Πρίγκιπας Χάρι και Μέγκαν Μαρκλ: Όλη η αλήθεια για το «Megxit»
Τώρα τα βλέμματα στρέφονται στο.. «Megxit» ή αλλιώς το «διαζύγιο» του πρίγκιπα Χάρι, δευτερότοκου γιου του Καρόλου και εγγονού της Ελισάβετ Β' και της συζύγου του Μέγκαν Μαρκλ, από τα βασιλικά καθήκοντα.
Η είδηση έγινε γνωστή μέσω Instagram και ασφαλώς προκάλεσε εκνευρισμό. Η 93χρονη μονάρχης φέρεται να θύμωσε με το νέο. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Η κοινή γνώμη εμφανίζεται διχασμένη. Μερίδα του βρετανικού Τύπου τούς «στόλισε» κανονικότατα που έλαβαν μια τέτοια απόφαση χωρίς να ενημερώσουν. Τουλάχιστον την Μεγαλειότατη.
Στην ανακοίνωσή του, πάντως, το Παλάτι υπήρξε προσεκτικό. Το θέμα είναι σε «πρώιμο στάδιο» αναφέρεται στο κείμενο. Τουλάχιστον αναγνωρίζουν ότι υπάρχει θέμα. Επίσης είναι «περίπλοκο». Και όντως είναι. Λέγεται και γράφεται επίσης ότι η Ελισάβετ Β' ψάχνει τρόπο να τους κρατήσει στην οικογένεια με λιγότερα «βάρη». Άγνωστο αν θα τα καταφέρει.
Πάντως, στο διάσημο λονδρέζικο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων της Μαντάμ Τισώ, οι αρμόδιοι (άψογοι επαγγελματίες) έβγαλαν από την αίθουσα της βασιλικής οικογένειας τα ομοιώματα του Χάρι και της Μέγκαν. Δεν τα εξαφάνισαν, απλά τα πήγαν λίγο παραπέρα «μέχρι νεωτέρας». Το ίδιο έχει ήδη συμβεί με τον γιο της Ελισάβετ Β', πρίγκιπα Ανδρέα.
Ας λύσουμε μερικές απορίες για το θέμα, κάνοντας και μια μικρή «βουτιά» στην ιστορία:
1. Πολλοί λένε το γνωστό ότι «η ιστορία επαναλαμβάνεται», κάνοντας αναφορά στην υπόθεση του Εδουάρδου και της Ουόλις Σίμσον. Ισχύει;
Περίπου, είναι η απάντηση. Ο Εδουάρδος (1894-1972) ήταν γιος του βασιλιά Γεώργιου Ε' (1865-1936) και πρίγκιπας της Ουαλίας, δηλαδή διάδοχος του θρόνου, όπως συμβαίνει με τον Κάρολο σήμερα.
Το 1936 διαδέχθηκε τον πατέρα του και έγινε ο βασιλιάς Εδουάρδος Η'. Έμεινε μόλις 10 μήνες στο θρόνο, καθώς Παλάτι και κυβέρνηση δεν του επέτρεψαν να παντρευτεί την Αμερικανίδα με τα δύο διαζύγια, Ουόλις Σίμσον (1896-1986). Η παραίτηση βύθισε το Θεσμό σε κρίση, καθώς ήταν πρωτοφανές γεγονός. Μάλιστα ερχόταν σε μια κρίσιμη περίοδο, αφού ο Χίτλερ είχε ήδη δείξει τις διαθέσεις του στην Ευρώπη, η ΕΣΣΔ ήταν στις δόξες της, η Βρετανία ήταν ακόμα Αυτοκρατορία και ο βασιλιάς πρόσωπο εξαιρετικά σημαντικό.
Με την παραίτηση του Εδουάρδου Η', στο θρόνο ανέβηκε εντελώς ξαφνικά ο αδελφός του Γεώργιος Στ' (1895-1952). Ήταν ελάχιστα έτοιμος να γίνει βασιλιάς. Ξαφνικά άλλαξε η ζωή του, όπως και της κόρης του, πριγκίπισσας-διαδόχου Ελισάβετ.
