ, πολλοί εκτιμούν ότι το θέμα είναι εξαιρετικά σημαντικό για τις ΗΠΑ. Ουσιαστικά η Ουάσινγκτον ενδιαφέρεται για το μέλλον της Γροιλανδίας, επειδή φοβάται την κινεζική επιρροή (μέσω επενδύσεων) στο νησί.
«Ας την αγοράσουμε εμείς, προτού το κάνουν οι Κινέζοι» μοιάζει να είναι το σύνθημα.
Η ειρωνεία: Ο Τραμπ απορρίπτει την κλιματική αλλαγή, αλλά οι πάγοι που λιώνουν και στη Γροιλανδία αποκαλύπτουν τον πλούτο που κρύβεται από κάτω (πετρέλαιο, ορυκτά, αέριο) και για τον οποίο εκείνος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα.
Μιλώντας για αγοραπωλησίες: Ο αρθρογράφος του Reuters Τζορτζ Χέι κάνει μια καλύτερη πρόταση στον πρόεδρο: Αντί να δώσει πάνω από 1 τρισ. δολάρια για την Γροιλανδία (κάπου εκεί τοποθετεί την αξία της η στήλη των Financial Times, Alphaville), μπορεί να αγοράσει την Βρετανία και σε καλύτερη τιμή, λόγω κακοδιαχείρισης ή Brexit.
Αλλωστε, το Λονδίνο είναι περίπου 1.600χλμ πιο κοντά στην Ουάσινγκτον από ό,τι η Χαβάη.
Αλλά, ας μην του βάζουμε ιδέες.
