Ο άνθρωπος δεν κάνει διακοπές στο φεγγάρι, η επανάσταση των ρομπότ απέχει ακόμα μερικά χρόνια και οι ουρανοί των μεγάλων πόλεων δεν είναι γεμάτοι με ιπτάμενα αυτοκίνητα. Το 2020 ήρθε και μάλλον δεν μοιάζει και πολύ με αυτό που περίμεναν παλιά οι επιστήμονες. Στην πραγματικότητα, αυτή που μόλις έκλεισε ήταν η δεκαετία των smartphones, της λιτότητας, των social media, του λαϊκισμού, του κινήματος #MeToo, της μετανάστευσης, του streaming και της κλιματικής αλλαγής. Κοιτάζοντας προς το 2030, το μόνο βέβαιο είναι ότι ο κόσμος θα είναι πολύ διαφορετικός σε δέκα χρόνια από σήμερα. Εως το 2021, στον πλανήτη θα υπάρχουν περισσότεροι ψηφιακοί βοηθοί από ανθρώπους. Εως το 2024, τα video games θα είναι ολυμπιακό άθλημα. Εως το 2029, η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι τόσο έξυπνη όσο ο άνθρωπος. Εως το 2030, το 80% της μεσαίας τάξης του πλανήτη θα ζει εκτός των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Αυτές είναι μερικές από τις προβλέψεις της Bank of America και άλλων ειδικών για τη δεκαετία που ξεκινά. Σε έναν πλανήτη που αλλάζει, η Deutsche Bank επιχειρεί να εντοπίσει τις μικρές και μεγάλες τάσεις που θα αλλάξουν τον κόσμο τα επόμενα δέκα χρόνια.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ
Μέσα στην επόμενη δεκαετία, τα έτοιμα κιτ παρασκευής γευμάτων θα αλλάξουν για πάντα τον τρόπο με τον οποίο παραγγέλνουμε, ψωνίζουμε και τρώμε. Η αγορά αυτή δεν υπήρχε καν πριν από δέκα χρόνια, αλλά σήμερα πραγματοποιεί τζίρο 3,5 δισ. δολαρίων τον χρόνο, ο οποίος αναμένεται να έχει τριπλασιαστεί έως το 2025. Η λογική είναι απλή: Ο πελάτης αποφασίζει τι θέλει να φάει μέσα στην επόμενη εβδομάδα και παραλαμβάνει στην πόρτα του όλα τα υλικά που θα χρειαστεί για τις συνταγές αυτές, μετρημένα και ζυγισμένα, ώστε να μαγειρεύει το φαγητό κάθε ημέρας χωρίς να πετά το παραμικρό.
Η ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΩΝ DRONES
Έως το 2022, μόνο στον αμερικανικό ουρανό θα πετούν 700.000 μη επανδρωμένα αεροσκάφη εμπορικής χρήσης. Εάν αυτός ο ρυθμός αύξησης συνεχιστεί, έως το 2030 περισσότερα από 6,5 εκατ. drones θα κυκλοφορούν μόνο πάνω από τις ΗΠΑ. Μεγάλα ονόματα όπως οι Amazon Prime Air, Google Wing, Uber Elevate και UPS, μαζί με λιγότερο γνωστές και πιο εξειδικευμένες εταιρείες δουλεύουν πάνω σε αυτή τη βιομηχανία, που υπόσχεται αύξηση της παραγωγικότητας (κυρίως για τις επιχειρήσεις που βρίσκονται εκτός των μεγάλων κέντρων) και μείωση των εκπομπών ρύπων και της κίνησης στους δρόμους. Όσο πλησιάζουμε το 2030, θα αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα και το όνειρο των ιπτάμενων αυτοκινήτων.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ
Πολλοί έχουν προβλέψει το τέλος των μετρητών, όμως όπως όλα δείχνουν το χάρτινο χρήμα δεν πρόκειται να εξαφανιστεί σύντομα. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για το πλαστικό. Ο μεγάλος κίνδυνος για τις πιστωτικές κάρτες εντοπίζεται στις πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου. Το 2004, οι mobile πληρωμές έκαναν την εμφάνισή τους στην Κίνα με το Alipay και σήμερα τα ψηφιακά πορτοφόλια αποτελούν τη δημοφιλέστερη μέθοδο πληρωμών στη χώρα. Στην Ευρώπη, η τεχνολογία των mobile πληρωμών είναι πιο πρόσφατη (το Apple Pay διατίθεται από το 2014, τα Google Pay και Samsung Pay από το 2015) και παρότι σήμερα χρησιμοποιείται μόνο από το 8% των Ευρωπαίων, το ποσοστό αυτό αναμένεται να εκτοξευτεί τα επόμενα πέντε χρόνια.
ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΧΡΕΗ
Καθώς μπαίνουμε στη δεκαετία του 2020, ο κόσμος δεν ήταν ποτέ άλλοτε τόσο καταχρεωμένος. Το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε από το 229% του ΑΕΠ που ήταν το 2000, στο 305% το 2010 και στο 319% σήμερα. Και εάν κρίνει κανείς από τις δυσμενείς δημογραφικές τάσεις, τις κυβερνήσεις που πιέζονται να ξοδεύουν περισσότερα από όσα βγάζουν, την αδύναμη παραγωγικότητα και τη φτωχή οικονομική ανάπτυξη, μοιάζει μαθηματικά βέβαιο ότι τα χρέη θα είναι ακόμα υψηλότερα το 2030. «Με κανονικά επιτόκια, είναι μάλλον θέμα χρόνου να χτυπήσει μια τεράστια παγκόσμια κρίση χρέους», εκτιμά η Deutsche Bank, προβλέποντας ωστόσο ότι τα πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού θα κρατήσουν μακριά το επόμενο κραχ για περισσότερο καιρό.
ΑΠΟ ΠΟΥ ΘΑ ΕΡΘΕΙ Η ΑΛΛΑΓΗ
Το 2010 δύσκολα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραδίδονταν στην πολιτική πόλωση. Αναζητώντας τις απρόβλεπτες τάσεις που θα μπορούσαν να φέρουν αντίστοιχη πολιτική αλλαγή την επόμενη δεκαετία, η Deutsche Bank ξεχωρίζει τον αποκλεισμό των νέων από την αγορά κατοικίας (μία ολόκληρη γενιά δεν μπορεί να αγοράσει το δικό της σπίτι και να ξεκινήσει οικογένεια, όπως και να εκπληρώσει τις οικονομικές φιλοδοξίες της), τη δυσπιστία των Ευρωπαίων πολιτών προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και τη γήρανση των πληθυσμών (έως το 2030, το ένα τέταρτο των Γερμανών και των Ιταλών θα είναι άνω των 65 ετών). Οι πόλεμοι των γενεών θα είναι μία από τις κυρίαρχες τάσεις της δεκαετίας.
ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
Βάζεις μπροστά τη μηχανή του αυτοκινήτου σου και ο χάρτης επαυξημένης πραγματικότητας εμφανίζεται στο παρμπρίζ. Καθώς επιστρέφεις από τη δουλειά σου, ζητάς από τον ψηφιακό βοηθό του οχήματος να ανάψει τη θέρμανση στο σπίτι σου και μετά συνδέεσαι με το σούπερ μάρκετ για να παραγγείλεις μερικά πράγματα. Βάζεις λίγη μουσική και πλέον ακούγεται πολύ καλύτερα, αφού ο ηλεκτρικός κινητήρας του αυτοκινήτου είναι αθόρυβος. Παρά τη μεγάλη κουβέντα που γίνεται για τα αυτόνομα αυτοκίνητα, το πιθανότερο είναι ότι αυτά δεν θα έχουν προλάβει να γίνουν mainstream έως το 2030. Δεν ισχύει όμως το ίδιο με τα ηλεκτρικά, που εκτιμάται ότι θα αποτελούν το ένα πέμπτο των 120 εκατ. αυτοκινήτων που πωλούνται παγκοσμίως.