Ο Χάρι ασφαλώς παντρεύτηκε μια Αμερικανίδα επίσης με διαζύγιο, αλλά είναι χαμηλά στη σειρά διαδοχής. Επιπλέον, ούτε η κυβέρνηση ούτε το Παλάτι είχαν αντίρρηση με τον γάμο.
2. Αν επιμείνει στην απόφασή του ο Χάρι, θα χάσει τη σειρά του (6ος) στη διαδοχή;
Όχι, διότι η σειρά ορίζεται με νόμο. Αν η κυβέρνηση νομοθετήσει διαφορετικά, θα την χάσει. Ενημερωτικά, ο γιος του ζευγαριού Άρτσι δεν έχει κανέναν τίτλο, με απόφαση των γονέων του. Είναι απλά ο Archie Harrison Mountbatten-Windsor. Επιπλέον, δεν υπάρχει ακόμα η πληροφορία ότι ο Χάρι και η Μέγκαν θα αποποιηθούν τους τίτλους τους.
3. Εδώ που τα λέμε: Αφού είναι τόσο χαμηλά στη διαδοχή, γιατί να μην αυτονομηθεί;
Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Χάρι θα μπορούσε να έχει το δίκιο του. Πολλοί θα πουν: Εφόσον όλη η δουλειά θα γίνει από τον αδελφό του, ο ίδιος γιατί να μείνει στη σκιά; Αυτή ακριβώς η σκιά ήταν που πλήγωνε την Μαργαρίτα, αδελφή της βασίλισσας Ελισάβετ Β' υπό την έννοια ότι η ίδια δεν είχε ρόλο.
Γιατί να μην κάνει τις δικές του δραστηριότητες, που συχνά θυμίζουν την μητέρα του, λαίδη Νταϊάνα;
Όμως στο Ηνωμένο Βασίλειο ο θεσμός είναι υπεράνω προσώπων. «Duty first, self second» (πρώτα το καθήκον και μετά ο εαυτός μας) είναι μια ατάκα που περιγράφει τη μεγάλη αλήθεια πίσω από τη Μοναρχία ή την «εταιρεία», όπως άλλοι την αποκαλούν.
Άλλωστε στην ιστορία της βρετανικής μοναρχίας υπήρξαν και ανατροπές. Η βασίλισσα Ελισάβετ Β' και ο πατέρας της βασιλιάς Γεώργιος Στ' είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα μοναρχών που δεν επρόκειτο να ανέλθουν στον θρόνο, διότι «άλλος επρόκειτο να κάνει τη δουλειά»...
4. Το ζεύγος δηλώνει ότι θέλει να είναι οικονομικά ανεξάρτητο. Γίνεται;
Η επιθυμία της οικονομικής ανεξαρτησίας ισχύει για πολλούς και ασφαλώς έχει και το συγκεκριμένο ζευγάρι δικαίωμα στην ανεξαρτησία. Για την ώρα, ο Χάρι ζει από τα έσοδα του πατέρα του. Σύμφωνα με το BBC, το οικονομικό έτος 2018-2019 οι δαπάνες έφτασαν τα 5 εκατομμύρια λίρες. Υπάρχει επίσης ένα επιπλέον 5% που εισπράττουν από τη βασιλική χορηγία, δηλαδή τα χρήματα που πληρώνει ο φορολογούμενος. Αμφότεροι όμως έχουν επιπλέον έσοδα. Ο Χάρι και ο αδελφός του Ουίλιαμ έχουν την κληρονομιά των 13 εκατομμυρίων λιρών που τους άφησε η μητέρα τους πριγκίπισσα Νταϊάνα (1961-1997). Ο Χάρι υπήρξε επίσης τυχερός, διότι κληρονόμησε και την προ-γιαγιά του, την βασιλομήτορα Ελισάβετ (1900-2002).
Αλλά και η Μέγκαν Μαρκλ έκανε καριέρα ως ηθοποιός και η συμμετοχή της στην τηλεοπτική σειρά «Suits» τής έφερε κέρδη. Ας μην ξεχνάμε τα χρήματα που κερδίζουν πρώην πρόεδροι, πρώην καγκελάριοι, πρώην ηγέτες γενικώς για ομιλίες ή απλά για να είναι κάπου... παρόντες. Προφανώς, μπορούν να γράψουν βιβλία, να εμφανιστούν σε εκπομπές ή να γυρίσουν στην υποκριτική. Η Μέγκαν δηλαδή. Ή και ο σύζυγος.
Το θέμα της «οικονομικής ανεξαρτησίας» είναι σύνθετο. Αν όντως γίνει σεβαστή η επιθυμία τους να «ιδιωτεύσουν», τότε έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν. Διότι τα «ενεργά» μέλη της βασιλικής οικογένειας της Βρετανίας δεν επιτρέπεται να κερδίζουν χρήματα. Τα «μη ενεργά» -όσα δηλαδή δεν συμμετέχουν στις επίσημες υποχρεώσεις- εργάζονται.
5. Συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης ή του κόσμου αυτό που τώρα θέλει να κάνει ο Χάρι και η Μέγκαν;
Στις χώρες της Ευρώπης με Βασιλευομένη Δημοκρατία, πολλά μέλη «γαλαζοαίματων» οικογενειών (πχ Νορβηγία, Ολλανδία, Σουηδία, Ισπανία) εργάζονται κανονικά ή έχουν παντρευτεί... εργαζόμενους.
Στην Ιαπωνία τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας που παντρεύονται κοινούς θνητούς, χάνουν τους τίτλους και τα επιδόματα. Πρόσφατο παράδειγμα η νεαρή πριγκίπισσα Αγιάκο που παντρεύτηκε υπάλληλο ναυτιλιακής εταιρείας.
6. Ποιος ήταν ο αληθινός (κυριολεκτικά) λόγος αυτής της απόφασης;
Τελικά είναι πολύ απλό και το είχαν ουσιαστικά δηλώσει τόσο ο Χάρι όσο και η Μέγκαν. Ο εγγονός της βασίλισσας τα έβαζε συχνά με τα βρετανικά ταμπλόιντς για το πώς αντιμετώπιζαν τη σύζυγό του.
Το ζεύγος έχει μάλιστα κάνει μηνύσεις στην Mail on Sunday, η οποία δημοσίευσε επιστολή της Μέγκαν στον πατέρα της Τόμας Μαρκλ. Ο τελευταίος δεν χάνει ευκαιρία να διαρρεύσει στα ΜΜΕ την τεταμένη σχέση με την κόρη του.
«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι η ιστορία θα επαναληφθεί» εξηγούσε ο Χάρι σε επιστολή που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του πριγκιπικού ζεύγος. «Έχασα τη μητέρα μου και τώρα βλέπω τη σύζυγό μου να γίνεται θύμα των ίδιων ισχυρών δυνάμεων» συνέχιζε:
Και η Μέγκαν είχε εκφράσει ανάλογη ενόχληση. Σε συνομιλία της με δημοσιογράφο είχε τονίσει ότι οι φίλοι της την είχαν προειδοποιήσει όταν τους ανακοίνωσε το γάμο: «Είσαι καλά; Θα σε φάνε τα ταμπλόιντ».
7. Πόσο «bumpy» ήταν τελικά το 2019 για την Ελισάβετ Β';
Στο Χριστουγεννιάτικο μήνυμά της η βασίλισσα αναγνώρισε ότι το 2019 ήταν μια χρονιά με αναταράξεις (bumpy). Και δεν είχε άδικο. Για την ιστορία, κάτι ανάλογο είχε αναγνωρίσει η βασίλισσα το 1992. Τότε είχε μιλήσει για «φρικτή χρονιά» (Annus Horribilis), δεδομένου ότι μέσα σε 12 μήνες είχαν συμβεί τα εξής: Χώρισαν ο Κάρολος με την Νταϊάνα, δημοσιεύθηκε ένα βιβλίο με σοκαριστικές λεπτομέρειες για τη ζωή της μακαρίτισσας, ενώ χώρισε και η κόρη της, πριγκίπισσα Άννα. Εκείνη τη χρονιά είχαν επίσης κυκλοφορήσει άσεμνες φωτογραφίες της Σάρα Φέργκιουσον, εν διαστάσει συζύγου του άλλου γιου της Ελισάβετ Β', πρίγκιπα Ανδρέα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, πυρκαγιά ξέσπασε στο Κάστρο του Ουίνδσορ, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές.