ΤΟ NOMIΣΜΑ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Τα κρυπτονομίσματα υπάρχουν εδώ και καιρό, αλλά ο πολύς κόσμος τα έμαθε το 2017, με το ράλι του bitcoin προς τα 20.000 δολάρια. Σύμφωνα με την Deutsche Bank, η τεχνολογία πίσω από τα κρυπτονομίσματα (blockchain) παρουσιάζει παρόμοια ανάπτυξη με εκείνη που εμφάνιζε το Ιντερνετ στα πρώτα βήματά του. Εάν οι σημερινοί ρυθμοί συνεχιστούν, έως το 2030 θα υπάρχουν 200 εκατ. χρήστες ψηφιακών πορτοφολιών (blockchain wallets). Αυτό σημαίνει ότι τα κρυπτονομίσματα μπορούν να γίνουν το τέλειο εργαλείο για έναν ψηφιακό πόλεμο. Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια χώρα θα αποκτήσει το πλεονέκτημα με το να γίνει η πρώτη που θα εξασφαλίσει τις σχετικές άδειες και θα χτίσει τις απαραίτητες συμμαχίες.
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ
Εύκολα μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι τα εργατικά συνδικάτα είναι ένα απομεινάρι του 20ού αιώνα. Αλλωστε, στις ΗΠΑ μόλις το 10,5% των εργαζομένων ανήκουν σε κάποιο σωματείο, με τη συμμετοχή να έχει πέσει στο μισό σε σχέση με το 1983. Ομως πέρυσι κάτι παράξενο συνέβη στη Βρετανία. Η συμμετοχή των εργαζομένων στα συνδικάτα αυξήθηκε σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, σε μία εξέλιξη που δεν αποκλείεται να δώσει τον τόνο στη νέα δεκαετία. Εάν τα συνδικάτα επιστρέψουν, θα είναι λόγω της «gig economy», όπως αποκαλούνται οι ευέλικτες μορφές εργασίας, που αντικαθιστούν όλο και περισσότερο τη μισθωτή απασχόληση. Τελευταία, εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας κινούνται νομικά για να διεκδικήσουν περισσότερα δικαιώματα. Και εάν αποφασίσουν να συνδικαλιστούν, το πιθανότερο είναι να ενώσουν τις δυνάμεις τους μέσω κάποιας ψηφιακής πλατφόρμας.
ΤΟ 6ΩΡΟ ΑΝΤΙ ΤΟΥ 8ΩΡΟΥ
Το εργασιακό 8ωρο, που άρχισε να γίνεται ευρέως αποδεκτό πριν από έναν αιώνα, είναι το προϊόν μιας εποχής πολύ πριν από την είσοδο των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, τη διάδοση των πανεπιστημιακών σπουδών ή την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας. Γι’ αυτό και η δεκαετία που ξεκινά μπορεί να είναι εκείνη που θα καθιερώσει το πολυσυζητημένο εργασιακό 6ωρο. Το νέο ωράριο θα μπορούσε να εφαρμοστεί αρχικά σε επαγγέλματα και τμήματα που δεν έρχονται σε επαφή με πελάτες και στη συνέχεια να επεκταθεί και αλλού, αφότου θα έχει γίνει αποδεκτό από την κοινωνία. Άλλωστε, το πρόσφατο «πείραμα» που έγινε στη Σουηδία έδειξε ότι το 6ωρο οδηγεί σε λιγότερες άδειας ασθενείας, υψηλότερη παραγωγικότητα και πιο ευχαριστημένους πελάτες.
Η ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ
Η οικονομία της Ινδίας θεωρούνταν πολλά υποσχόμενη και την προηγούμενη δεκαετία, όμως τελικά οι ρυθμοί ανάπτυξής της επιβραδύνθηκαν απότομα τα τελευταία χρόνια, διαψεύδοντας όλες τις προσδοκίες. Τώρα, η Deutsche Bank προβλέπει ότι η ινδική οικονομία θα γιγαντωθεί κατά 2,5 φορές, με αποτέλεσμα να αγγίξει τα 7 τρισ. δολάρια έως το 2030. Αυτό σημαίνει ότι έως το τέλος της δεκαετίας θα είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, παρουσιάζοντας μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης λίγο υψηλότερο του 10%. «Ασφαλώς, πρόκειται για επιβράδυνση σε σχέση με το 13% που είχε καταγραφεί τα προηγούμενα δέκα χρόνια, όμως μιλάμε για ένα εντυπωσιακό επίτευγμα σε έναν κόσμο όπου η ανάπτυξη σπανίζει», τονίζουν οι αναλυτές του γερμανικού οίκου.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 11/1