Το 2019 ήταν όντως μια δύσκολη χρονιά για την 93χρονη. Τα εγγόνια της Χάρι και Ουίλιαμ φέρονταν να έχουν χαλάσει τις σχέσεις τους, ο Φίλιππος, σύζυγος της Ελισάβετ αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας, λόγω και της προχωρημένης ηλικίας του.
Επιπλέον, ο πρίγκιπας Ανδρέας αποσύρθηκε άρον-άρον από τη δημόσια σφαίρα, καθώς το όνομά του συνδέθηκε με τις καταγγελίες στην «υπόθεση Επστάιν». Ο Αμερικανός χρηματιστής Τζέφρι Επστάιν αυτοκτόνησε στο κελί του, αναμένοντας δίκη για υποθέσεις βιασμού ανήλικων κοριτσιών. Καταγγελίες υπάρχουν και για τον πρίγκιπα Ανδρέα. Ο ίδιος μάλιστα εμφανίστηκε σε τηλεοπτική συνέντευξη και στην προσπάθειά του να δώσει εξηγήσεις, τα έκανε χειρότερα.
8. Μήπως όλο αυτό είναι απλά μια εικόνα από το μέλλον;
Ξεκάθαρα, ναι. Ο θεσμός της μοναρχίας -ξεπερασμένος για πολλούς- αποτελεί κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας των Βρετανών.
Όμως έχει μάθει να ανανεώνεται, να επιβιώνει. Επιβίωσε στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ο Γέωργιος Ε' υιοθέτησε βρετανικό επίθετο (Windsor), διότι μέχρι τότε -παραμονές του Α' Παγκόσμιου Πολέμου- ήταν το λιγότερο τραγικό να θυμούνται όλοι σε μια χώρα που βομβάρδιζαν οι Γερμανοί ότι οι βασιλείς τους είχαν... γερμανική ρίζα. Ο γερμανικός οίκος της βασιλικής οικογένειας ήταν Saxe-Coburg Gotha. To μοντέλο του γερμανικού αεροπλάνου που βομβάρδιζε το Λονδίνο το 1917 ήταν... Gotha. Άσχημος ο συνειρμός.
Ας μην ξεχνάμε ότι το 1914 στην έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στην Ευρώπη υπήρχαν: Ο βασιλιάς της Αγγλίας, ο αυτοκράτορας της Αυστρο-ουγγαρίας, ο Κάιζερ της Γερμανίας και ο Τσάρος της Ρωσίας. Μετά τη λήξη του Πολέμου, το 1918, υπήρχε μόνο ο βασιλιάς της Αγγλίας. Η Αυστρο-ουγγαρία διαλύθηκε, η Ρωσία έγινε ΕΣΣΔ (και ο Τσάρος Νικόλαος Β' εκτελέστηκε) και η Γερμανία έγινε Δημοκρατία.
Η βρετανική μοναρχία ανανεώθηκε και επιβίωσε και μετά τη θεσμική κρίση του 1936, με το προσωπικό παράδειγμα που έδωσε ο ανέτοιμος βασιλιάς Γεώργιος Στ' (πατέρας της Ελισάβετ Β') και το ρόλο του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιβίωσε μετά την παρακμή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας χάρη στην μακροζωΐα της Ελισάβετ Β' και του χαρακτήρα της.
Ο 70χρονος σήμερα Κάρολος που θα την διαδεχθεί έχει ήδη δώσει δείγμα γραφής για το πώς επιθυμεί να λειτουργήσει ο Θεσμός: Μια πιο περιορισμένη «βασιλική οικογένεια», πιο value for money (αξία στο χρήμα) που δίνουν οι φορολογούμενοι. Κοινώς, πέραν του ίδιου και του διαδόχου, οι υπόλοιποι θα πρέπει να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητοι.
